Trong những ngày đầu tháng 5 năm 2025, Nhà nguyện Sistine, trái tim thiêng liêng của Vatican, trở thành sân khấu cho một trong những sự kiện trọng đại nhất của Giáo hội Công giáo: Mật nghị Hồng y bầu chọn tân Giáo hoàng.
Sau sự ra đi của Giáo hoàng Francis vào ngày 21/4, 133 hồng y từ khắp các châu lục tụ họp, mang theo những kỳ vọng, tranh cãi và khát vọng định hình tương lai Giáo hội. Cuộc bầu chọn không chỉ là một nghi thức tôn giáo, mà còn là một màn đấu trí đầy kịch tính, nơi những ứng viên sáng giá dần lộ diện và những bất ngờ thay đổi lịch sử.
Kết quả cuối cùng, Giáo hoàng Leo XIV – Hồng y Robert Francis Prevost – một cái tên từng bị xem là “người ngoài cuộc”, đã bước lên ngai tòa Thánh Peter, để lại dấu ấn không thể quên trong lòng các hồng y và hàng tỷ tín hữu trên toàn cầu.
NGHI THỨC KHỞI ĐẦU: CĂNG THẲNG TRONG NHÀ NGUYỆN SISTINE
Chiều ngày 7/5, sau một cuộc rước trang nghiêm từ Nhà nguyện Pauline tới Nhà nguyện Sistine, 133 hồng y, đại diện cho sự đa dạng của Giáo hội toàn cầu, bước vào không gian thiêng liêng nơi số phận của Giáo hội sẽ được định đoạt.
Lễ tuyên thệ diễn ra trong không khí trang trọng, với từng hồng y đặt tay lên Kinh Thánh, thề giữ bí mật tuyệt đối về những gì diễn ra trong mật nghị.
Khi cánh cửa gỗ nặng nề của Nhà nguyện Sistine đóng lại vào khoảng 18h, thế giới bên ngoài chỉ còn biết chờ đợi, trong khi bên trong, một cuộc chiến tư tưởng bắt đầu.
Bài suy niệm mở đầu, do một hồng y cao cấp trình bày, kéo dài hơn một giờ, nhấn mạnh tầm quan trọng của vai trò Giáo hoàng trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với những thách thức đạo đức, xã hội và chính trị phức tạp.
Tuy nhiên, bài suy niệm dài dòng đến mức Hồng y Pietro Parolin, người điều hành mật nghị, phải ngắt lời và đề nghị hoãn cuộc bỏ phiếu đầu tiên sang sáng hôm sau.
“Chúng tôi chưa ăn tối, chưa có giờ nghỉ, thậm chí không có thời gian đi vệ sinh,” Hồng y Pablo Virgilio Siongco David từ Philippines chia sẻ với chút hài hước, nhưng cũng hé lộ sự căng thẳng trong không khí.
Dù vậy, các hồng y, với tinh thần quyết tâm, nhất trí tiến hành bỏ phiếu ngay trong buổi tối.
Cuộc bỏ phiếu đầu tiên bắt đầu lúc 19h30, nhưng kết quả kiểm phiếu bị trì hoãn mà không có lời giải thích. Điều này làm dấy lên những đồn đoán bên ngoài Quảng trường Thánh Peter, nơi hàng nghìn tín hữu và báo giới đang chờ đợi.
Một số người thậm chí phấn khích cho rằng Giáo hoàng mới đã được chọn ngay từ vòng đầu – điều hiếm có trong lịch sử.
Tuy nhiên, như Hồng y Juan Jose Omella y Omella từ Tây Ban Nha tiết lộ, cuộc bỏ phiếu này chỉ là “một cuộc thăm dò sơ bộ”. Kết quả cuối cùng, được báo hiệu bằng khói đen bốc lên từ ống khói Nhà nguyện Sistine, cho thấy mật nghị vẫn chưa đạt được đồng thuận.
Các hồng y rời Nhà nguyện trong trạng thái kiệt sức, trở về Nhà Thánh Marta – nơi họ nghỉ ngơi và ăn uống trong sự cách ly hoàn toàn với thế giới bên ngoài.
NHÀ THÁNH MARTA: NƠI CÁC THẢO LUẬN BÍ MẬT DIỄN RA
Tại Nhà Thánh Marta, các hồng y không chỉ tìm kiếm sự nghỉ ngơi mà còn tiếp tục những cuộc thảo luận sôi nổi. Trong không gian đơn sơ, với những bữa ăn giản dị, họ chia sẻ quan điểm về các ứng viên và định hướng tương lai của Giáo hội.
“Chúng tôi nói chuyện, bàn bạc về từng ứng viên. Đó là điều cần thiết,” Hồng y Vincent Nichols từ Anh chia sẻ.
Những cuộc trò chuyện này không chỉ mang tính chiến lược mà còn thể hiện sự đa dạng trong tư duy của các hồng y, từ những người bảo thủ đến những người cấp tiến, từ châu Âu đến châu Phi và châu Mỹ Latin.
Hồng y Pietro Parolin, 70 tuổi, người từng là Quốc vụ khanh Vatican dưới thời Giáo hoàng Francis, bước vào mật nghị với vị thế ứng viên hàng đầu. Với kinh nghiệm quản lý và sự gần gũi với Giáo hoàng Francis, ông được kỳ vọng sẽ tiếp tục di sản của người tiền nhiệm.
Tuy nhiên, một số hồng y bày tỏ sự thất vọng vì ông dường như không đề cao “cuộc họp góp ý” – sáng kiến của Giáo hoàng Francis nhằm khuyến khích sự ra quyết định tập thể trong Giáo hội. Điều này khiến liên minh ủng hộ Parolin trở nên mong manh.
Trong khi đó, Hồng y Peter Erdo, 72 tuổi, từ Hungary, đại diện cho phe bảo thủ, nhận được sự hậu thuẫn từ các hồng y châu Phi và một số khu vực khác.
Tuy nhiên, trong một mật nghị mà phần lớn hồng y được bổ nhiệm bởi Giáo hoàng Francis – người nổi tiếng với tư tưởng cấp tiến – Erdo khó có thể tạo được sự đột phá cần thiết để giành chiến thắng.
Giữa lằn ranh của các phe phái, một cái tên bất ngờ nổi lên: Hồng y Robert Francis Prevost, 69 tuổi, đến từ Mỹ. Với lý lịch phong phú – từ nhà truyền giáo, lãnh đạo dòng tu, giám mục Peru, đến Hồng y phụ trách Bộ Giám mục Vatican – Prevost mang đến một hình ảnh vừa gần gũi vừa mới mẻ.
Dù không phải là ứng viên được chú ý từ đầu, tên của ông bắt đầu được nhắc đến sau khi giành được số phiếu đáng kể trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên.
HỒNG Y PREVOST: NGỌN LỬA ÂM Ỉ TRONG MẬT NGHỊ
Sự nổi lên của Hồng y Prevost là một câu chuyện đầy bất ngờ và cảm hứng. Là người mới được phong hồng y chưa đầy hai năm, Prevost bước vào mật nghị với sự khiêm tốn và thậm chí có phần ngây ngô về quy trình.
“Quá trình này diễn ra thế nào vậy?” ông đã hỏi Hồng y Luis Antonio Gokim Tagle của Philippines khi mật nghị bắt đầu. Câu hỏi này, theo lời Hồng y Tagle, không chỉ thể hiện sự thiếu kinh nghiệm của Prevost mà còn cho thấy sự chân thành của ông – một phẩm chất dần chinh phục các hồng y khác.
Dù không nổi bật trong các cuộc thảo luận trước mật nghị, Prevost không phải là một nhân vật vô danh. Với vai trò cựu lãnh đạo Dòng Thánh Augustine và người đứng đầu Bộ Giám mục Vatican, ông đã xây dựng được mạng lưới quan hệ sâu rộng với các lãnh đạo Giáo hội trên toàn cầu.
Đặc biệt, thời gian dài làm việc tại Peru, khả năng nói tiếng Tây Ban Nha lưu loát, và vai trò trong Ủy ban Giáo hoàng về châu Mỹ Latin đã mang lại cho ông sự ủng hộ mạnh mẽ từ các hồng y Mỹ Latin.
“Hầu như tất cả chúng tôi đều biết ông ấy,” Hồng y Baltazar Enrique Porras Cardozo của Venezuela, người quen biết Prevost hàng thập kỷ, khẳng định.
Trong các cuộc họp trước mật nghị, Prevost không cố gắng gây ấn tượng bằng những bài phát biểu hùng hồn như Giáo hoàng Francis từng làm.
“Ông ấy giống như tất cả những người khác,” Hồng y Omella từ Tây Ban Nha nhận xét. Tuy nhiên, sự khiêm tốn và lập trường ôn hòa của ông bắt đầu thu hút sự chú ý.
Các hồng y từ châu Mỹ, đặc biệt là Mỹ Latin, dần hình thành một liên minh ngầm ủng hộ Prevost. “Khi bạn có tình bạn, mọi thứ sẽ dễ dàng hơn,” Hồng y Porras nói, ám chỉ sự đồng thuận ngày càng lớn giữa các hồng y châu Mỹ.
Đến ngày 3/5, khi các hồng y rút thăm để phân công vai trò trong mật nghị, Prevost được chọn làm người hỗ trợ điều hành các cuộc họp hàng ngày – một dấu hiệu cho thấy ông đã giành được sự tin tưởng của đồng nghiệp.
“Ông ấy có một lý lịch đáng kinh ngạc,” Hồng y Jean-Paul Vesco của Pháp nhận xét, nhấn mạnh khả năng nói tiếng Ý lưu loát, tư duy tổ chức và mối quan hệ gần gũi với Giáo hoàng Francis.
CUỘC BỎ PHIẾU QUYẾT ĐỊNH: KHOẢNH KHẮC LỊCH SỬ
Sáng ngày 8/5, khi vòng bỏ phiếu thứ hai bắt đầu, không khí trong Nhà nguyện Sistine trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết. Hồng y Prevost, từ một ứng viên ít được chú ý, bất ngờ trở thành “người khổng lồ” trong mắt các hồng y.
“Bạn bắt đầu nhận ra hướng mọi chuyện sẽ diễn ra,” Hồng y David từ Philippines hài hước chia sẻ, “và tôi nghĩ, ‘Chúa ơi, tôi sẽ không cần dùng đến năm bộ quần áo đâu!’”
Các vòng bỏ phiếu tiếp theo càng củng cố vị thế của Prevost. Dù chưa đạt được 2/3 số phiếu cần thiết, ông dần vượt qua các đối thủ như Hồng y Parolin và Hồng y Erdo.
Trong một khoảnh khắc đáng nhớ, Hồng y Joseph W. Tobin, người quen biết Prevost gần 30 năm, nhìn thấy ông ôm đầu khi số phiếu bầu tăng lên. “Tôi nhìn Bob và thấy ông ấy đang căng thẳng,” Tobin kể.
Hồng y Tagle, ngồi cạnh Prevost, cố gắng làm dịu bầu không khí bằng cách đùa: “Ngài có muốn một viên kẹo không?” Prevost mỉm cười và nhận lấy, một khoảnh khắc giản dị giữa lằn ranh của lịch sử.
Đến chiều muộn ngày 8/5, cuộc bỏ phiếu cuối cùng diễn ra. Khi Prevost đạt 89 phiếu – ngưỡng 2/3 cần thiết – cả Nhà nguyện Sistine bùng nổ trong tiếng vỗ tay.
“Ông ấy vẫn ngồi đó!” Hồng y David kể lại. “Ai đó phải kéo ông ấy đứng dậy. Tất cả chúng tôi đều rơi nước mắt.” Số phiếu dành cho Prevost tiếp tục tăng, gần chạm mốc ba con số, khiến Hồng y Parolin phải yêu cầu mọi người bình tĩnh để hoàn tất quá trình kiểm phiếu.
Khi kết quả được công bố, các hồng y ùa tới chúc mừng tân Giáo hoàng. Prevost, giờ đây là Giáo hoàng Leo XIV, bước qua tấm rèm đỏ thẫm ra ban công Vương cung Thánh đường Thánh Peter, đối mặt với thế giới đang chờ đợi.
Trong khoảnh khắc đó, Hồng y Tagle đã nói với ông: “Nếu có bất kỳ điều gì ngài muốn thay đổi về quy tắc mật nghị, giờ đây, mọi thứ đều nằm trong tay ngài.”
DI SẢN CỦA GIÁO HOÀNG LEO XIV: HY VỌNG CHO TƯƠNG LAI
Sự bầu chọn Giáo hoàng Leo XIV không chỉ là một chiến thắng cá nhân của Hồng y Prevost, mà còn là minh chứng cho sức mạnh của sự khiêm tốn, đoàn kết và khả năng kết nối trong một Giáo hội đa dạng.
Với kinh nghiệm làm nhà truyền giáo, giám mục, và lãnh đạo Vatican, ông mang đến một tầm nhìn cân bằng giữa truyền thống và đổi mới.
Liệu ông có tiếp tục di sản cấp tiến của Giáo hoàng Francis, hay định hình một hướng đi mới cho Giáo hội? Câu trả lời chỉ có thể được hé lộ trong những năm tới.
Trong khi đó, câu chuyện về hành trình của Giáo hoàng Leo XIV từ một ứng viên vô danh đến người đứng đầu Giáo hội Công giáo sẽ mãi là một chương sử thiêng liêng, nhắc nhở rằng đôi khi, những người lãnh đạo vĩ đại nhất là những người không tìm kiếm vinh quang, mà được chọn bởi lòng tin và hy vọng của đồng nghiệp.
CGVST.COM //Vũ Hoàng(Theo Reuters, AFP, AP)
