Trong cơ cấu tổ chức của Giáo hội Công giáo, nhiều người thắc mắc vì sao có nơi gọi là Tổng giáo phận do Tổng Giám mục đứng đầu, trong khi hầu hết các nơi khác chỉ có Giám mục coi sóc.
Vì sao có giáo phận có Tổng Giám mục, còn nhiều giáo phận khác chỉ có Giám mục?
(Bạn đọc Nguyễn Văn Tâm, Đồng Nai)
Trả lời: Linh mục Giuse Vũ Đức Thiện – Giáo phận Long Xuyên
Để trở thành Giám mục hay Tổng Giám mục, trước tiên một người phải là linh mục. Sau đó, việc phong giám mục là do Đức Giáo Hoàng chỉ định. Khi được tấn phong giám mục, vị ấy trở thành người kế vị các Tông đồ, được trao sứ mạng giảng dạy, thánh hóa và hướng dẫn dân Chúa.
Giám mục không chỉ chăm sóc cộng đoàn địa phương mà còn cộng tác với Đức Giáo Hoàng trong trách nhiệm đối với toàn thể Hội Thánh (x. GLHTCG, số 1594; Bộ Giáo luật, điều 375–376).
Các Giám mục giáo phận được ủy thác việc cai quản một giáo phận cụ thể. Ngoài ra, còn có các giám mục hiệu tòa – tức là những vị không trực tiếp quản lý một giáo phận, nhưng vẫn giữ vai trò trong hàng giám mục để phục vụ theo sứ vụ mà Giáo hội giao phó.
Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả mục vụ và tăng cường sự hiệp thông giữa các giáo phận, Giáo luật quy định việc tổ chức các giáo tỉnh – tập hợp nhiều giáo phận gần nhau về mặt địa lý. Người đứng đầu một giáo tỉnh được gọi là Tổng Giám mục, và giáo phận nơi ngài phục vụ được gọi là Tổng giáo phận (x. Giáo luật điều 431).
Tổng Giám mục không có quyền điều hành các giáo phận khác trong giáo tỉnh, vì mỗi Giám mục giáo phận vẫn hoàn toàn chịu trách nhiệm mục vụ tại giáo phận của mình.
Tuy nhiên, Tổng Giám mục có vai trò điều phối, thúc đẩy sự hợp tác giữa các giáo phận trong giáo tỉnh. Ngài cũng có trách nhiệm quan tâm đến sự duy trì đức tin và kỷ luật của Giáo hội trong toàn giáo tỉnh, và khi cần thiết, có thể thông báo cho Tòa Thánh về những lạm dụng hay sai phạm nghiêm trọng (x. Giáo luật điều 436).
Tóm lại, sự khác biệt giữa Giám mục và Tổng Giám mục chủ yếu nằm ở vai trò tổ chức và phối hợp trong giáo tỉnh. Dù có danh xưng khác nhau, cả hai đều chia sẻ cùng một phẩm chức giám mục và cùng hiệp thông trong sứ vụ tông đồ dưới sự hướng dẫn của Đức Giáo Hoàng – Đấng kế vị Thánh Phêrô.
Tài liệu tham khảo:
– Bộ Giáo luật các điều 375, 376, 431, 436
– Giáo lý Hội Thánh Công Giáo, số 1594
—– —
(*) Dây pallium là một dải vải phụng vụ đặc biệt trong Giáo hội Công giáo, chỉ dành cho Đức Giáo Hoàng và các Tổng Giám mục chính tòa. Nó được dệt từ len trắng, có hình dạng giống chữ Y ngược, với hai dải buông xuống trước ngực và sau lưng. Trên dây có thêu sáu cây thánh giá màu đen và hai đầu thường được viền bằng lụa đen.
Pallium mang ý nghĩa sâu xa: là biểu tượng của sự hiệp thông chặt chẽ giữa vị Tổng Giám mục với Đức Thánh Cha, đồng thời thể hiện quyền mục vụ và trách nhiệm chăn dắt đoàn chiên trong toàn giáo tỉnh.
Dây pallium được Đức Giáo Hoàng trao ban cho các Tổng Giám mục mới mỗi năm vào ngày lễ kính Thánh Phêrô và Thánh Phaolô (29/6), như một dấu chỉ rõ ràng về sự nối kết trong đức tin và sứ vụ tông đồ.
Đặc biệt, len dùng để dệt pallium được lấy từ những con chiên nuôi riêng tại Rôma, như một hình ảnh sống động về Chúa Kitô – Vị Mục Tử nhân lành.
CGVST.COM biên soạn
