Trong những ngày gần đây, cộng đoàn Công giáo Việt Nam xôn xao trước một video được lan truyền trên YouTube. Trong đó, một linh mục – đồng thời là giáo sư thần học tại Đại Chủng Viện – phát biểu rằng: “Sách Giờ Kinh Phụng Vụ do một nhóm dịch là không hợp pháp.”
Cha không nêu đích danh, nhưng những ai theo dõi đều hiểu rõ cha đang ám chỉ Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ (NPD-CGKPV), nhóm đã gắn liền với công trình dịch thuật Kinh Thánh và phụng vụ suốt hơn 40 năm qua tại Việt Nam.
Phát biểu này lập tức tạo ra làn sóng tranh luận. Một số tín hữu hoang mang, đặt câu hỏi: “Vậy từ trước đến nay chúng ta đọc Kinh Thánh có phải là đọc bản ‘không hợp pháp’? Liệu Giáo Hội có cấm đoán hay thay đổi không?”
Trong bối cảnh thông tin dễ bị thổi phồng, lời nói nửa vời này trở thành nguyên nhân gây hiểu lầm nghiêm trọng. Vì thế, cần thiết phải nhìn lại sự thật: Các bản dịch Kinh Thánh của Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ hoàn toàn hợp pháp, được Giáo Hội Việt Nam chuẩn nhận và cho phép sử dụng trong phụng vụ.
Để hiểu rõ sự việc, chúng ta cần quay về lịch sử. Công trình dịch Kinh Thánh sang tiếng Việt là một hành trình dài gần một thế kỷ, gắn liền với biết bao mồ hôi, trí tuệ và cả nước mắt của các nhà truyền giáo, linh mục, tu sĩ và giáo dân.
– 1913: Cố Chính Linh (Jean-Baptiste Cadière) cho in bản dịch một số sách Kinh Thánh sang tiếng Việt theo chữ Quốc ngữ sơ khai.
– 1963: Cha Gérard Gagnon (Canada) cùng một số cộng sự xuất bản bản dịch Cựu Ước.
– 1970: Cha Trần Đức Huân hoàn tất bản dịch Tân Ước, được nhiều giáo phận sử dụng.
– 1976: Cha Nguyễn Thế Thuấn (Dòng Thừa Sai) cho ra bản dịch toàn bộ Kinh Thánh.
– 1985: Đức Hồng Y Trịnh Văn Căn chủ trì xuất bản bản dịch khác, phục vụ phụng vụ tại Hà Nội.
– 1998: Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ công bố bản dịch toàn bộ Kinh Thánh với sự cộng tác của hàng chục linh mục, tu sĩ, chuyên gia Kinh Thánh.
Trong số đó, công trình của NPD-CGKPV được đánh giá là có quy mô khoa học, bám sát nguyên ngữ (Hy Lạp, Do Thái, Aram), và mang văn phong Việt ngữ sáng rõ, phù hợp phụng vụ hơn cả.
Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ được thành lập từ năm 1971, ban đầu để dịch và xuất bản Sách Các Giờ Kinh Phụng Vụ cho giáo sĩ và tu sĩ. Nhưng rồi, công trình mở rộng: dịch toàn bộ Kinh Thánh sang tiếng Việt để phục vụ phụng vụ và đời sống thiêng liêng.
Điểm đặc biệt của nhóm là:
– Tính cộng tác: Hàng chục linh mục, tu sĩ, giáo sư Kinh Thánh trong và ngoài nước cùng tham gia.
– Tính khoa học: Dựa trên nguyên bản tiếng Do Thái (Cựu Ước), Hy Lạp (Tân Ước) và tham khảo bản Hy Lạp LXX cùng Vulgata Latinh.
– Tính mục vụ: Văn phong sáng rõ, chú giải vừa đủ, dễ đọc cho cộng đoàn bình dân, nhưng vẫn giữ được chiều sâu học thuật.
Chính nhờ vậy, NPD-CGKPV trở thành nguồn tài liệu phong phú: Sách lễ Rôma, Sách Các Giờ Kinh, các sách Kinh Thánh dùng trong phụng vụ và cầu nguyện cá nhân.
Không chỉ là một nỗ lực học thuật, công trình của NPD-CGKPV còn nhận được chuẩn nhận chính thức từ Giáo Hội Việt Nam:
– 1993 và 1998: Đức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, khi ấy là Giám mục Phó Tổng Giáo phận TP.HCM, ký Imprimatur (chuẩn y) cho cả Cựu Ước và Tân Ước.
– 18/5/2000: Văn thư của Ủy ban Giám mục đặc trách Phụng vụ, cũng do Đức Hồng Y Phạm Minh Mẫn ký, ghi rõ: “Tạm thời chọn bản dịch của Nhóm Các Giờ Kinh Phụng Vụ để sử dụng trong phụng vụ.”
– 2005: Đức cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, chính thức cho phép xuất bản bản dịch Tân Ước.
Như vậy, bản dịch này không chỉ hợp pháp, mà còn được chính Hội Đồng Giám Mục Việt Nam chọn dùng trong phụng vụ suốt hơn 20 năm qua.
Trong Giáo Hội, thẩm quyền tối cao về phụng vụ và bản dịch Kinh Thánh thuộc về Tòa Thánh và Hội Đồng Giám Mục mỗi quốc gia.
– Giáo luật điều 825: chỉ rõ Kinh Thánh muốn in ấn phải có Imprimatur của Giám mục địa phương.
– Giáo luật điều 838: Hội Đồng Giám Mục có quyền dịch, soạn và chấp thuận các bản văn phụng vụ, sau đó đệ trình Tòa Thánh phê chuẩn.
Do đó:
– Một khi Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đã cho phép sử dụng bản dịch của NPD-CGKPV, thì không ai có quyền phủ nhận tính hợp pháp của nó.
– Ý kiến cá nhân, dù đến từ một linh mục hay thần học gia, không có giá trị pháp lý và càng không thể làm lung lay thực hành phụng vụ của Giáo Hội toàn quốc.
Đúng là ngoài NPD-CGKPV, còn có nhiều bản dịch Kinh Thánh khác đã được xuất bản:
– Bản dịch của cha Trần Đức Huân (1970).
– Bản dịch của cha Nguyễn Thế Thuấn (1976).
– Bản dịch của Đức Hồng Y Trịnh Văn Căn (1985).
Tuy nhiên, trong phụng vụ chính thức, chỉ bản dịch của NPD-CGKPV được chọn để sử dụng đồng bộ trên toàn quốc. Điều này giúp tránh tình trạng “mạnh ai nấy đọc”, đồng thời đảm bảo tính hiệp nhất phụng vụ.
Một lời phát biểu có thể chỉ mang tính học thuật, nhưng khi được nói công khai lại trở thành nguyên nhân gây chia rẽ. Với nhiều tín hữu bình dân, câu nói “không hợp pháp” có thể bị hiểu lầm rằng: “Chúng ta đang dùng bản Kinh Thánh sai, không được phép.”
Điều này dẫn đến:
– Hoang mang thiêng liêng: người giáo dân nghi ngờ niềm tin, sợ rằng mình đã cầu nguyện sai.
– Ảnh hưởng uy tín của nhóm dịch: những người đã âm thầm cống hiến hàng chục năm cho Lời Chúa.
– Phân hóa cộng đoàn: một số người theo lời linh mục này, số khác bám vào chuẩn nhận của HĐGM, từ đó nảy sinh mâu thuẫn.
Trong Giáo Hội, điều nguy hiểm nhất chính là phá vỡ sự hiệp nhất. Và sự hiệp nhất ấy không thể bị lung lay bởi một phát biểu cá nhân.
Ở đây, không ai phủ nhận quyền tự do học thuật của linh mục, cũng không cấm ngài nêu quan điểm thần học. Nhưng khi phát biểu trước công chúng, cần phân biệt rạch ròi giữa ý kiến cá nhân và giáo huấn chính thức của Giáo Hội.
Một lời đính chính công khai không chỉ trả lại công bằng cho NPD-CGKPV, mà còn xoa dịu nỗi hoang mang nơi tín hữu. Bởi hơn ai hết, linh mục được gọi để xây dựng, chứ không phải gây chia rẽ.
Để công bằng, ta phải nhìn nhận những giá trị mà nhóm đã mang lại:
– Bản dịch khoa học – chính thống: Dựa trên nguyên bản, tham khảo các chú giải hiện đại, bảo đảm độ chính xác.
– Văn phong Việt ngữ sáng rõ: phù hợp với lối đọc cộng đoàn, giàu chất thi ca phụng vụ.
– Phục vụ hiệp nhất phụng vụ: cả nước cùng đọc một bản văn, cùng lắng nghe một tiếng nói Lời Chúa.
– Đóng góp vô vị lợi: nhiều linh mục, tu sĩ cả đời dâng hiến cho công trình này mà không mưu lợi cá nhân.
Chính nhờ công trình ấy, bao thế hệ tín hữu Việt Nam đã được nuôi dưỡng bởi Lời Chúa.
Trước những tranh cãi, thiết tưởng điều cần nhất là tinh thần hiệp thông. Giáo Hội không loại bỏ học thuật, nhưng Giáo Hội cũng không cho phép học thuật gây xáo trộn đời sống đức tin của cộng đoàn.
Người tín hữu có thể yên tâm rằng:
– Bản dịch của Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ hoàn toàn hợp pháp.
– Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đã chuẩn nhận cho phụng vụ.
– Lời Chúa mà ta đọc, ta cầu nguyện mỗi ngày là Lời Chúa sống động, được Giáo Hội chứng thực.
Vì thế, thay vì hoang mang, chúng ta hãy tiếp tục gắn bó với Kinh Thánh, để Lời Chúa trở thành ánh sáng soi đường và sức mạnh cho hành trình đức tin.
Một phát biểu thiếu chuẩn xác không thể phủ nhận cả một công trình đồ sộ của Giáo Hội. Điều quan trọng là người tín hữu cần tỉnh táo, đặt niềm tin nơi Hội Đồng Giám Mục và sự hướng dẫn của Giáo Hội, chứ không vội vàng hoang mang trước những thông tin rời rạc.
Lời Chúa mãi trường tồn. Bản dịch của Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ là một hồng ân cho Giáo Hội Việt Nam. Chúng ta hãy biết ơn, trân trọng, và tiếp tục cầu nguyện cho mọi thành phần trong Giáo Hội luôn biết sống trong hiệp nhất, xây dựng thân thể mầu nhiệm Chúa Kitô.
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
Tin cùng chuyên mục
-
Truyền hình trực tiếp: Thánh lễ phong thánh cho Carlo Acutis và Pier Giorgio Frassati
Quá trình người Công giáo trở thành linh mục
Carlo Acutis – ‘Thần đồng máy tính’ và vị thánh của thời đại số
ĐGM Anphong Nguyễn Hữu Long cho Hạ Chuông Nhà Thờ Chính Tòa Xã Đoài, để xây Nhà thờ mới
Đức Cha Anphong Nguyễn Hữu Long: Từ Hưng Hóa đến Vinh, giữa dấn thân truyền giáo và những biến cố mục vụ
