266 vị Giáo Hoàng – những người kế vị Thánh Phê-rô – đã để lại di sản thiêng liêng vô giá cho Giáo Hội Công Giáo qua hơn hai ngàn năm lịch sử. Là một người Công Giáo, tôi trân trọng hành trình đức tin và sứ vụ của các ngài, được khắc ghi nơi những địa điểm an nghỉ thánh thiêng.
Từ hầm mộ sâu thẳm dưới Đền Thánh Phê-rô đến các thánh đường cổ kính khắp thế giới, mỗi nơi đều kể lại câu chuyện về lòng trung thành và hy sinh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá những địa điểm ấy, nơi lưu giữ ký ức bất diệt của các vị Cha Chung, với lòng kính trọng và niềm tự hào về Giáo Hội Một, Thánh, Công Giáo và Tông Truyền.
Nơi An Nghỉ Thiêng Liêng của 266 Vị Giáo Hoàng
Trong ánh sáng đức tin Kitô giáo, 266 vị Giáo Hoàng, từ Thánh Phê-rô – “tảng đá” được Chúa Giêsu chọn – đến Đức Thánh Cha Phanxicô, đã mang trên vai thánh giá sứ vụ, dẫn dắt Giáo Hội qua những con đường đầy ân sủng và thử thách.
Là những người Công Giáo, chúng ta không chỉ kính trọng các ngài như những mục tử tối cao, mà còn chiêm ngưỡng nơi an nghỉ của các ngài như những thánh địa, nơi Giáo Hội hiệp thông trong cầu nguyện và tưởng nhớ.
Mỗi ngôi mộ, từ các hầm mộ sâu thẳm dưới Đền Thờ Thánh Phê-rô đến những vương cung thánh đường tráng lệ ở Rôma và xa hơn nữa, là một chương trong câu chuyện vĩ đại về lòng trung thành với Chúa Kitô.
Hành trình khám phá những địa điểm này không chỉ là chuyến đi qua lịch sử, mà còn là cuộc hành hương thiêng liêng, mời gọi chúng ta đào sâu mối dây liên kết với Giáo Hội Một, Thánh, Công Giáo và Tông Truyền.
Đức Thánh Cha Phanxicô và Lựa Chọn Nơi An Nghỉ
Gần đây, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bày tỏ ý nguyện được an táng tại Vương cung thánh đường Đức Bà Cả, một thánh đường thân thương với ngài. Quyết định này không chỉ phản ánh lòng sùng kính Đức Maria – Mẹ Thiên Chúa và Mẹ Giáo Hội – mà còn nối tiếp truyền thống lâu đời, khi các vị Giáo Hoàng chọn nơi an nghỉ dựa trên mối liên hệ thiêng liêng hoặc ý nghĩa biểu tượng.
Là một tu sĩ Dòng Tên, Đức Phanxicô thường xuyên viếng thăm thánh đường này, cầu nguyện trước bức ảnh Đức Bà Là Phần Rỗi Của Dân Rôma trước và sau mỗi chuyến tông du.
Ngài đã đến đây vào ngày đầu tiên của triều đại Giáo Hoàng, đánh dấu sự gắn bó sâu sắc với địa điểm từng chứng kiến Thánh Y Nhã Loyola, người sáng lập Dòng Tên, cử hành Thánh lễ đầu tiên. Lựa chọn của Đức Phanxicô là lời chứng về đức khiêm nhường và lòng yêu mến Đức Maria, người luôn dẫn dắt Giáo Hội qua lời cầu bầu đầy quyền năng.
Tuy nhiên, Đức Phanxicô không phải là vị Giáo Hoàng duy nhất chọn an nghỉ ngoài Vatican. Trong lịch sử Giáo Hội, khoảng 30 vị Giáo Hoàng đã được chôn cất bên ngoài Rôma, trong khi phần lớn các ngài an giấc tại những thánh đường danh tiếng trong thành phố vĩnh cửu.
Những địa điểm này không chỉ là nơi lưu giữ hài cốt, mà còn là những không gian thánh, nơi các tín hữu đến cầu nguyện, tưởng nhớ, và xin các vị Cha Chung chuyển cầu trước ngai Thiên Chúa.
Đền Thờ Thánh Phê-rô: Trái Tim Thiêng Liêng của Giáo Hội
Đền Thờ Thánh Phê-rô, trung tâm đức tin Công Giáo, là nơi an nghỉ của 90 vị Giáo Hoàng, trong đó 21 vị được chôn cất trong các hầm mộ Vatican – những hành lang sâu thẳm lưu giữ ký ức từ những thế kỷ đầu của Kitô giáo. Thánh Phê-rô (33-67), vị Giáo Hoàng đầu tiên, được truyền thống ghi nhận là an táng tại đây, nơi hài cốt của ngài được phát hiện trong các cuộc khai quật thế kỷ 20.
Ngôi mộ của ngài là nền tảng thiêng liêng, biểu tượng cho sự kế vị Tông Đồ và sứ vụ “chăn dắt chiên của Thầy” (Ga 21,17). Một số vị Giáo Hoàng nổi bật an nghỉ tại Đền Thờ Thánh Phê-rô bao gồm:
– Đức Lêô Cả (440-461): Vị Giáo Hoàng đầu tiên được chôn cất tại đây, ngài được phong Tiến sĩ Hội Thánh vì những đóng góp thần học, đặc biệt trong việc bảo vệ đức tin trước các lạc thuyết.
– Đức Grêgôriô I (590-604): Cũng là Tiến sĩ Hội Thánh, ngài an nghỉ tại thánh đường này, được kính nhớ vì cải cách phụng vụ và sứ vụ truyền giáo đến các dân tộc Âu châu.
– Đức Piô XII (1939-1958): An táng trong hầm mộ Vatican, ngài được nhớ đến vì lòng nhân ái trong Thế chiến II, bảo vệ hàng ngàn người Do Thái.
– Thánh Gioan Phaolô II (1978-2005): Ban đầu an táng trong hầm mộ, hài cốt của ngài được di dời lên Vương cung thánh đường sau khi phong thánh năm 2014, trở thành điểm hành hương cho hàng triệu tín hữu.
Cha Roberto Regoli, giám đốc Khoa Lịch sử Giáo hội tại Đại học Giáo Hoàng Grêgôriô, chia sẻ rằng truyền thống chôn cất tại Đền Thờ Thánh Phê-rô chỉ bắt đầu từ thế kỷ thứ năm. “Trong hai thế kỷ đầu, chúng ta biết rất ít về nơi an táng của các vị Giáo Hoàng,” cha Regoli giải thích.
“Họ thường được chôn cất trong các hầm mộ Kitô giáo hoặc tượng đài trên mặt đất. Đức Lêô Cả là người mở ra truyền thống an táng tại Đền Thờ Thánh Phê-rô, và từ thế kỷ thứ năm đến thứ mười, nơi đây trở thành địa điểm chính.”
Thánh Gioan Latêranô: Mẹ và Đầu của Mọi Nhà Thờ
Vương cung thánh đường Thánh Gioan Latêranô, nhà thờ chính tòa của Giáo phận Rôma, là nơi an nghỉ của 22 vị Giáo Hoàng.
Với danh hiệu “mẹ và đầu của mọi nhà thờ trên thế giới,” thánh đường này mang ý nghĩa đặc biệt, biểu tượng cho quyền bính của Đức Giáo Hoàng với tư cách là Giám mục Rôma. Một số vị Giáo Hoàng tiêu biểu tại đây bao gồm:
– Đức Lêô XIII (1878-1903): Vị Giáo Hoàng cuối cùng an táng tại Thánh Gioan Latêranô, ngài chọn nơi này để nhấn mạnh vai trò Giám mục Rôma, đồng thời để lại di sản với thông điệp “Rerum Novarum” về công bằng xã hội.
– Đức Innocentô III (1198-1216): Một trong những vị Giáo Hoàng quyền lực nhất thời Trung Cổ, ngài an nghỉ tại đây, biểu tượng cho sự thống nhất giữa quyền bính thiêng liêng và thế tục.
– Đức Sergius IV (1009-1012): Ngài được chôn cất tại thánh đường này, được nhớ đến vì nỗ lực cải cách Giáo Hội trong thời kỳ hỗn loạn.
Đức Bà Cả: Thánh Đường của Lòng Sùng Kính Đức Maria
Vương cung thánh đường Đức Bà Cả, nơi Đức Thánh Cha Phanxicô chọn làm nơi an nghỉ, đã đón bảy vị Giáo Hoàng.
Thánh đường này không chỉ là biểu tượng của lòng sùng kính Đức Maria, mà còn là nơi lưu giữ lịch sử Giáo Hội qua các triều đại Giáo Hoàng. Các vị an nghỉ tại đây bao gồm:
– Đức Honoriô III (1216-1227): Ngài phê chuẩn luật Dòng Anh Em Giảng Thuyết, góp phần lan tỏa sứ điệp Tin Mừng.
– Thánh Piô V (1566-1572): Ngài dẫn dắt Giáo Hội qua Công đồng Trent và chiến thắng Lepanto, nhờ lời cầu bầu của Đức Maria.
– Đức Síchtô V (1585-1590), Phaolô V (1605-1621), Clementê VIII (1592-1605), và Clementê IX (1667-1669): Những vị này chọn Đức Bà Cả vì lòng sùng kính Mẹ Thiên Chúa hoặc vai trò lịch sử của thánh đường.
Các Thánh Đường Khác ở Rôma
Ngoài ba thánh đường chính, nhiều vị Giáo Hoàng được an táng tại các nhà thờ khác ở Rôma, mỗi nơi mang một câu chuyện đức tin riêng:
– Nhà thờ Santa Maria sopra Minerva: Năm vị, bao gồm Đức Lêô X (1513-1521) và Clementê VII (1523-1534) thuộc gia đình Medici, an nghỉ tại đây. Thánh đường này là trung tâm nghệ thuật và học thuật, gần Trường Ngoại Giao Tòa Thánh.
– Nhà thờ Thánh Lôrensô Ngoại thành: Năm vị, bao gồm Đức Piô IX (1846-1878), được chôn cất tại đây, nơi lưu giữ hài cốt thánh phó tế Lôrensô.
– Vương cung thánh đường Thánh Phaolô Ngoại thành: Đức Felix III (526-530) và Gioan XIII (965-972) an nghỉ tại đây.
– Nhà thờ Mười Hai Thánh Tông Đồ: Đức Clementê XIV (1769-1774) được an táng tại đây.
Ngoài Rôma: Những Điểm Hành Hương Xa Xôi
Khoảng 30 vị Giáo Hoàng được an táng ngoài Rôma, thường do bối cảnh lịch sử hoặc lòng gắn bó cá nhân:
– Đức Grêgôriô XII (1406-1415): An táng tại Nhà thờ chính tòa Recanati, Marche.
– Đức Bênêđíctô XII (1334-1342) và Gioan XXII (1316-1334): An nghỉ tại Avignon, Pháp.
– Thánh Celestinô V (1294): An táng tại Vương cung thánh đường Collemaggio, L’Aquila, nơi Đức Bênêđíctô XVI viếng thăm.
– Chân phước Grêgôriô X (1271-1276): An nghỉ tại Arezzo.
– Thánh Grêgôriô VII (1073-1085): An táng tại Salerno.
Việc lựa chọn nơi chôn cất không chỉ là quyết định cá nhân, mà còn mang ý nghĩa thiêng liêng sâu sắc, phản ánh mối dây hiệp thông giữa các vị Giáo Hoàng và Giáo Hội. Như Cha Regoli nhấn mạnh, “nơi an nghỉ của các vị Giáo Hoàng không chỉ là vấn đề vật lý, mà còn là biểu tượng của sự liên tục trong sứ vụ Phê-rô.”
Các thánh đường được chọn thường gắn liền với những khoảnh khắc quan trọng trong triều đại của các ngài, như lòng sùng kính Đức Maria, sự gắn bó với một thánh tích, hoặc vai trò lịch sử của thánh đường trong đời sống Giáo Hội.
Chẳng hạn, Đức Phanxicô chọn Đền Thờ Đức Bà Cả không chỉ vì lòng yêu mến cá nhân, mà còn vì thánh đường này là biểu tượng của sự bảo vệ thiêng liêng, nơi Đức Maria luôn che chở cho dân Rôma và toàn thể Giáo Hội.
Trong đức tin Công Giáo, những ngôi mộ của các vị Giáo Hoàng không chỉ là nơi tưởng niệm, mà còn là lời mời gọi cầu nguyện và hiệp thông. Khi viếng thăm các thánh đường này, các tín hữu được nhắc nhở về sự mong manh của kiếp người và sức mạnh của ân sủng Chúa, Đấng đã dẫn dắt Giáo Hội qua mọi thử thách.
Từ các hầm mộ Vatican, nơi lưu giữ hài cốt của Thánh Phê-rô và các vị kế nhiệm đầu tiên, đến những thánh đường tráng lệ như Thánh Gioan Latêranô hay Đức Bà Cả, mỗi địa điểm là một chương trong câu chuyện đức tin của Giáo Hội.
Những nơi này không chỉ kể lại lịch sử, mà còn khơi dậy lòng biết ơn và sự kính trọng đối với các vị Giáo Hoàng, những người đã vác thánh giá của sứ vụ Phê-rô với lòng can đảm và yêu mến.
Hành trình khám phá nơi an nghỉ của 266 vị Giáo Hoàng là dịp để mỗi người Công Giáo đào sâu hơn mối dây hiệp thông với Giáo Hội hoàn vũ.
Khi cầu nguyện tại những thánh đường này, chúng ta không chỉ tưởng nhớ các vị Cha Chung, mà còn xin các ngài chuyển cầu trước ngai Thiên Chúa, để Giáo Hội hôm nay tiếp tục sứ vụ loan báo Tin Mừng trong thế giới đầy biến động.
Hiệp Thông Qua Cầu Nguyện
Trong đức tin Kitô giáo, những ngôi mộ của các vị Giáo Hoàng là lời mời gọi hiệp thông thiêng liêng. Khi viếng thăm các thánh đường này, chúng ta cầu nguyện để các ngài tiếp tục chuyển cầu cho Giáo Hội, và xin Chúa ban sức mạnh để chúng ta sống đức tin như các ngài đã sống.
Những địa điểm này là những cột mốc trên hành trình hành hương của Giáo Hội, nhắc nhở chúng ta về sự mong manh của kiếp người và vinh quang của sự sống lại trong Chúa Kitô.
CGVST.COM // Catholic News Agency
