Chúa Nhật Lễ Lá là ngày mở đầu Tuần Thánh trong phụng vụ Công giáo – tuần lễ quan trọng nhất của năm, tưởng niệm cuộc Thương Khó, cái chết và Phục Sinh của Chúa Giêsu Kitô.
I. Lễ Lá là lễ gì?
Lễ Lá, còn gọi là Chúa Nhật Lễ Lá, là ngày bắt đầu Tuần Thánh, tưởng niệm việc Chúa Giêsu long trọng vào thành Giêrusalem trên lưng lừa, trong tiếng tung hô của dân chúng với cành lá trên tay: “Hosanna! Chúc tụng Đấng nhân danh Chúa mà đến!”
II. Ý nghĩa của Chúa Nhật Lễ Lá
1. Tưởng niệm cuộc rước khải hoàn của Chúa Giêsu vào Giêrusalem
Ngày này ghi nhớ sự kiện Chúa Giêsu cưỡi lừa tiến vào thành Giêrusalem, được dân chúng tung hô là Vua, là Đấng Mêsia, với những cành lá vẫy chào và tiếng reo hò “Hosanna con Vua Đavít!” (Mt 21,9).
2. Khởi đầu của cuộc Thương Khó
Tuy được tung hô như một vị vua, nhưng chỉ ít ngày sau, chính Chúa Giêsu lại bị kết án, chịu đánh đòn, vác thập giá và chịu chết. Do đó, trong Thánh lễ Chúa Nhật Lễ Lá, Giáo hội cũng đọc lại Bài Thương Khó – một đoạn dài trong Tin Mừng kể lại cuộc khổ nạn của Chúa, cho thấy sự chuyển biến từ vinh quang đến đau thương.
3. Lời mời gọi suy gẫm
Ngày lễ là lời mời gọi mỗi Kitô hữu hãy xét lại lòng mình: Tôi đón tiếp Chúa như thế nào? Tôi trung thành hay phản bội? Tôi có đi theo Ngài trong đau khổ không, hay chỉ khi thuận lợi?
III. Phụng vụ trong Chúa Nhật Lễ Lá
Làm phép lá: Linh mục làm phép lá trước Thánh lễ.
Cuộc rước lá: Tái hiện hình ảnh dân chúng rước Chúa vào thành, tín hữu cầm lá và hát “Hosanna”.
Thánh lễ Thương Khó: Bài đọc dài kể lại từ bữa Tiệc Ly đến cái chết của Chúa Giêsu trên thập giá.
Lá sau lễ: Các tín hữu mang lá về, cắm nơi trang trọng trong nhà như dấu nhắc nhớ Đức Kitô, và lá cũ năm sau sẽ được đốt để làm tro cho Thứ Tư Lễ Tro.
Trong Công giáo, “lá” trong Lễ Lá là lá cọ (hoặc lá dừa, lá oliu, hoặc bất cứ loại lá xanh nào phù hợp tại địa phương) – tượng trưng cho những cành lá mà dân chúng Do Thái xưa đã cầm để tung hô Chúa Giêsu khi Ngài long trọng tiến vào thành Giêrusalem trước cuộc Thương Khó.
IV. Ý nghĩa của Lá trong Lễ Lá
Dấu chỉ của niềm vui và đón tiếp: Khi Chúa Giêsu cưỡi lừa vào Giêrusalem, dân chúng cầm cành lá trải xuống đường và hô “Hosanna!”, thể hiện lòng kính phục và niềm hy vọng vào một Đấng Cứu Thế.
Sự chuyển biến từ tung hô đến thương khó: Cùng một đám đông từng vẫy lá tung hô Chúa lại trở thành đám đông hô “đóng đinh nó vào thập giá”. Lá vì thế cũng là biểu tượng lời mời gọi suy xét lòng tin của ta – trung thành hay thay đổi?
Dấu chỉ của sự chiến thắng: Lá cọ từ thời xưa là biểu tượng chiến thắng. Trong phụng vụ, nó mang ý nghĩa Chúa Giêsu chiến thắng sự chết qua cuộc Khổ nạn và Phục sinh.
V. Cách xử lý lá đã làm phép sau Lễ Lá
Sau Lễ Lá, nhiều tín hữu thường mang lá về để cắm trong nhà như một dấu chỉ tôn kính và tưởng nhớ cuộc Thương Khó của Chúa Giêsu. Tuy nhiên, sau một thời gian, những cành lá dừa hoặc lá cọ ấy sẽ khô héo và không còn giữ được hình dạng ban đầu. Câu hỏi đặt ra là: chúng ta nên xử lý những lá này như thế nào cho đúng?
Trước hết, cần nhớ rằng các lá đã được làm phép trong Thánh lễ Lễ Lá là những vật thánh, dù đơn sơ, vẫn mang ý nghĩa thiêng liêng. Theo truyền thống và hướng dẫn phụng vụ của Giáo hội, những vật đã được làm phép không nên vứt bỏ cách bất kính như ném vào thùng rác hoặc quăng ra đường.
Có hai cách xử lý thích hợp:
1. Đem lá đến nhà thờ
Nhiều giáo xứ sẽ thu lại lá đã làm phép sau một thời gian, nhất là gần dịp Thứ Tư Lễ Tro năm sau. Các cha xứ sẽ đốt các lá này để lấy tro làm phép trong nghi thức xức tro, mở đầu Mùa Chay. Đây là cách chu toàn và đầy ý nghĩa, khi chính vật thánh từ Lễ Lá trở nên một phần của nghi thức thống hối và trở về.
2. Tự đốt và xử lý cách kính cẩn
Nếu bạn không thể đem đến nhà thờ, bạn có thể tự đốt lá đã làm phép, rồi rắc tro vào các chậu cây, vườn hoa, như một cách trả lại đất trời, đồng thời vẫn giữ sự tôn kính. Quan trọng là không được bỏ vào rác, hay vứt ở nơi bất xứng, tránh gây gương xấu hoặc hiểu lầm về lòng đạo đức của người Công giáo.
Như lời nhắc của Giáo hội, bất kỳ vật thánh nào sau khi đã hư hỏng cũng nên được tiêu hủy cách trân trọng: tranh ảnh thì đốt hoặc xé rồi chôn đi; tượng thì có thể đập nhỏ và chôn vào đất, nơi yên tĩnh, không ai thấy.
Cuối cùng, điều quan trọng nhất không phải là hình thức, mà là lòng tôn kính và tâm hồn biết gìn giữ sự thánh thiêng. Bởi vì mọi dấu chỉ vật chất trong đạo đều quy hướng về điều thiêng liêng – là Đức Kitô chịu khổ nạn và phục sinh vì chúng ta.
VI. Lễ Lá có phải là lễ trọng không?
Có, Lễ Lá là một lễ trọng trong lịch phụng vụ Công giáo, và là một trong những ngày Chúa Nhật đặc biệt quan trọng vì khởi đầu cao điểm của Mùa Chay – Tuần Thánh, dẫn đến Tam Nhật Vượt Qua (Thứ Năm Tuần Thánh, Thứ Sáu Tuần Thánh, Thứ Bảy Phục Sinh).
CGVST.COM // Tổng hợp
