Giáo hội Công giáo từ lâu đã giữ lập trường không công nhận hôn nhân đồng giới. Theo giáo lý truyền thống và nền tảng Kinh Thánh, hôn nhân là một bí tích thiêng liêng – sự kết hợp giữa một người nam và một người nữ, hướng đến tình yêu chân thành, sinh sản và giáo dục con cái.
Tuy vậy, trong khi kiên định bảo vệ giáo lý về hôn nhân, Giáo hội vẫn luôn kêu gọi lòng tôn trọng và sự cảm thông đối với những người có xu hướng đồng tính, đồng thời triển khai các hoạt động mục vụ nhằm đồng hành với họ trong đức tin.
1. Giáo lý về Hôn nhân và Quan điểm về Đồng tính
Theo Giáo lý Hội Thánh Công giáo (số 1601–1666), hôn nhân là một giao ước được Thiên Chúa thiết lập giữa người nam và người nữ. Mục đích của hôn nhân không chỉ là sự gắn bó yêu thương mà còn bao gồm việc sinh sản và nuôi dạy con cái trong đức tin.
Trích dẫn từ Sách Sáng Thế (2:24): “Người nam sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả hai sẽ thành một xương một thịt,” Giáo hội khẳng định rằng hôn nhân đồng giới đi ngược lại với kế hoạch sáng tạo của Thiên Chúa, vì nó thiếu đi tính bổ trợ giới tính cũng như khả năng sinh sản tự nhiên – hai yếu tố cốt lõi của hôn nhân Công giáo.
Đối với hành vi đồng tính, Giáo lý Công giáo (số 2357–2359) gọi đó là “hành vi tự bản chất là rối loạn”, nhưng đồng thời nhấn mạnh rằng người đồng tính – với tư cách là con người – phải được đối xử với sự tôn trọng, cảm thông, và không bị kỳ thị một cách bất công. Giáo hội phân biệt rõ ràng giữa xu hướng đồng tính – không bị coi là tội – và hành vi đồng tính, vốn không phù hợp với luân lý Kitô giáo.
2. Các văn bản chính thức và diễn giải giáo lý
Quan điểm này được củng cố qua nhiều văn kiện chính thức của Tòa Thánh:
– Thư gửi các Giám mục (1986) do Bộ Giáo lý Đức tin ban hành dưới thời Đức Hồng y Joseph Ratzinger (sau là Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI) tái khẳng định: Hôn nhân là sự kết hợp duy nhất giữa một người nam và một người nữ, và các hành vi đồng tính không được chấp nhận xét theo luân lý học Công giáo.
– Tài liệu năm 2003 của cùng bộ kêu gọi các chính trị gia Công giáo phản đối các đạo luật công nhận hôn nhân đồng giới. Văn bản này cảnh báo rằng việc thừa nhận hợp pháp các mối quan hệ đồng giới sẽ làm “biến dạng bản chất thực sự của hôn nhân” và gây ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội.
– Huấn thị năm 2021, Vatican tuyên bố rõ rằng Giáo hội không có quyền ban phép lành cho các mối quan hệ đồng giới, vì những mối quan hệ này không thuộc về chương trình của Thiên Chúa dành cho hôn nhân. Tuy nhiên, Đức Giáo hoàng Phanxicô trong cùng thời kỳ đã nhiều lần nhấn mạnh rằng cần có sự gần gũi và đồng hành mục vụ với người đồng tính, dựa trên tình yêu thương và lòng thương xót.
– Tuyên bố Fiducia Supplicans (2023) đánh dấu bước tiến mục vụ khi Vatican cho phép ban phép lành cá nhân cho những người đồng tính, với điều kiện nghi thức này không bị hiểu lầm như là sự công nhận một bí tích Hôn nhân. Đây được xem như nỗ lực dung hòa giữa lập trường giáo lý và việc chăm sóc mục vụ cụ thể.
3. Cách tiếp cận mục vụ: Đồng hành trong sự thật và yêu thương
Giáo hội Công giáo hiện đại không khuyến khích cô lập hay loại trừ người đồng tính ra khỏi đời sống đức tin. Thay vào đó, Giáo hội đề cao việc mục vụ đồng hành – giúp người đồng tính sống phù hợp với giáo lý trong tinh thần khiết tịnh và tình bạn thiêng liêng. Một ví dụ là nhóm Courage International, nơi cung cấp hỗ trợ mục vụ cho người có xu hướng đồng tính muốn sống đúng với giáo huấn Công giáo.
Đức Giáo hoàng Phanxicô, nổi bật với thái độ nhân ái và cởi mở, từng phát biểu vào năm 2013 rằng: “Nếu một người là đồng tính mà tìm kiếm Thiên Chúa và có thiện chí, tôi là ai mà dám phán xét?” – một câu nói cho thấy sự hòa hợp giữa giáo lý nghiêm ngặt và tinh thần thương xót trong mục vụ hiện đại.
4. Thực tiễn tại Việt Nam: Ứng xử mềm mại theo văn hóa địa phương
Tại Việt Nam, Giáo hội Công giáo vẫn giữ vững lập trường không công nhận hôn nhân đồng giới theo giáo lý chung của Vatican. Tuy nhiên, cách ứng xử của các giáo phận và linh mục có phần mềm mại và kín đáo hơn, phù hợp với văn hóa và hoàn cảnh địa phương.
Hiện nay, Hội đồng Giám mục Việt Nam chưa ban hành tuyên bố riêng về vấn đề này. Dù vậy, nhiều linh mục trong thực tế đã âm thầm mục vụ và lắng nghe người đồng tính, tránh tạo tranh cãi công khai. Sau khi Nhà nước Việt Nam bỏ lệnh cấm hôn nhân đồng giới vào năm 2015, Giáo hội không có phản ứng đối đầu hay lên tiếng phản đối. Thay vào đó, Giáo hội tiếp tục tập trung củng cố đời sống đức tin và giáo lý nội bộ.
Quan điểm của Giáo hội Công giáo về hôn nhân đồng giới vừa thể hiện sự kiên định trong giáo lý, vừa phản ánh nỗ lực mục vụ đầy nhân ái. Giáo hội xác tín rằng hôn nhân – như một bí tích – chỉ có thể xảy ra giữa một người nam và một người nữ, trong khi vẫn luôn kêu gọi tôn trọng phẩm giá của những người có xu hướng đồng tính và tìm cách đồng hành với họ bằng tình thương, sự cảm thông và niềm tin.
Tại Việt Nam, sự áp dụng thực tế của quan điểm này cho thấy sự khôn ngoan và uyển chuyển trong việc truyền đạt chân lý đức tin trong bối cảnh văn hóa đặc thù. Từ đó, hình thành một thái độ sống đạo vừa trung thành với giáo lý, vừa đầy bác ái – đúng như tinh thần của Tin Mừng Kitô giáo.
CGVST.COM tổng hợp
