Kính thưa cộng đoàn, vụ việc linh mục Antôn Đặng Hữu Nam và Đức Giám mục Anphong Nguyễn Hữu Long – sự kiện đang gây xôn xao cộng đồng mạng thời gian qua – đã trở thành một phép thử cho sự minh bạch, khả năng lãnh đạo và tinh thần hiệp nhất trong Giáo hội.
Trước làn sóng dư luận dâng cao, linh mục Bùi Phong – Phó chủ tịch Nội vụ Hội đồng Các Tôn giáo Á Châu vì Công lý và Hòa bình – đã chính thức lên tiếng. Trong bài nhận định, ngài không chỉ phân tích nguyên nhân gốc rễ của mâu thuẫn, mà còn đưa ra một giải pháp cụ thể cho sự xung đột giữa Đức Giám mục Nguyễn Hữu Long và linh mục Antôn Đặng Hữu Nam.
Linh mục Bùi Phong là một trong các thành viên lãnh đạo của Hội đồng Các Tôn giáo Á Châu Vì Công lý và Hòa Bình (ARCJP – Asian Religious Council for Justice and Peace), giữ chức Phó Chủ tịch Nội vụ (Vice President of Internal Affairs). Vai trò này liên quan đến quản lý các vấn đề nội bộ, tổ chức, hoạt động kiểm soát và điều phối nội bộ của ARCJP.
ARCJP là một tổ chức liên tôn, phi chính phủ, hoạt động chủ yếu để thúc đẩy tự do tôn giáo, nhân quyền, công lý xã hội và hòa bình cho các cộng đồng tôn giáo trong khu vực châu Á. ARCJP thường công bố các thông cáo báo chí, tổ chức họp báo, và phối hợp với các tổ chức tôn giáo, cộng đồng bản địa để bảo vệ quyền tín ngưỡng và lên tiếng trước những bất công.
Về vụ việc linh mục Antôn Đặng Hữu Nam và Đức Giám mục Anphong Nguyễn Hữu Long:Theo linh mục Bùi Phong, ngòi nổ xuất phát từ một cuộc phỏng vấn tại San Jose, nơi linh mục Antôn Đặng Hữu Nam chia sẻ trải nghiệm của mình dưới sự điều hành của Đức Giám mục Nguyễn Hữu Long. Những lời nói ấy đã nhanh chóng được lan truyền trên mạng xã hội, làm dấy lên cuộc tranh luận gay gắt.
Người thì bênh vực linh mục Nam, kẻ thì bảo vệ Giám mục Long. Tranh luận chuyển thành công kích, và các video “phản – biện” liên tục xuất hiện, thậm chí sử dụng tiếng nói của các nhân vật có ảnh hưởng để cổ vũ cho một phe nào đó.
Tình hình, theo linh mục Bùi Phong, đã bị đẩy đi quá xa. Ông nhấn mạnh rằng mạng xã hội không thể là nơi phân xử đúng sai, vì không có thẩm quyền điều tra cũng như khả năng xác minh sự thật. Những đôi co trên mạng, thay vì giúp làm sáng tỏ vấn đề, lại càng khiến bầu khí cộng đoàn thêm rối ren, gây tổn hại đến uy tín Giáo hội và làm nặng nề bầu khí nội bộ.
Trong bài phân tích, linh mục Bùi Phong tập trung nhiều vào yếu tố cốt lõi: năng lực lãnh đạo của vị Giám mục. Ông gọi đây là vấn đề “tội quy vô trưởng” – khi những khủng hoảng lớn xảy ra liên tiếp trong một giáo phận, thì trách nhiệm tối hậu phải thuộc về người lãnh đạo.
Dẫn lại truyền thống suy tư thần học của thánh Tôma Aquinô, ông cho rằng: một người lãnh đạo không chỉ cần trí tuệ hay đạo đức, mà quan trọng hơn cả là sự khôn ngoan trong quản trị và bản lĩnh trong ứng xử.
Đặt trường hợp Giáo phận Vinh, linh mục Bùi Phong chỉ ra nhiều sự kiện chưa được giải quyết thỏa đáng: từ việc đình chỉ tác vụ linh mục Antôn Đặng Hữu Nam, đến vụ truyền chức đầy tranh cãi của Hồ Hữu Hòa, hay những lùm xùm đất đai tại Trại Gáo.
Ông cho rằng cách xử lý thiếu minh bạch và thiếu đối thoại đã làm cộng đoàn rơi vào trạng thái mất niềm tin. Khi những khủng hoảng nối tiếp nhau mà không được giải quyết rốt ráo, điều đó phơi bày một lỗ hổng lớn trong năng lực lãnh đạo mục vụ.
Linh mục Bùi Phong cũng nhắc lại một thỉnh nguyện thư được công bố gần ba năm trước, với nhiều chữ ký từ các giới tôn giáo, xã hội và cả chính trị. Nội dung thư đặt câu hỏi: “Vì lợi ích của Giáo hội, Đức Giám mục Nguyễn Hữu Long có nên từ chức?” Đây là một vấn đề nhạy cảm, nhưng theo linh mục Bùi Phong, cần phải được thẩm định nghiêm túc, bởi nó phản ánh tâm trạng và mối quan tâm sâu xa của cộng đoàn.
Thay vì nhìn vào độ xác thực của chữ ký, ông tập trung phân tích nội dung: năng lực lãnh đạo, phản ứng trước khủng hoảng, và mức độ minh bạch trong các quyết định. Tất cả đều gợi lên câu hỏi lớn: đâu là ranh giới giữa việc bảo vệ uy tín của Giáo hội và việc dám đối diện với sai lầm?
Điểm nhấn trong phát biểu của linh mục Bùi Phong chính là giải pháp. Theo ngài, để tháo gỡ căng thẳng, cần một nhân vật có uy tín lớn, bản lĩnh đức tin và khả năng đối thoại mạnh mẽ để làm “cầu nối” hàn gắn. Và nhân vật ấy, theo ông, chính là Đức Tổng Giám mục Ngô Quang Kiệt.
Linh mục Bùi Phong lý giải: vùng Nghệ – Tĩnh – Bình có truyền thống dân gian coi trọng lẽ phải, sẵn sàng “cãi đến cùng” để bảo vệ sự thật. Chỉ một vị lãnh đạo có bản lĩnh tương xứng, vừa có cá tính mạnh, vừa có uy tín sâu rộng trong và ngoài Giáo hội, mới có thể tái lập trật tự và củng cố niềm tin nơi cộng đoàn.
Ông còn nhấn mạnh vai trò cầu nối của Đức Tổng Kiệt đối với cộng đồng người Việt hải ngoại và các quốc gia tự do, trong bối cảnh Giáo hội Việt Nam đang cần một tiếng nói có sức thuyết phục quốc tế.
Phát biểu của linh mục Bùi Phong không nhằm khoét sâu mâu thuẫn, nhưng muốn hướng tới một tiến trình minh bạch, có trách nhiệm và mang tính xây dựng.
Ông khẳng định: mọi khủng hoảng chỉ có thể được giải quyết bằng sự thật, công lý và bác ái. Do đó, Hội đồng Giám mục Việt Nam cần sớm có những bước đi cụ thể, dấn thân giải quyết tận gốc vấn đề, thay vì để tranh cãi kéo dài trên không gian mạng.
Bài phân tích của linh mục Bùi Phong, vì thế, không chỉ là một tiếng nói cá nhân. Nó phản ánh khát vọng chung của cộng đoàn Dân Chúa: được sống trong một Giáo hội minh bạch, hiệp nhất, và có những nhà lãnh đạo xứng đáng dẫn dắt đoàn chiên trong tinh thần phục vụ và công lý.
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
