Câu nói quen thuộc: “Ở đâu cũng có người này người kia”
Khi một vụ bê bối trong Giáo hội Công giáo được chia sẻ trên mạng xã hội – một linh mục sa ngã, một giáo dân sống giả hình, hay một hội đoàn đầy chia rẽ – không ít người Công giáo sẽ nhanh chóng buông một câu quen thuộc: “Ở đâu cũng có người này người kia.”
Thoạt nghe, đây có vẻ là một cách nhìn bao dung. Bởi đúng là không cộng đồng nào hoàn hảo, nơi đâu cũng tồn tại song song người tốt – kẻ xấu. Tuy nhiên, nếu câu nói ấy trở thành một phản xạ phòng thủ quen thuộc, chúng ta cần tự hỏi: liệu đó có phải là một sự ngụy biện để tránh đối diện với sự thật?
Có khi nào chúng ta đang bình thường hóa điều sai trái, đang làm nguội lạnh lương tâm trước những thực tại lẽ ra phải khiến trái tim rỉ máu?
Không né tránh, không bao che
Đức Giáo hoàng Phanxicô từng nói: “Tất cả chúng ta đều là tội nhân.” (Tiếp kiến chung, ngày 10.04.2019). Ngay từ khởi đầu, Chúa Giêsu không chọn những con người hoàn hảo: Phêrô yếu đuối, Giuđa phản bội, những môn đệ hoang mang và hèn nhát. Tuy nhiên, điểm then chốt là: Chúa không bao giờ dung dưỡng cái sai.
Ngài tha thứ, nhưng cũng mời gọi hoán cải. Ngài chữa lành, nhưng không che đậy. Là người Công giáo, chúng ta cần trung thực đối diện với thực tại Giáo hội, và học cách đau vì nó – như Chúa Giêsu đau trước tội lỗi con người.
Một câu nói đúng – nhưng chưa đủ
Câu “ở đâu cũng có người này người kia” là một sự thật xã hội, nhưng chưa phải là sự thật trọn vẹn trong cái nhìn đức tin. Bởi Giáo hội không chỉ là tổ chức nhân loại, mà là Thân Thể của Đức Kitô, là dấu chỉ ơn cứu độ và khí cụ thánh hóa.
Do đó, tiêu chuẩn sống đạo không thể chỉ là “miễn sao không tệ hơn xã hội ngoài kia”, mà phải là “sống như lòng Chúa mong.” Khi một Kitô hữu dùng câu nói ấy để lấp liếm sai lầm, chẳng khác nào đánh mất tính ngôn sứ của người môn đệ, giảm lòng thương xót thành sự thỏa hiệp, và khiến lương tâm mất cảm thức về tội lỗi.
Một phản ứng xứng hợp hơn với Tin Mừng
Thay vì phản ứng bằng một câu bình thường hóa cái sai, người Công giáo có thể chọn một lối đi khác – đầy tính Tin Mừng và lòng thương xót:
“Đúng, đó là một thực tế đau buồn. Nhưng chính vì thế, chúng ta cần cầu nguyện nhiều hơn, để những ai vấp ngã nhận được ơn hoán cải, và để Giáo hội có thêm những người sống thánh thiện, sống âm thầm mà can đảm giữa đời.”
Đây cũng là cơ hội để làm chứng cho người ngoài Công giáo rằng: Giáo hội không phải là hội nhóm của người hoàn hảo, mà là nơi Thiên Chúa thanh luyện những con người yếu đuối bằng ân sủng và lòng thương xót.
Đừng lặp lại câu nói ấy như một cái cớ
Hãy nhớ: “Ở đâu cũng có người này người kia” là câu đúng, nhưng không phải là một cái cớ. Nó không thể trở thành tấm màn che đậy, hay lời bào chữa cho những vết thương trong lòng Giáo hội.
Người Công giáo được mời gọi sống thánh, yêu sự thật, và can đảm góp phần chữa lành những gãy đổ – dù là bằng lời cầu nguyện âm thầm, việc sống chứng tá giữa đời, hay lên tiếng trong yêu thương khi cần thiết.
Trong thời đại mà mọi sự được phơi bày trên mạng xã hội, người Công giáo càng cần có một phản ứng đức tin trưởng thành. Đừng dừng lại ở câu nói “ở đâu cũng có người này người kia”. Hãy dấn thân bước xa hơn: đau nỗi đau của Giáo hội, cầu nguyện không ngừng, và sống như ánh sáng giữa bóng tối.
Tản mạn về chuyện người Công giáo tranh luận với nhau trên mạng xã hội
Tôi tình cờ đọc một bài viết trong một nhóm Công giáo. Một chủ đề không quá ồn ào, nhưng lại khiến tôi dừng lại. Có gì đó trong cách đặt vấn đề khiến tôi quan tâm, có lẽ vì nó cũng từng là một nỗi băn khoăn trong lòng tôi. Nhưng điều khiến tôi suy nghĩ nhiều hơn cả không nằm ở nội dung bài viết, mà ở phần bình luận bên dưới.
Người viết bày tỏ một trăn trở, khá nhẹ nhàng. Nhưng phản ứng từ cộng đồng lại nhanh chóng trở nên gay gắt. Những lời lẽ châm biếm, giễu cợt, công kích cá nhân… xuất hiện không ít. Có người thì trách: nói mà không đưa ra giải pháp. Có người lại nghi ngờ thiện chí, cho rằng đang cố tình gây nhiễu. Và cũng có người, đáng tiếc thay, mỉa mai cả tuổi tác, hoàn cảnh sống.
Tôi biết một vài người trong số đó. Họ là những người tôi từng thấy đọc sách đạo đức, tham dự giờ chầu, siêng năng đi lễ. Nhưng trong thế giới mạng, những phẩm hạnh ấy đôi khi bị che lấp bởi cảm xúc, bởi cái tôi, hoặc bởi một cảm giác được bảo vệ khi ngồi sau màn hình.
Tôi không nghĩ mình tốt hơn ai, cũng không dám tự tin rằng mình chưa từng buông lời thiếu bác ái. Nhưng càng chứng kiến những cuộc tranh luận như vậy, tôi càng nhận ra: chúng ta có thể biết rất nhiều về giáo lý, nhưng vẫn còn lúng túng trong cách thể hiện lòng bác ái với nhau – nhất là khi người đối diện có quan điểm khác mình.
Tôi không mong một cộng đồng không có bất đồng. Sự khác biệt là cần thiết để mở rộng tầm nhìn, để thúc đẩy hiểu biết và trưởng thành. Nhưng tôi mong mỗi bất đồng đều được lắng nghe bằng sự nhẫn nại, được phản hồi bằng sự khiêm tốn, và nếu có tranh luận, thì là một cuộc tranh luận trong tình huynh đệ, chứ không phải để hơn thua.
Bởi vì khi chúng ta, những người cùng tin vào Đức Kitô, không thể trò chuyện với nhau trong tinh thần tôn trọng và yêu thương – thì còn ai có thể tin vào chứng tá của chúng ta?
Tôi không viết ra những dòng này để chỉ trích ai. Tôi viết vì tôi cũng đang học, và cũng muốn nhắc chính mình: nếu phải tranh luận, thì xin hãy tranh luận như một Kitô hữu. Bằng sự thật, nhưng cũng bằng lòng xót thương. Bằng lý trí, nhưng cũng bằng một trái tim rộng mở.
Vì có lẽ, giữa một thế giới đầy tiếng ồn và va chạm, chính cách chúng ta đối thoại với nhau sẽ là bài giảng sống động nhất về Tin Mừng mà người khác có thể nhìn thấy.
Việt Hoàng // CGVST
