Ngày 8 tháng 5 năm 2025, Giáo hội Công giáo hoàn vũ tràn ngập niềm vui khi khói trắng bay lên từ ống khói Nhà nguyện Sistine, loan báo sự kiện trọng đại: Đức Hồng y Robert Francis Prevost được 133 hồng y cử tri bầu chọn làm tân Giáo hoàng, người kế vị Thánh Phêrô, dẫn dắt hơn 1,4 tỷ tín hữu trên toàn thế giới.
Với tông hiệu “Pontifex Misericordiae” (Cầu Nối Của Lòng Thương Xót), ngài trở thành vị Giáo hoàng đầu tiên từ Hoa Kỳ, mang theo kinh nghiệm phong phú từ sứ vụ truyền giáo ở Peru và vai trò lãnh đạo tại Vatican.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá hành trình đức tin, cuộc đời, và sứ vụ của Đức Giáo hoàng Robert Francis Prevost, người được Chúa Thánh Thần soi sáng để trở thành cầu nối giữa các dân tộc trong một thế giới đầy thách thức.
Tiểu Sử Đức Hồng Y Robert Francis Prevost: Hành Trình Đức Tin Và Phục Vụ
Đức Hồng y Robert Francis Prevost, O.S.A., là một trong những khuôn mặt nổi bật của Giáo hội Công giáo hiện nay, với hành trình đức tin trải dài từ quê hương Chicago, Hoa Kỳ, đến các vùng đất truyền giáo ở Peru và trung tâm Vatican.
Sinh ngày 14 tháng 9 năm 1955, ngài đã dành cả cuộc đời để phục vụ Thiên Chúa và Giáo hội qua Dòng Augustinô, vai trò giám mục, và vị trí Tổng trưởng Bộ Giám mục tại Rôma. Với sự kết hợp giữa trí tuệ học thuật, lòng nhiệt thành truyền giáo, và phong cách lãnh đạo khiêm nhường, Đức Hồng y Prevost là biểu tượng của một mục tử sống gần gũi với dân Chúa, mang ánh sáng Tin Mừng đến mọi ngõ ngách của thế giới.
Bài viết này sẽ trình bày chi tiết tiểu sử của ngài, từ những ngày đầu tiên tại Chicago đến vai trò quan trọng trong Giáo hội hoàn vũ.
Tuổi Thơ Và Ơn Gọi Tại Chicago
Robert Francis Prevost sinh ra tại Chicago, Illinois, trong một gia đình Công giáo có nguồn gốc Pháp, Ý, và Tây Ban Nha. Cha ngài, ông Louis Marius Prevost, là một giáo lý viên tận tụy, còn mẹ ngài, bà Mildred Martínez, nổi tiếng với những bữa ăn gia đình thu hút các linh mục địa phương đến thăm.
Lớn lên gần giáo xứ St. Mary of the Assumption, cậu bé Robert sớm tiếp xúc với đời sống đức tin qua vai trò giúp lễ và học tại trường giáo xứ. Theo những người bạn học, từ khi còn là thiếu niên, Robert đã thể hiện sự quyết tâm theo đuổi ơn gọi linh mục, với ước mơ phục vụ Giáo hội một cách trọn vẹn.
Năm 14 tuổi, ngài gia nhập trường trung học chủng viện của Dòng Augustinô, bắt đầu hành trình đào tạo thiêng liêng. Sau khi tốt nghiệp năm 1973, ngài theo học tại Đại học Villanova, một trường do Dòng Augustinô điều hành, và tốt nghiệp cử nhân toán học năm 1977.
Cùng năm đó, ngài gia nhập Dòng Augustinô, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời. Ngài khấn lần đầu vào tháng 9 năm 1978, khấn trọng vào tháng 8 năm 1981, và được thụ phong linh mục vào ngày 19 tháng 6 năm 1982 tại Rôma, bởi Đức Tổng Giám mục Jean Jadot.
Học Vấn Và Đào Tạo Thần Học
Hành trình học thuật của Đức Hồng y Prevost là một minh chứng cho sự kết hợp giữa trí tuệ và đức tin. Sau khi tốt nghiệp Villanova, ngài học tại Catholic Theological Union ở Chicago, nhận bằng Thạc sĩ Thần học (Master of Divinity) vào năm 1982.
Ngay sau khi thụ phong linh mục, ngài được Dòng Augustinô gửi đến Rôma để tiếp tục học tại Đại học Giáo hoàng Thánh Tôma Aquino (Angelicum). Tại đây, ngài lấy bằng Cử nhân Luật Giáo luật (Licentiate of Canon Law) năm 1984 và Tiến sĩ Luật Giáo luật năm 1987, với luận văn về “Vai trò của bề trên địa phương trong Dòng Augustinô”.
Khả năng học thuật của ngài không chỉ giới hạn ở thần học và luật giáo luật. Ngài thông thạo tiếng Anh, Tây Ban Nha, Ý, Pháp, Bồ Đào Nha, và có thể đọc tiếng Latinh và Đức, giúp ngài dễ dàng giao tiếp và phục vụ trong các bối cảnh đa văn hóa. Sự đào tạo này đã chuẩn bị cho ngài những sứ vụ đa dạng, từ truyền giáo ở Peru đến lãnh đạo tại Vatican.
Sứ Vụ Truyền Giáo Tại Peru
Năm 1985, cha Robert Prevost được gửi đến Peru, bắt đầu hành trình truyền giáo kéo dài gần hai thập kỷ. Từ năm 1985 đến 1986, ngài làm thư ký giáo phận Chulucanas và phó xứ nhà thờ chính tòa. Năm 1988, ngài trở lại Peru, phục vụ tại Tổng Giáo phận Trujillo trong 11 năm.
Tại đây, ngài đảm nhận nhiều vai trò: cha xứ, sáng lập một giáo xứ mới, bề trên cộng đoàn Augustinô, thẩm phán tòa án giáo phận, giám đốc chủng viện Augustinô, và giảng dạy luật giáo luật, thần học luân lý, và giáo phụ học tại chủng viện giáo phận.
Kinh nghiệm ở Peru đã định hình ngài thành một mục tử gần gũi với người nghèo và hiểu rõ những thách thức của Giáo hội ở Mỹ Latinh. Ngài trở thành công dân Peru, mang quốc tịch kép Hoa Kỳ và Peru, thể hiện sự gắn bó sâu sắc với vùng đất này.
Trong thời gian ở Peru, ngài sống giữa những khu ổ chuột và vùng nông thôn, chia sẻ niềm vui và nỗi đau của người dân, đúng như lời ngài sau này: “Một giám mục phải gần gũi với dân chúng, đồng hành và chịu đựng cùng họ”.
Lãnh Đạo Dòng Augustinô
Năm 1998, cha Prevost được bầu làm bề trên tỉnh dòng Augustinô tại Chicago, trở lại Hoa Kỳ để đảm nhận vai trò này vào năm 1999. Chỉ hai năm sau, năm 2001, ngài được bầu làm tổng quyền (prior general) của Dòng Augustinô toàn cầu, một vị trí ngài giữ trong hai nhiệm kỳ sáu năm (2001–2013).
Cuộc bầu chọn năm 2001 diễn ra chỉ trong 20 phút, là một trong những lần bầu nhanh nhất trong lịch sử Dòng. Trụ sở của Dòng tại Rôma, gần Quảng trường Thánh Phêrô, đã cho ngài cơ hội gặp gỡ các giám mục và linh mục từ khắp thế giới, xây dựng mạng lưới quan hệ sâu rộng.
Trong vai trò tổng quyền, ngài viếng thăm gần 50 quốc gia, củng cố tinh thần Augustinô và thúc đẩy sứ vụ của Dòng. Phong cách lãnh đạo của ngài được mô tả là điềm tĩnh, lắng nghe, và khôn ngoan, giúp ngài điều hành Dòng qua những thách thức toàn cầu.
Tuy nhiên, giai đoạn này cũng ghi dấu một số tranh cãi, đặc biệt là việc ngài cho phép một linh mục bị cáo buộc lạm dụng (James Ray) cư trú tại một tu viện gần trường học vào năm 2000. Dù linh mục này được giám sát và sau đó bị chuyển đi, sự việc đã bị các nhà hoạt động chống lạm dụng chỉ trích.
Giám Mục Và Vai Trò Tại Peru
Năm 2014, Đức Giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm cha Prevost làm giám quản tông tòa Giáo phận Chiclayo, Peru, và phong ngài làm giám mục hiệu tòa Sufar. Ngài được tấn phong giám mục ngày 12 tháng 12 năm 2014, tại Nhà thờ chính tòa St. Mary ở Chiclayo.
Năm 2015, ngài chính thức trở thành Giám mục Chiclayo, phục vụ một giáo phận với 1,3 triệu dân, trong đó 83% là Công giáo. Từ năm 2020 đến 2021, ngài đồng thời làm giám quản tông tòa Giáo phận Callao, một cảng biển lớn ở Peru.
Tại Peru, Đức Prevost là một tiếng nói ôn hòa trong Hội đồng Giám mục, từng là phó chủ tịch thứ hai và thành viên hội đồng thường trực từ năm 2018 đến 2023. Ngài cũng đứng đầu Ủy ban Giáo dục và Văn hóa, đồng thời lãnh đạo Ủy ban Bảo vệ Trẻ em và Người dễ bị tổn thương, đóng vai trò quan trọng trong việc soạn thảo hướng dẫn xử lý các cáo buộc lạm dụng.
Tuy nhiên, năm 2022, ngài bị cáo buộc không điều tra đầy đủ các cáo buộc lạm dụng tại Chiclayo. Giáo phận khẳng định ngài đã tuân thủ các quy định giáo luật, gặp gỡ các nạn nhân, và báo cáo lên Bộ Giáo lý Đức tin, nhưng các nhà hoạt động như SNAP vẫn bày tỏ lo ngại.
Tổng Trưởng Bộ Giám Mục Tại Vatican
Tháng 1 năm 2023, Đức Giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm Đức Prevost làm Tổng trưởng Bộ Giám mục, thay thế Đức Hồng y Marc Ouellet, đồng thời phong ngài làm Tổng Giám mục danh dự Chiclayo và Chủ tịch Ủy ban Tòa Thánh về Mỹ Latinh. Ngài chính thức đảm nhận vai trò này từ ngày 12 tháng 4 năm 2023. Là Tổng trưởng, ngài chịu trách nhiệm đề xuất các ứng viên giám mục trên toàn thế giới, một công việc đòi hỏi sự nhạy bén và tầm nhìn toàn cầu.
Dưới sự lãnh đạo của ngài, Bộ Giám mục đã thực hiện một cải cách đáng chú ý: bổ sung ba phụ nữ vào nhóm bỏ phiếu quyết định các ứng viên giám mục, một bước tiến trong việc thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong Giáo hội.
Ngài cũng nhấn mạnh việc chọn các giám mục theo tinh thần của Đức Phanxicô: những mục tử gần gũi, ưu tiên lòng thương xót hơn là quản lý hành chính. Trong một cuộc phỏng vấn với Vatican News, ngài nói: “Chúng ta thường lo lắng về việc dạy giáo lý, nhưng nguy cơ là quên đi nhiệm vụ đầu tiên: truyền đạt vẻ đẹp và niềm vui của việc biết Chúa Giêsu”.
Hồng Y Và Di Sản Đức Tin
Ngày 30 tháng 9 năm 2023, Đức Phanxicô tấn phong ngài làm hồng y, với tước hiệu hồng y-phó tế của Nhà thờ Santa Monica degli Agostiniani ở Rôma. Ngày 6 tháng 2 năm 2025, ngài được thăng làm hồng y-giám mục, được giao Giáo phận ngoại thành Albano, một dấu hiệu của sự tin tưởng từ Đức Phanxicô. Là hồng y, ngài tham gia bảy bộ tại Vatican và Ủy ban Quản trị Vatican, thể hiện vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai Giáo hội.
Đức Hồng y Prevost được biết đến với lập trường ôn hòa, kết hợp giữa truyền thống và sự cởi mở mục vụ. Ngài ủng hộ tính đồng nghị (synodality), nhấn mạnh việc lắng nghe và đối thoại trong Giáo hội.
Về các vấn đề đạo đức, ngài giữ quan điểm bảo thủ vừa phải, ví dụ, phản đối việc phong chức phụ nữ và bày tỏ lo ngại về các lối sống trái với Tin Mừng, nhưng đồng thời nhấn mạnh sự nhạy cảm mục vụ, như khi ủng hộ các hội đồng giám mục diễn giải tài liệu Fiducia Supplicans theo bối cảnh địa phương.
Đóng Góp Và Tầm Nhìn
Hành trình của Đức Hồng y Prevost là minh chứng cho tinh thần của Dòng Augustinô: sống tận hiến, phục vụ, và tìm kiếm Thiên Chúa trong sự hiệp thông. Từ một cậu bé ở Chicago đến một nhà truyền giáo ở Peru và một hồng y tại Vatican, ngài đã mang Tin Mừng đến các cộng đoàn đa dạng, từ khu ổ chuột đến trung tâm quyền lực Giáo hội. Dù đối mặt với tranh cãi, ngài luôn được mô tả là người khiêm tốn, vui vẻ, và tận tụy, như lời Cha Fidel Purisaca Vigil: “Dù có bao nhiêu vấn đề, ngài vẫn giữ được sự vui tươi và hài hước”.
Với vai trò Tổng trưởng Bộ Giám mục, ngài tiếp tục định hình Giáo hội qua việc chọn các giám mục phản ánh tinh thần của Chúa Giêsu: khiêm nhường, gần gũi, và đầy lòng thương xót. Như ngài từng nói: “Giám mục không phải là một ông hoàng nhỏ trong vương quốc của mình, mà là người phục vụ, đồng hành với dân Chúa”. Xin Chúa tiếp tục chúc lành cho Đức Hồng y Robert Francis Prevost, để ngài chu toàn sứ vụ với lòng nhiệt thành và sự khôn ngoan của Thánh Augustinô.
Mật Nghị 2025: Cầu Nối Giữa Các Thế Giới
Sau sự qua đời của Đức Giáo hoàng Phanxicô vào ngày 21 tháng 4 năm 2025, Giáo hội bước vào giai đoạn trống tòa. Mật nghị hồng y, bắt đầu ngày 7 tháng 5, diễn ra trong bối cảnh thế giới đối mặt với xung đột, biến đổi khí hậu, và sự phân cực trong Giáo hội.
Với kinh nghiệm truyền giáo ở Peru, lãnh đạo Dòng Augustinô, và vai trò tại Vatican, Đức Hồng y Prevost nổi lên như một “papabile” – ứng viên tiềm năng cho ngai Giáo hoàng. Các nguồn tin mô tả ngài như “con đường trung dung,” có khả năng nối kết các phe phái tiến bộ và bảo thủ, giữa phương Bắc giàu có và phương Nam nghèo khó.
Vào trưa ngày 8 tháng 5, khói trắng bay lên, báo hiệu tân Giáo hoàng đã được chọn. Khi Đức Hồng y Robert Francis Prevost xuất hiện trên ban công Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, khoác áo dòng trắng, đội mũ sọ trắng, và đeo thánh giá mục tử, Quảng trường Thánh Phêrô bùng nổ trong tiếng reo hò.
Ngài chọn tông hiệu “Pontifex Misericordiae,” nhấn mạnh vai trò của Giáo hoàng như cầu nối của lòng thương xót. Trong bài phát biểu đầu tiên, ngài nói: “Tôi là một người tôi tớ yếu đuối, được Chúa chọn để phục vụ anh chị em. Xin hãy cầu nguyện cho tôi, để chúng ta cùng nhau xây dựng một Giáo hội của tình yêu và hòa bình.”
Ý Nghĩa Lịch Sử Của Một Giáo Hoàng Hoa Kỳ
Việc Đức Giáo hoàng Robert Francis Prevost được bầu là một cột mốc lịch sử. Là vị Giáo hoàng đầu tiên từ Hoa Kỳ, ngài mang đến góc nhìn từ một quốc gia có ảnh hưởng toàn cầu nhưng cũng đối mặt với những thách thức về bất công và phân cực.
Giáo hội Hoa Kỳ, với hơn 70 triệu tín hữu, là một lực lượng quan trọng trong Công giáo thế giới. Tuy nhiên, quốc tịch kép của ngài (Hoa Kỳ và Peru) và kinh nghiệm truyền giáo giúp ngài vượt qua định kiến về một “Giáo hoàng siêu cường,” trở thành biểu tượng của sự hiệp thông toàn cầu.
Sự kiện này cũng phản ánh sự đa dạng của Hồng y đoàn do Đức Phanxicô xây dựng, với các hồng y từ khắp các châu lục. Là một người từng sống ở cả phương Bắc và phương Nam, Đức Prevost đại diện cho sự hòa quyện giữa Giáo hội trung tâm và ngoại biên, như Đức Phanxicô từng nhấn mạnh. Như lời Chúa Giêsu: “Ai muốn làm lớn, thì phải làm người phục vụ” (Mc 10,43), ngài là dấu chỉ của sự khiêm nhường và dấn thân.
Sứ Vụ Của Đức Giáo Hoàng Prevost
Với tông hiệu “Pontifex Misericordiae,” Đức Giáo hoàng Prevost được kỳ vọng sẽ tiếp nối di sản lòng thương xót của Đức Phanxicô, đồng thời mang đến sự ổn định trong quản trị Giáo hội. Một số trọng tâm có thể bao gồm:
-
Lòng thương xót và đồng hành: Ngài sẽ thúc đẩy Giáo hội trở thành nơi chào đón mọi người, đặc biệt là người nghèo, người nhập cư, và những ai bị gạt ra bên lề.
-
Cải cách Giáo hội: Với kinh nghiệm tại Bộ Giám mục, ngài sẽ tiếp tục cải tổ Curia Rôma, tăng cường vai trò của phụ nữ và giáo dân.
-
Đối thoại liên tôn và hòa bình: Ngài sẽ thúc đẩy hòa giải trong các khu vực xung đột, dựa trên kinh nghiệm đa văn hóa.
-
Bảo vệ môi trường: Tiếp nối “Laudato Si’,” ngài sẽ kêu gọi hành động vì ngôi nhà chung.
Tuy nhiên, ngài cũng đối mặt với tranh cãi. Một số nhà hoạt động chống lạm dụng đã bày tỏ lo ngại về cách ngài xử lý các vụ việc trong quá khứ, dù ngài và các cộng sự đã bác bỏ các cáo buộc này. Trong mật nghị, những vấn đề này không ngăn cản ngài được bầu, cho thấy lòng tin của các hồng y vào sự liêm chính và khả năng lãnh đạo của ngài.
Lời Kêu Gọi Hiệp Thông Cầu Nguyện
Sự kiện bầu chọn Đức Giáo hoàng Robert Francis Prevost là lời mời gọi mọi tín hữu hiệp thông trong cầu nguyện. Từ các giáo xứ tại Chicago đến các cộng đoàn nghèo khó ở Peru, lời cầu nguyện của chúng ta là nguồn sức mạnh cho ngài. Các thánh lễ tạ ơn đã được cử hành trên khắp thế giới, từ Vương cung thánh đường Thánh Phêrô đến các nhà thờ nhỏ bé ở Việt Nam. Như Thánh Phaolô dạy: “Hãy cầu nguyện không ngừng” (1 Tx 5,17), chúng ta cùng cầu xin Chúa ban ơn khôn ngoan và can đảm cho Đức Thánh Cha.
Đức Giáo hoàng Prevost, với hành trình từ Chicago đến Peru và Rôma, là biểu tượng của một Giáo hội phổ quát, nơi mọi dân tộc được mời gọi hiệp nhất trong Chúa Kitô. Xin Chúa chúc lành và gìn giữ Đức Thánh Cha, vị mục tử của chúng ta, để ngài dẫn dắt Giáo hội trong ánh sáng của lòng thương xót và sứ vụ.
CGVST.COM
