Giáo Hội Công Giáo có thể cử hành Lễ Phục Sinh mà không có sự tham dự của Đức Giáo Hoàng không?

CGvST | 12/03/2025

---

Trước tình hình sức khỏe hiện tại của Đức Thánh Cha, câu hỏi được đặt ra liệu Ngài có thể tham dự các nghi lễ Phục Sinh, trọng tâm của năm phụng vụ trong Giáo Hội Công Giáo hay không?

Đức Thánh Cha Phanxicô, đang nằm viện từ ngày 14/02 năm nay, đã không tham dự Thánh Lễ Thứ Tư Lễ Tro truyền thống vào ngày 05/03/2025. Câu hỏi liệu Ngài có tham dự các nghi lễ Phục Sinh, trọng tâm của năm phụng vụ trong Giáo Hội Công Giáo, là điều hoàn toàn hợp lý. Một số tiền lệ cho phép chúng ta dự đoán khả năng này.

Sự vắng mặt của Đức Thánh Cha không ảnh hưởng đến nghi lễ

Theo Đức Cha Patrick Valdrini, một nhà luật học người Pháp, việc Đức Thánh Cha không tham dự Tuần Thánh không gây trở ngại cho hoạt động bình thường của Giáo Hội. “Đức Thánh Cha hoàn toàn có thể bị ốm và vắng mặt trong một nghi lễ quan trọng của năm phụng vụ, như đã xảy ra nhiều lần trong những năm gần đây. Ngài chỉ cần ủy thác việc cử hành Thánh Lễ cho một Hồng Y.”

Năm 2022, Đức Thánh Cha gặp vấn đề về đầu gối và không thể tham dự nghi lễ Thứ Năm Tuần Thánh. Ngài cũng hủy tham dự Đàng Thánh Giá vào Thứ Sáu Tuần Thánh năm 2023 và 2024 vì lý do sức khỏe. Tuy nhiên, kể từ khi được bầu làm Giáo Hoàng năm 2013, Ngài chưa từng vắng mặt trong Thánh Lễ Chúa Nhật Phục Sinh.

Tuần Thánh trong đại dịch COVID-19 năm 2020

Tuần Thánh năm 2020 cũng bị gián đoạn do đại dịch COVID-19. Các sự kiện chính của Tam Nhật Vượt Qua — từ Thứ Năm đến Chúa Nhật — thường bị hoãn hoặc hủy bỏ, và các Thánh Lễ được cử hành trước một số ít giáo dân.

Năm đó, không có Thánh Lễ Dầu hay Đàng Thánh Giá tại Đấu Trường La Mã vào Thứ Sáu Tuần Thánh. Nghi thức rửa chân Thứ Năm Tuần Thánh và nghi thức truyền lửa Phục Sinh trong Đêm Vọng Phục Sinh cũng không diễn ra.

Tuy nhiên, những điều chỉnh này không làm giảm đi tính trang nghiêm của Tuần Thánh đặc biệt này, được hàng triệu tín hữu trên khắp thế giới theo dõi từ xa. Nhiều khán giả truyền hình đã chứng kiến hình ảnh chưa từng có của Đức Thánh Cha Phanxicô đứng một mình trong gian chính nhà thờ Thánh Phêrô trống vắng để ban phép lành Urbi et Orbi vào ngày Phục Sinh.

Phục Sinh trong thời kỳ sede vacante

Về lý thuyết, Tuần Thánh cũng có thể được cử hành trong thời kỳ sede vacante, bắt đầu sau khi Đức Giáo Hoàng từ nhiệm hoặc qua đời. “Trong trường hợp này, Hồng Y đoàn, họp trong các phiên họp, sẽ quyết định cách thức tiến hành. Và các Hồng Y có lẽ sẽ tránh tổ chức Mật nghị trong Tuần Thánh,” Đức Cha Patrick Valdrini cho biết. Kịch bản này đã từng xảy ra trong lịch sử, gần đây nhất là các Mật nghị năm 1721 và 1769.

Năm 1721, Mật nghị kéo dài hơn một tháng và bao gồm cả Tuần Thánh. Một nhân chứng đương thời cho biết các Hồng Y, trong tuần đó, đã “tiếp tục các cuộc bỏ phiếu thông thường, ngoại trừ sáng Phục Sinh, khi họ thực hiện các hành vi đạo đức Kitô giáo bằng cách cử hành Thánh Lễ.”

Năm 1769, Mật nghị kéo dài hơn ba tháng và bị gián đoạn trong Tuần Thánh bởi sự xuất hiện của Hoàng đế Joseph II tại Rome. Theo một sử gia, Hoàng đế đã được phép, bất chấp các quy định hiện hành, gặp gỡ các Hồng Y dù họ đang trong Mật nghị, và thậm chí được xem các lá phiếu.

Sử gia cũng ghi lại rằng các Hồng Y “quyết định thắp sáng mái vòm và mặt tiền của Vương cung Thánh đường Vatican vào đêm Chúa Nhật Phục Sinh” để vinh danh vị khách của họ.

Đàng Thánh Giá của Đức Gioan Phaolô II năm 2005

Gần đây hơn, một Tuần Thánh đáng nhớ khác là năm 2005, diễn ra vài ngày trước khi Đức Gioan Phaolô II qua đời. Trong cuốn sách Lasciatemi andare, Bác sĩ Renato Buzzonetti, bác sĩ riêng của Đức Gioan Phaolô II, cho biết vị Giáo Hoàng người Ba Lan đã cố gắng hoãn một cuộc phẫu thuật mở khí quản vào cuối tháng 2/2005 để có thể cử hành Phục Sinh.

Đức Thánh Cha đã mất khả năng diễn đạt rõ ràng và cuối cùng được xuất viện một tuần trước Chúa Nhật Lễ Lá. Thánh Lễ mở đầu Tuần Thánh do Đức Hồng Y Camillo Ruini, Đại diện Giáo phận Rome, chủ sự, trong khi Đức Thánh Cha theo dõi từ cửa sổ văn phòng của Ngài tại Dinh Tông Tòa. “Không thể nói, Ngài đã cố gắng, một cách khó khăn, vẫy một cành ô liu,” Romilda Ferrauto, khi đó là phóng viên của Đài Phát thanh Vatican, nhớ lại.

Khi tình trạng sức khỏe không cải thiện, Đức Gioan Phaolô II đã ủy thác cho các Hồng Y chủ sự từng nghi lễ và buộc phải từ bỏ Đàng Thánh Giá Thứ Sáu Tuần Thánh. Trung tâm Truyền hình Vatican sau đó thiết lập một đường truyền video từ nhà nguyện riêng của Đức Thánh Cha, cho thấy lưng Ngài khi Ngài ngồi trước màn hình để theo dõi Đàng Thánh Giá.

Trong chặng cuối của Đàng Thánh Giá, Đức Gioan Phaolô II đã cầm cây Thánh Giá với đôi tay run rẩy và ôm chặt nó. “Đó là một khoảnh khắc đầy xúc động, thực sự khó quên. Đức Hồng Y Ratzinger đã thay Ngài trong phần phụng vụ, và những suy tư của Ngài tối hôm đó đã đóng một phần lớn trong việc Ngài được bầu làm Giáo Hoàng sau này,” Romilda Ferrauto nhớ lại.

“Xin Ý Cha được thể hiện”

Vào Chúa Nhật Phục Sinh, Đức Gioan Phaolô II xuất hiện tại cửa sổ Dinh Tông Tòa, trong khi Thánh Lễ do Đức Hồng Y Tổng trưởng Angelo Sodano chủ sự. Chịu đựng nỗi đau lớn, run rẩy, Ngài không thể đọc lời chúc lành Urbi et Orbi. Thay vào đó, Ngài chỉ vẫy tay trước đám đông tín hữu xúc động tại Quảng trường Thánh Phêrô.

“Có lẽ tốt hơn nếu tôi qua đời, nếu tôi không thể hoàn thành sứ mệnh được trao phó… Xin Ý Cha được thể hiện… Totus tuus,” Ngài được cho là đã nói với thư ký riêng, Stanisław Dziwisz, theo cuốn Lasciatemi andare. Đức Gioan Phaolô II chỉ xuất hiện trước công chúng một lần nữa, vào thứ Tư, ngày 30/03, ngày cuối cùng trước khi bước vào giai đoạn suy yếu cuối cùng, kết thúc với sự qua đời của Ngài vào ngày 02/04.

Dù trong hoàn cảnh nào, Giáo Hội Công Giáo vẫn kiên vững trong đức tin và sự hiệp thông cầu nguyện. Sự vắng mặt của Đức Thánh Cha trong các nghi lễ không làm giảm đi ý nghĩa thiêng liêng của Tuần Thánh và Lễ Phục Sinh, mà còn nhắc nhở chúng ta về sự phó thác và tin tưởng vào Thánh Ý Chúa.

�

(Lưu ý ghi rõ nguồn khi sử dụng lại nội dung từ cgvst)