Vào ngày 21 tháng 4 năm 2025, lúc 3:48 chiều giờ Việt Nam (UTC+7), tương ứng với 10:48 sáng giờ Rome (UTC+2, tính cả giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày), các báo cáo từ Vatican và các cơ quan truyền thông uy tín xác nhận rằng Đức Giáo Hoàng Francis đã qua đời.
Theo thông báo chính thức, ngài qua đời lúc 7:35 sáng giờ Rome, một ngày sau Lễ Phục Sinh. Thông tin này được Đức Hồng Y Kevin Farrell, Camerlengo của Giáo hội, công bố từ nhà nguyện Domus Santa Marta, nơi ngài sinh sống trong suốt triều đại của mình, Sự kiện này được xác nhận bởi Vatican News
Bối Cảnh Sức Khỏe Và Những Ngày Cuối Đời
Đức Giáo Hoàng Francis, 88 tuổi, đã đối mặt với nhiều thách thức sức khỏe trong những năm cuối đời. Vào đầu năm 2025, ngài nhập viện ngày 14 tháng 2 tại Bệnh viện Gemelli ở Rome do viêm phổi hai bên, như được báo cáo bởi Vatican News.
Lần nằm viện này kéo dài 38 ngày, là lần nằm viện dài nhất trong 12 năm làm Giáo hoàng, và ngài trở về Casa Santa Marta vào ngày 23 tháng 3, theo [AP News]([invalid url, do not cite]). Ngài có tiền sử phẫu thuật phổi vào năm 1957 và hủy chuyến thăm UAE vào tháng 11 năm 2023 do cúm và viêm phổi, như được ghi nhận trong bài báo Vatican News.
Dù vậy, ngài xuất hiện công khai lần cuối vào ngày 20 tháng 4, chủ sự các nghi thức Phục Sinh, ban phép lành cho hàng ngàn tín hữu tại Quảng trường Thánh Phêrô, như được báo cáo bởi [AP News]([invalid url, do not cite]).
Sự ra đi của ngài vào ngày 21 tháng 4, Lễ Phục Sinh Thứ Hai, mang ý nghĩa thiêng liêng sâu sắc, như một lời nhắc nhở về niềm hy vọng vào sự sống đời đời, phù hợp với tinh thần Phục Sinh của Giáo hội.
Tiểu Sử Và Di Sản
Đức Giáo Hoàng Francis, tên thật là Jorge Mario Bergoglio, sinh ngày 17 tháng 12 năm 1936 tại Buenos Aires, Argentina. Là con của một công nhân đường sắt di dân Ý và một nội trợ, ngài lớn lên trong một môi trường khiêm tốn, được giáo dục trong đức tin Công giáo.
Ngài gia nhập Dòng Tên vào năm 1958, chịu chức linh mục vào năm 1969, và phục vụ như Giám Tỉnh Dòng Tên Argentina từ 1973 đến 1979.
Được phong làm Giám Mục Phụ Tá Buenos Aires vào năm 1992, Tổng Giám Mục vào năm 1998, và Hồng Y vào năm 2001, ngài được bầu làm Giáo hoàng vào ngày 13 tháng 3 năm 2013, trở thành vị đầu tiên từ châu Mỹ Latinh và thuộc Dòng Tên, lấy tông hiệu Francis theo Thánh Phanxicô Assisi, biểu tượng của sự nghèo khó và hòa bình.
Triều đại của ngài được ghi dấu bởi sự nhấn mạnh vào lòng thương xót, như trong Năm Thánh Lòng Thương Xót (2015-2016), và các thông điệp như Laudato Si’ (2015), kêu gọi bảo vệ môi trường, và Fratelli Tutti (2020), thúc đẩy tình huynh đệ toàn cầu, như được đề cập trong Vatican News.
Ngài cũng cải cách Giáo triều Roma, thành lập Ủy ban Bảo vệ Trẻ em để đối phó với lạm dụng tình dục, và thúc đẩy tiến trình synod, khuyến khích sự tham gia của mọi thành phần trong Giáo hội, như được thảo luận trong Vatican News.
Những chuyến tông du đến Iraq, Nam Sudan, và Đông Timor đã củng cố vai trò của ngài trong đối thoại liên tôn, với việc ký Tuyên bố về Tình huynh đệ nhân loại vào năm 2019.
Di Sản Hòa Bình Và Lời Kêu Gọi
Đức Giáo Hoàng Francis là một tiếng nói mạnh mẽ cho hòa bình, với nhiều hành động biểu tượng và lời kêu gọi. Ngài thả chim bồ câu trắng như biểu tượng hòa bình vào ngày 15 tháng 5 năm 2013, quỳ hôn chân các nhà lãnh đạo Nam Sudan vào tháng 4 năm 2019, và cầu nguyện tại Công viên Tâm Điểm Bom Nguyên Tử ở Nagasaki vào tháng 11 năm 2019, lên án vũ khí hạt nhân là vô đạo đức, như được ghi nhận trong Vatican News.
Ngài dẫn đầu phong trào Công giáo toàn cầu cho hòa bình, lên án thương mại vũ khí là “điên rồ” trong bài phát biểu tại Quốc hội Hoa Kỳ vào ngày 24 tháng 9 năm 2015, và kêu gọi ngừng bắn ở Gaza vào tháng 10 năm 2024, thả con tin Israel và cho phép tiếp cận nhân đạo.
Những chuyến thăm như Iraq vào tháng 3 năm 2021, gặp Đại Ayatollah Ali al-Sistani ở Najaf, và Đông Timor vào tháng 9 năm 2024, với thánh lễ cho 600.000 người tại Tasitolu, thể hiện cam kết của ngài với hòa giải và đối thoại.
Di Sản Synodality Và Cải Cách Giáo Hội
Đức Giáo Hoàng Francis đã biến synodality thành một phần cốt lõi của Giáo hội, như được thảo luận trong Vatican News. Ngài chủ trì các thượng hội đồng như Thượng Hội Đồng về Gia Đình (2014, 2015), Thượng Hội Đồng về Thanh Niên (2018), Thượng Hội Đồng về Pan-Amazonia (2019), và Thượng Hội Đồng về Synodality (2023, 2024), với hai kỳ họp tại Vatican. Điểm nổi bật là lần đầu tiên phụ nữ được bỏ phiếu, với Sơ Nathalie Becquart làm Phó Tổng Thư Ký.
Quá trình synodality thu thập ý kiến từ tín hữu toàn cầu, với các bàn tròn thảo luận mở, và dẫn đến quá trình đồng hành được phê duyệt vào tháng 3 năm 2025, hướng đến Hội Nghị Giáo Hội vào năm 2028.
Ngài nhấn mạnh Giáo hội phải “đi cùng nhau”, chấp nhận bất đồng, lắng nghe, và hiện diện, khuyến khích hành trình synodal dài hạn, liên kết với các thông điệp như Amoris laetitia, Christus vivit, và Querida Amazonia, cũng như Laudato Si’ và Laudate Deum về môi trường.
Phản Ứng Từ Cộng Đồng Công Giáo Và Thế Giới
Tin tức về sự ra đi của ngài đã gây chấn động toàn cầu. Tại Vatican, chuông nhà thờ đổ hồi, và hàng ngàn tín hữu tụ tập tại Quảng trường Thánh Phêrô để cầu nguyện, như được báo cáo bởi Vatican News. Đức Hồng Y Pietro Parolin, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh, nói: “Đức Giáo Hoàng Francis là một người cha hiền lành, luôn quan tâm đến người nghèo và bị bỏ rơi. Ngài sẽ mãi là nguồn cảm hứng cho chúng ta.”
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden phát biểu: “Đức Giáo Hoàng Francis là một người bạn, một người thầy, và một nguồn cảm hứng cho tôi và nhiều người khác. Ngài để lại một di sản vĩ đại về tình yêu và sự phục vụ,” như được báo cáo trong các nguồn tin chung. Cộng đồng Công giáo tại Việt Nam tổ chức thánh lễ và canh thức cầu nguyện, thể hiện sự đoàn kết và lòng sùng kính.
Kế Hoạch Tang Lễ Và Lời Kêu Gọi Cầu Nguyện
Theo Vatican News, tang lễ sẽ theo sách phụng vụ cập nhật Ordo Exsequiarum Romani Pontificis (phiên bản 2), được Đức Giáo Hoàng Francis phê duyệt vào tháng 4 năm 2024, nhấn mạnh đức tin vào Thân Thể Phục Sinh của Chúa Kitô, với thi hài được xác định tại nhà nguyện và đặt vào quan tài ngay lập tức.
Chi tiết về thánh lễ tang lễ sẽ được công bố, nhưng theo truyền thống, thi hài sẽ được quàn tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô để tín hữu viếng, với tang lễ có thể tại Quảng trường Thánh Phêrô, có sự tham dự của các nhà lãnh đạo thế giới và hàng triệu tín hữu.
Trong giờ phút đau buồn này, Giáo hội kêu gọi các tín hữu trên toàn thế giới hiệp thông trong cầu nguyện, dâng thánh lễ, cầu nguyện chuỗi Mân Côi, và thực hiện các hành động bác ái để tưởng nhớ di sản của ngài.
Đức Hồng Y Kevin Farrell khuyến khích: “Hãy cầu nguyện cho linh hồn của Đức Giáo Hoàng Francis và cho sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần trong việc bầu chọn vị Giáo hoàng kế nhiệm.” Đây là lời mời gọi tất cả các tín hữu sống tinh thần hiệp thông, phó thác Giáo hội trong tay Thiên Chúa, và tiếp tục hành trình đức tin.
