Tháng 8/2022, dư luận Công giáo Việt Nam bàng hoàng trước thông tin một người từng là thầy bói, môi giới hối lộ trong vụ án Vũ Nhôm lại được truyền chức linh mục tại Philippines. Người đó chính là Hồ Hữu Hòa, quê Nghệ An.
Đến nay, 3 năm đã trôi qua, nhưng vụ việc vẫn chưa có lời giải thích chính thức từ các cấp trong Giáo hội. Tổ chức Thông tin Công giáo Á Châu (UCAN) đã đặt lại vấn đề trong một bài viết ngày 19/8/2025, với nhan đề:
“3 năm chưa có lời giải đáp: Vụ tai tiếng Hồ Hữu Hòa trong Giáo Hội Công Giáo Việt Nam. Sự nín lặng của các giám mục và sự chia rẽ trong giới linh mục đang khiến tín hữu đặt nghi vấn về niềm tin và sự minh bạch.”
Sự im lặng kéo dài, cộng với những bất thường trong thủ tục truyền chức, đang khiến nhiều người tín hữu không khỏi hoang mang: liệu Giáo hội có thật sự minh bạch và công bằng với chính con cái mình?
Trước khi khoác áo thầy dòng, cái tên Hồ Hữu Hòa vốn đã được nhiều người biết đến. Ông từng nổi tiếng như một thầy bói và dính líu đến vụ án Vũ Nhôm – vụ án chấn động dư luận cả nước vì liên quan đến an ninh quốc gia. Hòa bị kết án tù với vai trò “môi giới hối lộ.”
Tưởng chừng sau khi ra tù, ông sẽ sống âm thầm. Nhưng không, cuối năm 2022, Hòa xuất hiện trở lại với một “danh tính” hoàn toàn mới: ứng sinh linh mục.
– Ngày 8/9/2022, ông được phong chức phó tế tại Giáo phận Maasin, Philippines.
– Ngày 7/12/2022, ông được Giám mục Precioso Cantillas đặt tay truyền chức linh mục.
Đoạn video buổi lễ được công bố công khai, nhưng ít người ở Việt Nam chú ý. Chỉ đến ngày 26/1/2023, khi Hồ Hữu Hòa mặc áo lễ đồng tế trong một Thánh lễ tại Giáo xứ Tân Lộc (Giáo phận Vinh), dư luận Công giáo Việt Nam mới thật sự bùng nổ.
Trong video phong chức linh mục tại Philippines, xuất hiện linh mục Nguyễn Nam Việt – chưởng lý, đại diện Giáo phận Vinh. Điều này khiến nhiều người tin rằng Giám mục Nguyễn Hữu Long đã “ủy quyền” cho vị linh mục này và ngầm chấp thuận việc truyền chức cho Hồ Hữu Hòa.
Tuy nhiên, sự thật không hẳn như vậy. Ngay khi vụ việc gây bão, Đức cha Nguyễn Hữu Long đã ra tuyên bố khẳng định:
– Ngài không hề cử linh mục Nam Việt đi Philippines làm đại diện.
– Ngài không hề ký bất kỳ giấy tờ nào liên quan đến việc truyền chức cho Hồ Hữu Hòa.
– Tất cả các văn bản được sử dụng trong buổi lễ tại Maasin đều là giả mạo.
Sau đó, Đức cha Long ra văn bản cấm Hồ Hữu Hòa thi hành bất cứ tác vụ linh mục nào trong Giáo phận Vinh. Đồng thời, ngài cũng cách chức linh mục Nguyễn Nam Việt khỏi vị trí chưởng ấn và chánh văn phòng Tòa Giám mục.
Trong khi đó, Giám mục Cantillas (Philippines) giải trình với Tòa Thánh Vatican rằng ông đã tin vào giấy tờ và nhân chứng từ phía Việt Nam nên mới truyền chức.
Trong truyền thống Công giáo, để được thụ phong linh mục, một ứng sinh phải trải qua:
– 7 đến 8 năm đào tạo tại chủng viện.
– Các giai đoạn huấn luyện nhân bản, thiêng liêng, tri thức và mục vụ.
– Sự xét duyệt nghiêm ngặt của Hội đồng giám mục địa phương.
Thế nhưng, Hồ Hữu Hòa – một người từng đi tù, không hề có hồ sơ đào tạo chủng viện chuẩn mực – lại trở thành “linh mục hợp pháp” tại Philippines. Đây là điều không thể chấp nhận được đối với nhiều tín hữu.
Trong cao điểm của dư luận, nhiều linh mục đã lên tiếng, trong đó có cha Nguyễn Văn Khải (Roma), với loạt bài phân tích dựa trên hồ sơ, nhân chứng và các dữ kiện có thật.
Tuy nhiên, sau những phản ứng dữ dội ban đầu, vụ việc dần chìm vào im lặng. Ba năm qua, cả Giáo phận Vinh, Giáo phận Maasin, Hội đồng Giám mục Việt Nam lẫn Tòa Thánh Vatican đều chưa công bố kết luận điều tra.
UCAN nhận định: sự im lặng này giống như một “chiến lược để cho sự việc biến mất”. Một số người còn cho rằng nó có liên quan đến mối quan hệ ngày càng nồng ấm giữa Vatican và chính quyền Việt Nam, vốn đang tiến đến thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ.
Điều khiến vụ việc càng trở nên nghiêm trọng là bởi nó xảy ra tại Giáo phận Vinh, vốn nổi tiếng là “cái nôi ơn gọi” của Giáo hội Việt Nam.
– Năm 2021, giữa lúc dịch COVID-19 hoành hành, Giáo phận Vinh vẫn có tới 34 chủng sinh được thụ phong linh mục trong một ngày – một con số đáng nể.
– Hiện nay, giáo phận có khoảng 308.000 giáo dân, gần 270 linh mục và hơn 2.000 tu sĩ phục vụ tại 132 giáo xứ.
Một giáo phận giàu truyền thống, đông đảo ơn gọi, lại để xảy ra vụ bê bối liên quan đến một người không hề xứng đáng khoác áo linh mục – đó chính là nghịch lý đau đớn.
Điều khiến nhiều tín hữu thất vọng nhất không chỉ là việc Hồ Hữu Hòa được truyền chức, mà là sự im lặng kéo dài của các cấp trong Giáo hội sau đó.
Trong đời sống Giáo hội, sự thật không phải chỉ là thủ tục hành chính. Đó là nền tảng của niềm tin. Nếu sự thật bị che giấu hoặc bị “tảng lờ,” sự rạn nứt niềm tin sẽ ngày càng lớn, ảnh hưởng đến sự hiệp nhất của toàn thể cộng đoàn Dân Chúa.
Một giáo dân được UCAN phỏng vấn đã nói:
“Chúng tôi yêu mến Giáo hội, nhưng nếu không được biết sự thật, làm sao chúng tôi có thể tin rằng Giáo hội minh bạch với con cái mình?”
Vụ Hồ Hữu Hòa có thể xem như một vết thương nhức nhối trong lòng Giáo hội Việt Nam. Nhưng đồng thời, đây cũng là lời kêu gọi: Giáo hội cần mạnh dạn đối diện sự thật, để chữa lành và lấy lại niềm tin của giáo dân.
Trong bối cảnh quan hệ ngoại giao Vatican – Việt Nam đang ngày một gắn kết, nhiều tín hữu hy vọng rằng sự minh bạch sẽ được vãn hồi. Bởi lẽ, một Giáo hội muốn bước đi cùng dân tộc và thế giới, trước hết phải bước đi trong sự thật và công bằng.
UCAN đã kết luận bằng một lời nhắn nhủ sâu sắc:
“Trong đời sống Giáo hội, sự thật không chỉ là một chi tiết hành chính – đó là trách nhiệm mục vụ và là nền tảng của niềm tin cộng đoàn. Nếu sự thật tiếp tục bị lờ đi, vết thương này sẽ để lại hậu quả lâu dài cho cả Giáo phận Vinh lẫn uy tín chung của Giáo hội Công giáo Việt Nam.”
3 năm qua, vụ việc Hồ Hữu Hòa không chỉ là một tai tiếng cá nhân, mà còn là bài kiểm tra về tính minh bạch và sự hiệp nhất trong Giáo hội.
– Giáo dân chờ đợi một kết luận rõ ràng.
– Linh mục và tu sĩ chờ đợi một sự minh bạch để bảo vệ phẩm giá của thiên chức.
– Giáo hội Việt Nam chờ đợi một câu trả lời để không làm tổn thương thêm uy tín của mình.
Niềm tin của tín hữu không thể xây dựng trên sự im lặng, mà chỉ có thể được củng cố bằng sự thật và lòng trung thực. Và chính vì vậy, cho đến khi có một câu trả lời minh bạch, vụ Hồ Hữu Hòa sẽ còn là nỗi day dứt khôn nguôi trong lòng Giáo hội và cộng đoàn dân Chúa tại Việt Nam.
Cùng xem qua vụ HỒ HỮU HÒA qua các phần được CGVST khui bày tại đây: PHẦN 1,2,3,4
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
Tin cùng chuyên mục
-
Cha Antôn Đặng Hữu Nam Lên Tiếng Về vụ Khủng bố ở Tòa Giám Mục Vinh
Cáo phó Cha Tôma Nguyễn Văn Điểu | Giáo Phận Phú Cường
Lễ Thêm Sức tại Giáo Xứ Thuận Nghĩa bị Đức Cha ‘Bùng’ giáo dân ngậm ngùi ra về
Giáo xứ Phúc Thịnh, từ cộng đoàn đức tin đến băng nhóm khủng bố?
Bị đầu độc khi đang ở trong TGM GP Vinh – Lời kể gây sốc của Lm Đặng Hữu Nam
