Ngày 20 tháng 9, Thẩm phán Samuel A. Alito Jr. của Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ đã có một bài phát biểu ấn tượng tại Vatican, nhấn mạnh rằng ngoài việc bảo vệ công lý, luật pháp cũng cần phải mở ra không gian cho lòng thương xót. Sự kiện diễn ra tại trụ sở tư pháp của Vatican, nằm trong khuôn khổ Năm Thánh Công lý, một phần của chương trình Năm Thánh Hy vọng do Giáo hội tổ chức.
Nguyên tắc của lòng thương xót trong pháp lý
Buổi thảo luận kéo dài khoảng một giờ đồng hồ, Thẩm phán Alito đã có cuộc trò chuyện với Đức Ông Laurence Spiteri, cựu thẩm phán Tòa phúc thẩm hôn phối của Vatican. Trong đó, ông nhấn mạnh rằng “Công lý là điều mọi người đều có quyền được hưởng, còn lòng thương xót là ân huệ không nhất thiết do công trạng mà có.”
Ông Alito cho rằng lòng thương xót cần được tích hợp ngay từ giai đoạn ban hành luật. Ông giải thích: “Quyền lập pháp thuộc về Quốc hội, và khi ban hành luật, Quốc hội cần đưa yếu tố thương xót vào.” Ông cũng chỉ ra rằng nhánh hành pháp do Tổng thống đứng đầu có nhiệm vụ thi hành luật, nhưng quá trình thi hành không thể thiếu sự cân nhắc và lòng thương xót.
Vai trò của thẩm phán trong việc thực thi lòng thương xót
Trong khi thảo luận về vai trò của các thẩm phán, ông Alito cho biết: “Thẩm phán phải tuân thủ luật. Tuy nhiên, đôi khi luật được thiết kế để cho phép thẩm phán áp dụng lòng thương xót,” đặc biệt trong các trường hợp tuyên án hình sự. Ông cho rằng sự linh hoạt trong việc áp dụng luật, với sự chiếu cố đến hoàn cảnh của từng trường hợp, có thể dẫn đến những quyết định công bằng và nhân đạo hơn.
Sự kiện này thu hút sự tham gia của nhiều quan chức Vatican, trong đó có Đức Hồng y Raymond Burke, cựu Chánh án Tối cao Pháp viện Tông Tòa, cùng với Đức Giám mục Juan Ignacio Arrieta, Thư ký Bộ Các Văn bản Luật của Vatican. Ngoài ra, buổi thảo luận còn có sự góp mặt của các luật sư Công giáo từ khắp nơi trên thế giới đến Roma trong dịp Năm Thánh Công lý.
Địa điểm có ý nghĩa lịch sử
Buổi thảo luận diễn ra tại Điện Cancelleria, một công trình từ thế kỷ 16 ở trung tâm Roma, nơi đặt trụ sở của ba tòa án cao nhất của Tòa Thánh: Tòa Ân giải Tối cao, Tòa Tối cao Pháp viện Tông Tòa, và Tòa thượng thẩm Rota. Sự lựa chọn địa điểm này càng làm nổi bật tầm quan trọng của vấn đề lòng thương xót trong hệ thống pháp luật, một tỷ lệ không thể thiếu trong việc thực thi công lý.
Thông điệp của Thẩm phán Alito đã để lại một dấu ấn quan trọng trong bối cảnh hiện đại: hệ thống pháp luật tuy hướng đến công lý vẫn cần phải mở đường cho lòng thương xót. Ông này kết luận rằng, mặc dù việc thực hiện lòng thương xót một cách hoàn hảo chỉ có thể do Thiên Chúa thực hiện, nhưng con người cần không ngừng nỗ lực để tiến gần tới lý tưởng ấy.
Tóm lại, buổi chia sẻ đã khẳng định rằng lòng thương xót không chỉ là một khái niệm trừu tượng mà là một yếu tố thiết yếu trong việc thực thi pháp luật, tạo điều kiện cho một xã hội công bằng và nhân ái hơn.
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
