Đức Giám mục Giuse Châu Ngọc Tri (tên đầy đủ: Giuse Châu Ngọc Tri) là một vị giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam, hiện đảm nhận vai trò Giám mục Chính tòa Giáo phận Lạng Sơn và Cao Bằng. Ngài là vị giám mục thứ 95 của hàng Giám mục Việt Nam và được biết đến với khẩu hiệu giám mục “Trời Mới Đất Mới”.
Dưới đây là tiểu sử chi tiết về công việc và hoạt động trong từng giai đoạn.
Thông tin cá nhân và gia đình
– Sinh ngày 12 tháng 9 năm 1956 tại Thôn Chợ Được (hoặc Thôn Phước Ấm), xã Bình Triều, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam, thuộc Giáo phận Đà Nẵng. Ngài lớn lên trong một gia đình Công giáo sùng đạo, giúp lễ tại nhà thờ địa phương và chịu ảnh hưởng từ truyền thống phục vụ Giáo hội của gia đình.
– Năm 1956: Rửa tội ngày 15 tháng 9 năm 1956 tại Nhà thờ Phước Ấm, giáo xứ Vân Đoài, Giáo phận Đà Nẵng. Tại đây, Ngài tham gia các hoạt động giáo xứ cơ bản, hỗ trợ gia đình trong lao động hàng ngày trong khi nuôi dưỡng ơn gọi tu trì.
– Là con thứ bảy trong gia đình có 10 người con. Cha là ông Anrê Châu Ngọc Hiệu (1922–2003, nghề nông), mẹ là bà Lucia Nguyễn Thị Chín (1920–2025, nghề nông).
Hành trình học vấn và tu tập
– 1969-1975: Học tại Tiểu chủng viện Thánh Gioan, Giáo phận Đà Nẵng. Ngài nổi bật với thành tích học tập xuất sắc, là học sinh hàng đầu và được đào tạo trong môi trường Công giáo, hấp thụ các giá trị sâu sắc từ các linh mục hướng dẫn.
– 1975-1989: Học Triết học và Thần học tại Đại chủng viện Hòa Bình (Tu hội Xuân Bích), Giáo phận Đà Nẵng (tạm thời tại Phú Thượng, Hòa Sơn, Hòa Vang, Đà Nẵng). Trong thời gian này, Ngài hỗ trợ mục vụ địa phương và lao động gia đình do gián đoạn học tập sau chiến tranh, duy trì ơn gọi tu trì.
– 1982-1989: Lao động tại gia đình và hỗ trợ giáo xứ Hà Lam. Ngài tham gia lao động chân tay như làm nông và hỗ trợ gia đình, đồng thời duy trì sự tham gia vào các hoạt động Giáo hội địa phương, chuẩn bị cho ơn gọi linh mục.
– 28/10/1998-14/7/2002: Du học tại Học viện Công giáo Paris, Pháp, tốt nghiệp Thạc sĩ Thần học Mục vụ Giáo lý (ISPC). Ngài tập trung nghiên cứu sâu về thần học mục vụ, hoàn thành luận án và áp dụng kiến thức để phục vụ Giáo hội Việt Nam sau khi trở về.
Thụ phong và các vai trò mục vụ
– 03/09/1989: Thụ phong Phó tế tại Hang Đức Mẹ Lộ Đức, Nhà thờ Chính tòa Đà Nẵng, do Giám mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Quang Sách chủ phong.
– 21/11/1989: Thụ phong linh mục tại Hang Đức Mẹ Lộ Đức, Nhà thờ Chính tòa Đà Nẵng, do Giám mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Quang Sách chủ phong. Khẩu hiệu linh mục: “Trời Mới Đất Mới” (Kh 21,1).
– 03/12/1989-08/09/1998: Chính xứ Hà Lam, giáo hạt Tam Kỳ, Giáo phận Đà Nẵng. Ngài lãnh đạo giáo xứ quê nhà, tổ chức các hoạt động mục vụ hàng ngày như cử hành Thánh lễ, dạy giáo lý và chăm sóc giáo dân, xây dựng cộng đồng đức tin vững mạnh.
– 24/09/1995-1998: Thành viên Hội đồng Tư vấn Giáo phận Đà Nẵng. Ngài hỗ trợ giám mục trong quyết định mục vụ, tham gia các hội nghị và đóng góp ý kiến cho sự phát triển giáo phận.
– 12/02/2003-nay: Quản xứ Trà Kiệu, Quản hạt Hội An, kiêm Quản đốc Đền Thánh Đức Mẹ Trà Kiệu. Ngài quản lý đền thánh quan trọng, thúc đẩy hành hương và mục vụ tại khu vực lịch sử Công giáo.
Bổ nhiệm giám mục và các chức vụ cao cấp
– 13/05/2006: Được Giáo hoàng Biển Đức XVI bổ nhiệm làm Giám mục Chính tòa Giáo phận Đà Nẵng.
– 04/08/2006: Lễ tấn phong giám mục và nhậm chức tại Nhà thờ Chính tòa Đà Nẵng. Chủ phong: Hồng y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn; Phụ phong: Giám mục Phaolô Nguyễn Bình Tĩnh và Giám mục Stêphanô Nguyễn Như Thể. Ngài lãnh đạo Giáo phận Đà Nẵng với khẩu hiệu “Trời Mới Đất Mới”, thực hiện các chuyến viếng thăm mục vụ, tham gia Thượng Hội đồng và ban hành tuyên bố bảo vệ đức tin.
– 12/03/2016: Được Giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm làm Giám mục Chính tòa Giáo phận Lạng Sơn và Cao Bằng.
– 09/04/2016: Nhậm chức tại Nhà thờ Chính tòa Lạng Sơn và Cao Bằng. Ngài quản lý giáo phận biên giới, thúc đẩy mục vụ cho các dân tộc thiểu số và xây dựng cơ sở hạ tầng Giáo hội.
Vai trò trong Hội đồng Giám mục Việt Nam
– 2007-2013: Chủ tịch Ủy ban Mục vụ Gia đình (hai nhiệm kỳ). Ngài lãnh đạo các chương trình mục vụ gia đình, thúc đẩy giáo dục hôn nhân và hỗ trợ gia đình Công giáo.
– 2013-2016: Chủ tịch Ủy ban Mục vụ Gia đình (nhiệm kỳ thứ ba). Ngài giám sát việc dạy giáo lý gia đình, ban hành tài liệu và thông cáo để bảo vệ giá trị hôn nhân Công giáo.
– 2016-2019: Chủ tịch Ủy ban Công lý và Hòa bình. Ngài hỗ trợ lãnh đạo HĐGMVN, tham gia các hội nghị và quyết định quan trọng, góp phần vào sự đoàn kết và phát triển của Giáo hội Việt Nam.
– 2019-2022: Phó Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam. Ngài chủ trì các sáng kiến lớn, lãnh đạo Giáo hội trong đối thoại với Nhà nước và ứng phó thách thức xã hội.
Các đóng góp và sự kiện nổi bật
– Là vị giám mục thứ 4 của Giáo phận Đà Nẵng và hiện là Giám mục Lạng Sơn Cao Bằng. Ngài đóng góp vào việc đào tạo mục tử qua vai trò quản lý đền thánh và giáo xứ, tăng cường hiệp thông giáo phận.
– Đóng góp trong lĩnh vực mục vụ gia đình và công lý, như ban hành thông cáo về hôn nhân và lên tiếng bảo vệ quyền lợi Công giáo. Ngài cũng tham gia các chuyến viếng thăm mục vụ biên giới để tăng cường sự hiệp thông với các dân tộc thiểu số.
– Đóng góp ứng phó đại dịch COVID-19 năm 2020 với thư mục vụ kêu gọi cầu nguyện và hỗ trợ cộng đồng, phối hợp Caritas để phân phối bữa ăn cho người nghèo.
– Tham gia các chuyến thăm và ngoại giao quan trọng, như tham dự Thượng Hội đồng tại Roma và tiếp đón phái đoàn Vatican, thúc đẩy quan hệ Giáo hội – Nhà nước.
– Năm 2022: Tham dự Đại hội XV HĐGMVN tại Hà Nội, kết thúc nhiệm kỳ Phó Chủ tịch.
– Năm 2024-2025: Lãnh đạo chuẩn bị Năm Thánh 2025 tại Giáo phận Lạng Sơn Cao Bằng, chủ trì các kỳ họp HĐGMVN về công lý và hòa bình, kêu gọi cứu trợ sau thiên tai, và gửi Thư Chung nhấn mạnh loan báo Tin Mừng qua đối thoại văn hóa.
– Ngày 04/07/2025: Được Đức Thánh Cha Phanxicô bổ nhiệm làm thành viên Bộ Đối thoại Liên tôn (Dicastery for Interreligious Dialogue), cùng với 4 Hồng y và 17 Tổng Giám mục, Giám mục khác; vai trò này tập trung thúc đẩy sự hiểu biết, hợp tác và tôn trọng giữa Giáo hội Công giáo và các tôn giáo ngoài Kitô giáo (ngoại trừ Do Thái giáo).
Tiểu sử này dựa trên các nguồn chính thức và có thể được cập nhật nếu có thông tin mới.
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
