Trong bối cảnh xã hội ngày nay, những vấn đề liên quan đến căn tính và giới tính con người ngày càng được thảo luận rộng rãi. Giữa những dòng chảy tư tưởng đa dạng, câu hỏi liệu một người chuyển giới có thể được lãnh nhận Bí tích Rửa tội hay không đã trở thành một thao thức mục vụ quan trọng, đòi hỏi một sự phân định kỹ lưỡng dựa trên nền tảng đức tin, giáo luật và lòng thương xót.
Bài viết này sẽ phân tích vấn đề dưới lăng kính của người Công giáo, nhằm tìm kiếm một câu trả lời vừa trung thành với Giáo huấn, vừa thể hiện được tinh thần mục tử của Giáo hội.
1. Nền Tảng Thần Học: Bí Tích Rửa Tội Dành Cho Ai?
Trước khi đi vào trường hợp cụ thể, chúng ta cần quay về với bản chất của Bí tích Rửa tội. Đây là bí tích nền tảng, là “cửa ngõ” dẫn vào đời sống Kitô hữu và là điều kiện cần thiết để lãnh nhận các bí tích khác. Qua Bí tích Rửa tội, con người được giải thoát khỏi tội lỗi, được tái sinh làm con cái Thiên Chúa, trở thành chi thể của Chúa Kitô và thành viên của Giáo hội (x. Giáo lý Hội Thánh Công Giáo, số 1213).
Mệnh lệnh của Chúa Giêsu trước khi về trời là một lời mời gọi phổ quát: “Anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần” (Mt 28,19). Lời mời gọi này không loại trừ bất kỳ ai.
Đối với người trưởng thành, Giáo luật (điều 865, triệt 1) quy định những điều kiện để được Rửa tội là:
– Đã biểu lộ ý muốn lãnh nhận Bí tích Rửa tội.
– Đã được học hỏi đầy đủ về các chân lý đức tin và các nghĩa vụ của người Kitô hữu.
– Đã được thử luyện trong đời sống Kitô hữu qua thời gian dự tòng.
Nhìn vào những điều kiện căn bản này, ta thấy Giáo hội không đặt ra bất kỳ rào cản nào dựa trên khuynh hướng tính dục hay căn tính giới tính của một người. Tiêu chí chính yếu là ý ngay lành, lòng khao khát tìm kiếm Thiên Chúa và một đức tin, dù là sơ khởi, vào Chúa Giêsu Kitô.
2. Hướng Dẫn Mới Nhất Từ Tòa Thánh: Một Bước Tiến Mục Vụ Quan Trọng
Vấn đề người chuyển giới và các bí tích đã được Bộ Giáo lý Đức tin (nay là Bộ Giáo lý và Đức tin) làm sáng tỏ trong một văn kiện phúc đáp (Responsum ad dubia) vào tháng 11 năm 2023. Đây là hướng dẫn chính thức và mới nhất, mang tính định hướng cho toàn thể Giáo hội.
Về câu hỏi người chuyển giới có thể được Rửa tội không, câu trả lời của Tòa Thánh là CÓ, với điều kiện họ phải hội đủ các điều kiện như những dự tòng khác. Tuy nhiên, văn kiện cũng đưa ra những lưu ý mục vụ quan trọng:
– Việc cử hành bí tích không được gây ra gương xấu công khai (public scandal).
– Việc cử hành không được gây ra sự hoang mang, mất phương hướng (disorientation) nơi các tín hữu.
“Gương xấu” ở đây cần được hiểu theo nghĩa thần học, tức là một hành động có thể dẫn người khác đến chỗ hiểu sai giáo huấn của Giáo hội hoặc phạm tội, chứ không đơn thuần là gây ra lời đàm tiếu. Chẳng hạn, nếu việc Rửa tội bị sử dụng như một chiêu bài để thách thức giáo huấn của Giáo hội về nhân học Kitô giáo (về việc Thiên Chúa tạo dựng con người có nam có nữ), thì đó là một vấn đề cần phải cân nhắc.
Điều này có nghĩa là, quyết định cuối cùng không phải là một sự chấp thuận hay từ chối tự động, mà đòi hỏi sự phân định mục vụ khôn ngoan của vị linh mục hoặc giám mục trong từng trường hợp cụ thể.
3. Phân Tích Mục Vụ: Giữa Sự Thật, Lòng Thương Xót và Sự Hội Nhập
Hướng dẫn của Tòa Thánh đã mở ra một con đường mục vụ quân bình, giữ được cả sự thật của Giáo huấn lẫn lòng thương xót của Tin Mừng.
– Sự Thật của Giáo huấn: Giáo hội luôn dạy rằng con người được Thiên Chúa tạo dựng có nam có nữ, và sự hiệp nhất giữa thân xác và linh hồn là một yếu tố nền tảng của nhân vị. Giáo hội không chấp nhận “thuyết giới tính” (gender theory) vốn cho rằng giới tính chỉ là một cấu trúc xã hội có thể tùy chọn.
– Lòng Thương xót của Tin Mừng: Đồng thời, Giáo hội nhận ra rằng có những người đang phải sống trong những hoàn cảnh nội tâm phức tạp và đau khổ liên quan đến căn tính của mình. Bí tích Rửa tội không phải là “phần thưởng cho người hoàn hảo”, mà là ân sủng và phương dược cho những người yếu đuối đang trên hành trình tìm kiếm Thiên Chúa.
Việc từ chối Bí tích Rửa tội với một người có lòng khao khát chân thành sẽ đi ngược lại với tinh thần của Chúa Giêsu, Đấng đã đến để “tìm và cứu những gì đã mất”.
Bí tích Rửa tội là điểm khởi đầu, không phải là điểm kết thúc của một hành trình đức tin. Khi một người chuyển giới được Rửa tội, họ bắt đầu một cuộc đời mới trong Chúa Kitô. Hành trình này, giống như mọi Kitô hữu khác, sẽ là một quá trình hoán cải liên lỉ, học hỏi để sống trọn vẹn hơn theo thánh ý Chúa trong hoàn cảnh cụ thể của mình.
Điều này đòi hỏi một sự đồng hành mục vụ lâu dài, kiên nhẫn và đầy yêu thương từ phía cộng đoàn và các vị chủ chăn.
Như vậy, câu trả lời cho câu hỏi “Người chuyển giới có được lãnh nhận Bí tích Rửa tội không?” là CÓ, với những điều kiện tương tự như mọi tín hữu khác và qua sự phân định mục vụ cẩn trọng.
Đây là một minh chứng cho thấy Giáo hội, trong sự trung thành với truyền thống và dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, luôn tìm cách mở rộng vòng tay để đón nhận tất cả những ai có lòng thành tâm kiếm tìm Thiên Chúa.
Cánh cửa dẫn vào lòng thương xót của Ngài qua Bí tích Rửa tội không bao giờ đóng lại trước một tâm hồn khao khát. Nhiệm vụ của cộng đoàn là tiếp tục đồng hành, nâng đỡ và cùng nhau bước đi trên con đường nên thánh, trong sự thật và tình yêu.
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
