Các nhà khảo cổ học tại Thổ Nhĩ Kỳ vừa phát hiện những dấu vết quan trọng về sự hiện diện của cộng đoàn Kitô hữu sơ khai tại thành cổ Laodicea – một đô thị La Mã cổ đại nổi tiếng cách đây khoảng 2.000 năm. Phát hiện này nằm trong khuôn khổ dự án khai quật và trùng tu kéo dài suốt 22 năm tại tỉnh Denizli, vùng đất nằm ở ngã giao giữa châu Á và châu Âu.
Thành Laodicea – địa danh gắn liền với Kinh Thánh
Laodicea được nhắc đến nhiều lần trong Kinh Thánh, đặc biệt trong Sách Khải huyền, như một trong bảy giáo đoàn sơ khai mà Thánh Gioan gửi thư: Ê-phê-xô, Xi-miếc-na, Péc-ga-mô, Thy-a-ti-ra, Xác-đê, Phi-la-đen-phi-a và Lao-đi-ki-a.
Giáo đoàn nơi đây từng nhận một lời cảnh báo mạnh mẽ từ chính Chúa Kitô về sự “nửa vời” trong đức tin: “Ngươi chẳng lạnh mà cũng chẳng nóng… vì ngươi hâm hẩm nên Ta sắp mửa ngươi ra khỏi miệng Ta” (Kh 3,15-16).
Tên Laodicea cũng xuất hiện trong Thư gửi tín hữu Côlôsê, khi Thánh Phaolô nhắc đến cộng đoàn này như một phần của Giáo hội sơ khai. Việc phát hiện các dấu tích mới tại đây một lần nữa xác nhận vị trí đặc biệt của thành phố này trong lịch sử Kitô giáo thời ban đầu.
Dấu vết Kitô giáo trên đá cổ
Trong số các hiện vật được tìm thấy có một thánh giá khắc trên đá cùng ký hiệu Chi-Rho – hai chữ cái Hy Lạp đầu tiên của từ “Christos” (Đấng Kitô) – biểu tượng cổ xưa của Kitô giáo. Những ký hiệu này xuất hiện bên cạnh dòng chữ Hy Lạp cổ, gợi mở khả năng nơi đây từng là địa điểm sinh hoạt tôn giáo hoặc là trung tâm tụ họp của cộng đoàn tín hữu sơ khai.
Bên cạnh đó, nhóm khảo cổ còn phát hiện tàn tích của một đại sảnh hội đồng La Mã, có thể từng là trung tâm hành chính và tư pháp của thành phố. Công trình có niên đại khoảng 2.000 năm, với sức chứa lên đến 800 người, và tên của các công dân từ già đến trẻ được khắc lên ghế ngồi.
Giáo sư Celal Simsek – trưởng nhóm khai quật – cho biết, cấu trúc với tường ngũ giác và mặt cắt hình lục giác có thể là thiết kế đầu tiên thuộc loại này tại vùng Anatolia cổ đại.
Tại đây, người ta cũng tìm thấy tượng không đầu của Hoàng đế Trajan, phần còn lại của một nhà hát La Mã, đầu tượng một tư tế và cả một bức điêu khắc mô tả quái vật Scylla trong sử thi Odyssey. Những phát hiện này cho thấy Laodicea từng là một trung tâm đô thị – tôn giáo quan trọng trong thời cổ đại, nơi tín hữu Kitô đã hiện diện ngay từ buổi đầu.
Mảnh ghép trong bức tranh lịch sử đức tin
Phát hiện tại Laodicea nằm trong chuỗi các khám phá khảo cổ có liên hệ đến Kinh Thánh được công bố trong năm 2025. Hồi đầu năm, một em nhỏ người Israel tình cờ phát hiện một thẻ bài cổ tại Tel Azeka – ngọn đồi được nhắc đến trong Sách Samuel. Trước đó, các nhà khảo cổ cũng công bố bằng chứng về một khu vườn cổ xưa tại Nhà thờ Mộ Thánh ở Jerusalem.
Những phát hiện mới không chỉ làm sáng tỏ thêm bức tranh lịch sử về sự hình thành và lan rộng của Kitô giáo trong thế giới La Mã cổ đại, mà còn là lời nhắc nhở về hành trình đức tin của các cộng đoàn tiên khởi – những người đã sống, cầu nguyện và làm chứng cho Tin Mừng ngay giữa lòng các đô thị cổ cách đây hai thiên niên kỷ.
📜 Nguồn: Anadolu Agency
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
