Giữa bối cảnh những căng thẳng âm ỉ kéo dài quanh câu chuyện đất đai và quyền lợi tại Đan viện Thiên An, có một cuộc gặp gỡ tưởng như nhỏ bé nhưng lại phản chiếu rõ ràng bản chất sâu xa của mối tương quan giữa Giáo hội và chính quyền: đó là cuộc trò chuyện giữa cha bề trên Đan viện và một vị tướng an ninh cấp cao của Nhà nước.
Trong cuộc đối thoại ấy, một chi tiết tưởng như vụn vặt về… biển số xe lại mở ra cả một bức tranh lớn về quyền lực, công lý, sự tự do và cách người ta chọn sống đức tin. Câu chuyện cho thấy rõ ranh giới mỏng manh nhưng sống còn giữa “đối thoại” và “thoả hiệp”, giữa việc kiên định với sự thật và việc chấp nhận cúi đầu trước những lợi ích được ban phát.
Và cũng từ đây, ta hiểu vì sao Thiên An có thể chấp nhận đi con đường gian nan hơn, nhưng dứt khoát khẳng định một điều: “Đã là thoả hiệp thì Thiên An không thể cộng tác.”
Nguyên văn chia sẻ của Đan sĩ Mạnh Cường chia sẻ như sau:
“Đã là Thoả Hiệp thì Thiên An không thể cộng tác”
Câu chuyện diễn ra giữa cha bề trên Đan viện Thiên An với vị tướng An ninh cấp cao của Chính phủ.,
Trong cuộc gặp gỡ, nói chuyện với nhiều nội dung ấy, có một chi tiết nêu rõ giữa ĐỐI THOẠI và THOẢ HIỆP:
Vị cấp cao của Chính phủ nói với cha bề trên Thiên An:
– linh mục mà hợp tác (nghe lời) chúng tôi, thì ngay cả chiếc ô tô của Thiên An, chúng tôi cũng cấp biển xanh cho đi, giống như chiếc xe của cụ Linh (Đức cha Nguyễn Chí Linh), chúng tôi cũng cấp biển xanh cho.
Bề trên Thiên An đáp lại:
– cảm ơn các anh, xe của Thiên An có biển trắng nên để vậy dùng. Anh em Thiên An cũng ít đi, đi xe biển trắng cho đơn giản, nhỡ có đi sai thì chịu phạt, tốt cho việc cẩn trọng, đi xe biển xanh lại dễ chủ quan”.
*Vị lãnh đạo của Chính phủ đưa ra chọn lựa dựa trên quan điểm của người có quyền, áp đặt và không công bằng…đó là Thoả Hiệp.
*Bề trên Thiên An chọn sự công bằng, nêu rõ sự thật và không lợi dụng, đó là Đối Thoại.
Vị lãnh đạo có ý dùng quyền, dùng vị thế để Thoả Hiệp với cha bề trên, nhằm mưu lợi nào đó-nhưng cha không chấp nhận Thoả Hiệp mà chọn Đối Thoại, dù biết sẽ có những bất lợi cho bản thân và cộng đoàn khi không Thoả Hiệp.
Những cuộc Đối Thoại giữa Thiên An và chính quyền các cấp diễn ra nhiều lần và ở nhiều thời điểm khác nhau, nhưng hầu hết những cuộc đối thoại ấy lại bị đẩy qua Thoả Hiệp-mà đã là Thoả hiệp thì Thiên An không thể cộng tác.
“Xin Chúa soi sáng, ban ơn khôn ngoan và ơn can đảm cho chúng con, để chúng con biết chọn đối thoại, chứ không sợ hãi, tham lam mà thoả hiệp trong mọi sự Amen!”
Câu chuyện tưởng như chỉ xoay quanh tấm biển xe nhưng lại phơi bày một sự đối lập sâu sắc giữa hai cách hành xử: “thoả hiệp” và “đối thoại” – hai con đường mà Đan viện Thiên An và chính quyền đã nhiều lần đứng trước để lựa chọn.
Khi vị lãnh đạo an ninh gợi ý rằng nếu Thiên An “nghe lời” thì ngay cả chiếc xe của họ cũng sẽ được cấp biển xanh như “xe của cụ Linh”, ông không chỉ nói về một ưu đãi vật chất nhỏ bé mà còn gửi gắm một thông điệp quyền lực: sự thuận phục sẽ được trả công, còn sự độc lập có thể phải trả giá.
Đó chính là bản chất của thoả hiệp – khi người nắm quyền đặt điều kiện và lợi ích lên bàn để đổi lấy sự im lặng, sự chấp nhận hay sự lệ thuộc của bên còn lại.
Đáp lại, cha bề trên Thiên An đã chọn một con đường hoàn toàn khác: không đụng đến đặc quyền, không cần ưu đãi, và cũng không chấp nhận cái “giá” phải đánh đổi bằng sự im lặng hay khuất phục.
Việc ông nhẹ nhàng từ chối tấm biển xanh để giữ lại tấm biển trắng không chỉ là một lựa chọn kỹ thuật hay hành chính, mà là lời khẳng định cho một nguyên tắc căn bản: sự công bằng, minh bạch và tự do không thể bị mặc cả bằng đặc quyền. Đó chính là tinh thần đối thoại đích thực – khi người ta đến với nhau không phải để đổi chác, mà để tìm kiếm sự thật và công lý trên nền tảng bình đẳng.
Trong mối tương quan giữa Thiên An và chính quyền, ranh giới này luôn là thử thách. Bởi lẽ, nhiều cuộc “đối thoại” đã bị biến chất, trở thành “thoả hiệp” dưới lớp vỏ đẹp đẽ của lời mời cộng tác. Nhưng đối thoại đích thực không phải là đầu hàng, và thoả hiệp không bao giờ có thể là cộng tác.
Chính vì thế, Thiên An có thể sẵn sàng chấp nhận thiệt thòi, chịu nhiều hệ luỵ từ phía chính quyền, nhưng nhất quyết không đánh đổi lương tâm và sự chính trực của mình để nhận lấy chút lợi lộc tạm bợ. Trong sự kiên định ấy, ta thấy một lời chứng mạnh mẽ cho Tin Mừng: chọn sự thật thay vì thuận theo quyền lực, chọn đối thoại thay vì cúi mình trước thoả hiệp.
Và đó cũng là lời cầu nguyện mà họ vẫn khẩn thiết dâng lên: xin Chúa ban ơn khôn ngoan và can đảm để luôn đứng về phía ánh sáng, dù con đường ấy có gập ghềnh và đầy thử thách.
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
