Thánh Nữ Anê Lê Thị Thành – Người phụ nữ duy nhất ở Việt Nam được phong Thánh

CGvST | 10/07/2025

---

THÁNH NỮ ANÊ LÊ THỊ THÀNH (ĐÊ)

Giáo dân, tử đạo (1781–1841)
Ngày kính: 12 tháng 7

“Con đừng khóc, mẹ mặc áo hoa hồng đấy. Mẹ vui lòng chịu khổ vì Chúa Giêsu, sao con lại khóc?”

Thánh nữ Anê Lê Thị Thành, còn được gọi thân mật là bà Đê, sinh năm 1781 tại làng Bái Điền (còn gọi là Gia Miếu), huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa. Sinh trưởng trong một gia đình Công giáo nền nếp, cuộc đời bà sớm gặp biến cố khi thân mẫu đưa hai chị em bà rời quê, đến lập nghiệp tại thôn Đông, xã Phúc Nhạc, tỉnh Ninh Bình.

Năm 17 tuổi, bà kết hôn với ông Nguyễn Văn Nhất, sinh được sáu người con: hai trai, bốn gái. Theo tục lệ địa phương, bà được gọi là bà Đê, theo tên người con trai trưởng. Hai ông bà sống đời đạo đức, chăm lo giáo dục đức tin cho con cái và nhiệt thành phục vụ Giáo Hội.

Gia đình bà là nơi ẩn náu an toàn cho các linh mục và thừa sai trong thời kỳ cấm đạo khốc liệt. Bà Đê đặc biệt yêu mến các linh mục và những người tận hiến, luôn mở rộng cửa nhà để đón tiếp và nâng đỡ họ cả vật chất lẫn tinh thần.

Bị bắt và chịu khổ vì đức tin

Sáng lễ Phục Sinh, ngày 14 tháng 4 năm 1841, một người giúp việc tên Đễ vì ham tiền thưởng đã tố cáo nơi ẩn náu của linh mục thừa sai Jean Paul Galy Carles – Lý. Cha bị phát hiện khi đang trú ẩn trong vườn nhà bà Đê. Lính triều lập tức bắt giữ cha cùng bà Đê, vì tội che giấu đạo trưởng. Cùng với ông trùm Cơ và tám tín hữu khác, bà bị đóng gông, giải về ngục Nam Định. Chiếc gông quá nặng khiến bà nhiều lần gục ngã trên đường đi.

Tại công đường, tổng đốc Trịnh Quang Khanh dùng đủ mọi cách dụ dỗ và tra tấn: dùng lời đường mật, đánh đòn đến nát thân thể, thả rắn độc vào ống quần… Nhưng bà vẫn kiên cường, một lòng trung thành với Chúa Kitô. Không gì có thể làm bà nao núng.

Lời chứng yêu thương giữa khổ đau

Trong lần con gái đến thăm, bà mặc chiếc áo đẫm máu, cô con gái Nguyễn Thị Nụ òa khóc nức nở. Nhưng bà nhẹ nhàng an ủi:

“Con đừng khóc, mẹ mặc áo hoa hồng đấy, mẹ vui lòng chịu khổ vì Chúa Giêsu, sao con lại khóc?”

Trong lần viếng thăm khác, bà nhắn nhủ:

“Hãy về nói với anh chị em con: nhớ coi sóc việc nhà, giữ đạo sốt sắng, sáng tối đọc kinh, dâng lễ, cầu nguyện cho mẹ vác Thánh Giá đến cùng. Không bao lâu nữa, mẹ con chúng ta sẽ gặp lại nhau trên nước Thiên Đàng.”

Vinh quang sau cùng

Ngoài tra tấn, bà còn phải chịu cảnh thiếu ăn và mắc chứng kiết lỵ. Mặc dù được một nữ tu chăm sóc tận tình, sức khỏe bà ngày một suy kiệt. Cuối cùng, bà trút hơi thở trong bình an đức tin, vào đêm 12 tháng 7 năm 1841, trong nhà tù Nam Định, dưới triều vua Thiệu Trị.

Theo quy định, binh lính phải đốt ngón chân bà để xác nhận tử tù đã qua đời. Thi hài bà được mai táng tại pháp trường Năm Mẫu, và sáu tháng sau được cải táng về nhà thờ Phúc Nhạc – nơi bà đã từng phục vụ và yêu mến suốt đời.

Tôn phong hiển thánh

Thánh nữ Anê Lê Thị Thành (Đê) được Đức Giáo hoàng Piô X tuyên phong chân phước ngày 02 tháng 5 năm 1909, và được Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II tôn phong hiển thánh ngày 19 tháng 6 năm 1988, cùng với 116 vị tử đạo tại Việt Nam.

Gợi suy niệm

Cuộc đời và cái chết anh hùng của thánh nữ Anê là mẫu gương sáng ngời của người mẹ, người giáo dân, người tín hữu trung kiên giữa thử thách. Trong khổ đau, bà không chỉ can đảm mà còn lan tỏa đức tin và lòng yêu mến Chúa đến từng người con, từng bạn tù và cả những người đang bách hại mình.

“Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính, vì Nước Trời là của họ.”
(Mt 5,10)

---