Đối với người Kitô hữu, Bí tích không thể hiểu chỉ đơn giản là những nghi thức được cử hành bên ngoài, nhưng là dấu chỉ hữu hình của ân sủng nơi Thiên Chúa. Mỗi Bí tích mang một ý nghĩa riêng, nhưng tất cả đều quy hướng về sự hiệp thông trọn vẹn với Đức Kitô và Hội Thánh.
Giáo luật dạy rằng: “Các bí tích của Giao Ước mới, được Đức Kitô thiết lập và được ủy thác cho Giáo hội, xét như là những hành động của Đức Kitô và của Giáo hội, là những dấu chỉ và phương thế biểu lộ và củng cố đức tin, cử hành việc thờ phượng Thiên Chúa và thực hiện việc thánh hóa loài người, vì thế, các Bí tích góp phần rất nhiều vào việc xây dựng, củng cố và biểu lộ sự hiệp thông của Giáo hội; do đó, các thừa tác viên có chức thánh cũng như các Kitô hữu khác phải cử hành các Bí tích với tất cả lòng kính cẩn và sự chăm chú cần thiết” (Điều 840).
Toàn bộ đời sống và sứ vụ công khai của Chúa Giêsu chính là nền tảng của các Bí tích mà Hội Thánh cử hành cho đến ngày nay. Có bảy Bí tích trong Hội Thánh:
1. Bí tích Thánh Tẩy
Đức Giêsu được Gioan Tẩy giả làm phép Rửa tại sông Giođan (x. Mt 3,13-17). Ngài cũng đã dạy các tông đồ về việc cử hành Phép Rửa nhân danh Chúa Ba Ngôi: “Anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm Phép Rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần” (Mt 28,19). Từ đó, Hội Thánh cử hành nghi thức thanh tẩy bằng nước và Lời, với niềm xác tín khai sinh Kitô hữu vào đời sống mới.
2. Bí tích Thêm Sức
Sau khi Chúa thăng thiên, Ngài cử Thánh Thần xuống cho các thánh tông đồ. Ngày lễ Ngũ Tuần, Chúa Thánh Thần ngự xuống trên các ngài (Cv 2,1-13). Như vậy, đúng như lời Chúa đã hứa: “Anh em sẽ nhận được sức mạnh của Thánh Thần” (Cv 1,8). Bí tích Thêm Sức tiếp nối ơn Thánh Tẩy, củng cố người Kitô hữu trưởng thành trong đức tin và sứ vụ.
Giáo luật xác định rằng: “Nhờ Bí tích Thêm Sức in một ấn tích, những người đã được Rửa Tội đang tiếp tục con đường khai tâm Kitô giáo được dồi dào ơn Chúa Thánh Thần và được liên kết chặt chẽ hơn với Hội Thánh; Bí tích này tăng sức cho họ và buộc họ cách nghiêm ngặt hơn phải trở nên nhân chứng của Đức Kitô bằng lời nói và bằng việc làm, cũng như phải truyền bá và bênh vực đức tin” (Điều 879).
3. Bí tích Thánh Thể
Trong Bữa Tiệc Ly, Chúa Giêsu cầm bánh và rượu mà nói: “Này là Mình Thầy… này là Máu Thầy” (Mt 26,26-28). Người truyền cho các tông đồ: “Anh em hãy làm việc này mà nhớ đến Thầy” (Lc 22,19). Từ đó, Hội Thánh trung thành cử hành thánh lễ, nguồn mạch và đỉnh cao đời sống Kitô hữu.
4. Bí tích Hòa Giải
Sau khi sống lại, Chúa Giêsu thổi hơi và nói với các Tông đồ: “Anh em tha tội cho ai thì tội người ấy được tha” (Ga 20,23). Bí tích Hòa Giải là lời mời gọi chúng ta hãy biết sống tha thứ, và chạy đến xin Chúa thứ tha những lỗi lầm, sai sót.
5. Bí tích Xức dầu Bệnh nhân
Chúa Giêsu nhiều lần chữa lành người đau yếu (x. Mc 1,32-34). Người cũng sai các môn đệ “xức dầu cho nhiều bệnh nhân và chữa họ” (Mc 6,13). Hội Thánh ngày nay tiếp nối cử hành Bí tích này để nâng đỡ và chữa lành tâm hồn, ban sức mạnh cho người đau bệnh.
6. Bí tích Truyền chức Thánh
Cũng trong Bữa Tiệc Ly, Chúa Giêsu đã thánh hiến các tông đồ, trao quyền cử hành Thánh Thể và phục vụ đoàn chiên (x. Lc 22,19; Ga 20,21). Nhờ Bí tích này, hàng giáo sĩ được thiết lập để phục vụ và xây dựng Nhiệm Thể Đức Kitô.
7. Bí tích Hôn Phối
Chúa Giêsu đã hiện diện và làm phép lạ tại tiệc cưới Cana (Ga 2,1-11). Người dạy: “Sự gì Thiên Chúa đã kết hợp, loài người không được phân ly” (Mt 19,6). Bí tích Hôn Phối thánh hóa tình yêu vợ chồng.
Ngay từ thời Giáo hội sơ khai, các cộng đoàn Kitô hữu đã trung thành cử hành bảy Bí tích như kho tàng đức tin sống động. Trải qua nhiều thế kỷ, Hội Thánh đã hình thành phụng vụ và nghi thức phong phú, nhưng cốt lõi vẫn là sự hiện diện cứu độ của Đức Kitô.
Ngày nay, truyền thống cử hành các Bí tích gắn liền với đời sống của bất kỳ cộng đoàn xứ đạo nào, qua những cử hành thường nhật như thánh lễ hằng ngày và Chúa nhật, việc Rửa tội cho trẻ em và người dự tòng, Thêm sức cho thiếu niên, Bí tích Hòa giải trước các mùa phụng vụ, Xức dầu cho người đau yếu, Truyền chức cho các linh mục, giám mục, và Bí tích Hôn phối xác lập một cuộc hôn nhân mới mở ra trong ơn Chúa.
Linh mục Giuse Vũ Đức Thiện, giáo sư Đại Chủng viện Thánh Quí
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
