Đức Giám mục Cosma Hoàng Văn Đạt, SJ (tên đầy đủ: Cosma Hoàng Văn Đạt) là một vị giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam, nguyên Giám mục Chính tòa Giáo phận Bắc Ninh, thuộc Dòng Tên (Societas Jesu – SJ). Ngài là vị giám mục thứ 97 của hàng Giám mục Việt Nam và được biết đến với khẩu hiệu giám mục “Tình thương và sự sống”.
Dưới đây là tiểu sử chi tiết về công việc và hoạt động trong từng giai đoạn.
Thông tin cá nhân và gia đình
– Sinh ngày 20 tháng 7 năm 1947 (theo Văn phòng Báo chí Toà Thánh) hoặc 17 tháng 6 năm 1948 (theo trang Giáo phận Bắc Ninh) tại Giáo họ Xuân Lai, giáo xứ Nội Bài, Đa Phúc, Phúc Yên (nay thuộc xã Xuân Thu, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội), thuộc Giáo phận Bắc Ninh. Ngài lớn lên trong một gia đình Công giáo có nhiều tín hữu tử đạo, chịu ảnh hưởng từ truyền thống đức tin mạnh mẽ của gia đình sau khi di cư vào Nam năm 1954.
– Gia đình di cư vào Nam năm 1954 sau khi thân phụ qua đời, sinh sống tại giáo xứ Gò Công (nay thuộc Thành phố Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh), sau đó tại giáo xứ Thánh Cẩm và An Lạc (Tân Bình, TP.HCM). Thân mẫu từng nghi ngờ ơn gọi của Ngài và đề nghị rời Dòng Tên hai lần vì nhận định Ngài ham chơi và lơ là việc đạo đức.
Hành trình học vấn và tu tập
– 1954-1970: Học tại các trường Công giáo ở miền Nam, sau đó gia nhập Dòng Tên và học tại Giáo hoàng Học viện Thánh Piô X Đà Lạt, nơi Ngài theo học triết học và thần học cùng các vị giám mục tương lai như Giuse Nguyễn Chí Linh, Mátthêu Nguyễn Văn Khôi, và Giuse Nguyễn Năng. Ngài nổi bật với thành tích học tập và được đào tạo trong môi trường quốc tế, hấp thụ các giá trị linh thao Dòng Tên.
– 1970-1976: Hoàn tất huấn luyện Dòng Tên tại Philippines và Ấn Độ, tốt nghiệp Thạc sĩ Thần học. Ngài tập trung nghiên cứu thần học mục vụ và linh đạo, chuẩn bị cho sứ vụ linh mục với sự kiên trì trong bối cảnh chiến tranh.
Thụ phong và các vai trò mục vụ
– 05/06/1976: Thụ phong linh mục tại Manila, Philippines, do Giám mục Dòng Tên chủ phong. Khẩu hiệu linh mục: “Tinh thần yêu thương và sự sống”.
– 1976-1978: Giám đốc ứng sinh Dòng Tên tại Thủ Đức. Ngài hỗ trợ đào tạo các ứng sinh trẻ, tập trung vào linh đạo và nhân bản theo truyền thống Dòng Tên.
– 1978-1988: Đặc trách tập viện Dòng Tên. Ngài hướng dẫn năm tập cho các tu sĩ, tổ chức các khóa linh thao và hỗ trợ đời sống cộng đoàn.
– 1982: Khấn trọn vào Dòng Tên. Ngài cam kết trọn đời với Dòng Tên, tiếp tục sứ vụ giáo dục và mục vụ.
– 1977-2002: Giáo sư các môn Thần học, Tu Đức, Luật Dòng tại Dòng Tên; hỗ trợ mục vụ tại giáo xứ Hiển Linh (Thủ Đức). Ngài giảng dạy cho tu sinh, soạn thảo tài liệu và hướng dẫn tinh thần, góp phần hình thành thế hệ tu sĩ mới.
– 1986-1995: Linh mục chính xứ Thiên Thần, kiêm quản lý trại phong Thanh Bình, Sài Gòn. Ngài chăm sóc bệnh nhân phong, tổ chức các hoạt động từ thiện và mục vụ đặc biệt cho người nghèo.
– 1995-2008: Linh mục chính xứ tại trại phong Thanh Bình; từ 2001 phụ tá năm tập thứ III cho linh mục Dòng Tên Việt Nam. Ngài tiếp tục phục vụ người bệnh, hỗ trợ đào tạo tu sĩ và tổ chức linh thao.
– 1997-2008: Hỗ trợ chương trình thường huấn cho linh mục và nữ giáo dân tận hiến giữa đời của Giáo phận Bắc Ninh; từ 2005 làm linh hướng tại Đại chủng viện Thánh Giuse Hà Nội. Ngài hướng dẫn thường huấn, giảng dạy và hỗ trợ tinh thần cho linh mục và giáo dân.
– 2002: Đi du học tại Pháp chuyên về linh đạo. Ngài nghiên cứu sâu về linh đạo Dòng Tên, áp dụng vào sứ vụ sau khi trở về.
Bổ nhiệm giám mục và các chức vụ cao cấp
– 04/08/2008: Được Giáo hoàng Bênêđictô XVI bổ nhiệm làm Giám mục Chính tòa Giáo phận Bắc Ninh.
– 07/10/2008: Lễ tấn phong giám mục tại Nhà thờ Chính tòa Bắc Ninh. Chủ phong: Giám mục Phêrô Nguyễn Văn Nhơn (Giáo phận Đà Lạt); Phụ phong: Giám mục Giuse Vũ Văn Thiên (Giáo phận Hải Phòng) và Giám mục Giuse Châu Ngọc Tri (Giáo phận Đà Nẵng). Ngài lãnh đạo Giáo phận Bắc Ninh với khẩu hiệu “Tinh thần yêu thương và sự sống”, thực hiện các chuyến viếng thăm mục vụ và phát triển cơ sở hạ tầng.
– 2008-2023: Giám mục Chính tòa Giáo phận Bắc Ninh, thuộc Giáo tỉnh Hà Nội. Ngài quản lý giáo phận, thúc đẩy mục vụ và tham gia các hoạt động liên giáo tỉnh.
– 29/05/2010: Quyết định chọn Thánh Giuse Hoàng Lương Cảnh và các thánh tử đạo Bắc Ninh làm thánh quan thầy bảo trợ thứ hai của Giáo phận Bắc Ninh. Ngài củng cố lòng sùng kính các thánh tử đạo, tổ chức các lễ hội và giáo dục đức tin.
– 25/06/2023: Nghỉ hưu khỏi chức vụ Giám mục Chính tòa Giáo phận Bắc Ninh, với Đức Giám mục Tôma Vũ Đình Hiệu kế nhiệm. Ngài kết thúc sứ vụ do lý do sức khỏe, sau ba lần xin từ nhiệm (khoảng 2013, 2021, và 2023).
Vai trò trong Hội đồng Giám mục Việt Nam
– 2010-2016: Tổng thư ký Ban Thường vụ của các Ủy ban trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam. Ngài hỗ trợ hành chính cho HĐGMVN, phối hợp các ủy ban và tham gia quyết định quan trọng.
– 2019-2022: Chủ tịch Ủy ban Tu sĩ thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam. Ngài lãnh đạo các chương trình hỗ trợ tu sĩ, tổ chức hội thảo và thúc đẩy đời sống thánh hiến.
Các đóng góp và sự kiện nổi bật
– Là vị giám mục Dòng Tên đầu tiên của Giáo phận Bắc Ninh, Ngài đóng góp vào việc đào tạo tu sĩ và linh mục qua vai trò giáo sư và linh hướng, tăng cường hiệp thông giáo phận với truyền thống Dòng Tên.
– Đóng góp trong lĩnh vực mục vụ và thường huấn, như hỗ trợ chương trình cho linh mục và giáo dân tận hiến, tham gia Đại hội truyền giáo toàn quốc năm 2015 với bài tham luận về “Những bước chuyển mình của Hội Thánh trên đường Loan báo Tin Mừng”. Ngài nhấn mạnh tinh thần yêu thương và sự sống qua các thư mục vụ.
– Đóng góp ứng phó đại dịch COVID-19 năm 2020 với thư mục vụ kêu gọi cầu nguyện và hỗ trợ cộng đồng, phối hợp Caritas để phân phối viện trợ cho người nghèo.
– Tham gia các hoạt động ngoại giao, như tham dự các hội nghị Vatican và thúc đẩy quan hệ Việt Nam – Tòa Thánh, đặc biệt trong tự do tôn giáo.
– Năm 2023: Kết thúc sứ vụ với Thánh lễ tạ ơn tại Nhà thờ Chính tòa Bắc Ninh, nhấn mạnh lòng trung thành với sứ vụ Dòng Tên và Giáo hội. Không có thông tin mới đáng kể từ tháng 7/2025, Ngài tiếp tục nghỉ hưu và hỗ trợ mục vụ cá nhân.
Tiểu sử này dựa trên các nguồn chính thức và có thể được cập nhật nếu có thông tin mới.
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
