Khi những cơn gió heo may của tháng 9 năm 2025 ùa về, Giáo hội Việt Nam lại rạo rực kỷ niệm một hành trình thiêng liêng: 12 năm thụ phong Giám mục của Đức cha Anphongsô Nguyễn Hữu Long, vị mục tử đã biến những cơn bão tố thành bình minh hy vọng.
Đó là ngày 6 tháng 9 năm 2013, khi ngài được tấn phong tại Hưng Hóa, và châm ngôn “Mang vào mình mùi chiên” đã trở thành biểu tượng cho sứ vụ của ngài.
Nhân dịp này, chúng ta hãy cùng chiêm ngắm gần 7 năm (2019-2025) tại Giáo phận Vinh – vùng đất đức tin hào hùng nhưng đầy sóng gió – nơi ngài đối diện thử thách với tinh thần đối thoại khôn ngoan, gặt hái hoa trái dồi dào, và thắp sáng hiệp thông giữa đoàn chiên.
Là một tín hữu Công giáo, tôi viết bài này để ca ngợi hành trình của ngài, nhận định rằng sứ vụ của Đức cha không chỉ là quản trị mà còn là minh chứng sống động cho sức mạnh của Tin Mừng, nơi thử thách nở hoa thành ân sủng.
Ngày 20 tháng 1 năm 2019, sau khi chia tay Giáo phận Hưng Hóa với những chuyến mục vụ vùng cao đầy cảm hứng, Đức cha Anphongsô đến Tòa Giám mục Xã Đoài, Giáo phận Vinh. Ngài quỳ gối hôn đất thánh, hôn kính Thánh giá, và bước vào nhà thờ Chính tòa với lời hứa “xây dựng hiệp thông và phục vụ đoàn chiên”.
Giáo phận Vinh, trải dài tỉnh Nghệ An, là cái nôi đức tin với di sản các vị tử đạo, nhưng cũng mang những vết thương lịch sử: tranh chấp đất đai kéo dài, căng thẳng với chính quyền, và chia rẽ nội bộ. Nhận định về bối cảnh này, sứ vụ của ngài giống như sứ mệnh của Môsê dẫn dân Israel qua sa mạc – đầy thử thách nhưng tràn đầy ơn Chúa.
Từ ngày nhậm chức chính thức 12 tháng 2 năm 2019, ngài đã áp dụng phương pháp “hiệp hành”, phù hợp với Thượng Hội đồng Giám mục thế giới, khuyến khích giáo dân sống “tốt đời đẹp đạo”, tham gia hoạt động xã hội như cứu trợ lũ lụt, và xây dựng mối quan hệ tốt với chính quyền.
Các hoạt động như rước kiệu Giáng Sinh công khai và chương trình bác ái được xã hội ghi nhận, góp phần chữa lành hình ảnh Giáo hội. Tuy nhiên, ngài đối mặt với chỉ trích từ mạng xã hội, nhưng chọn thái độ thinh lặng cầu nguyện, ưu tiên “hoa trái” – kết quả cụ thể – để chứng minh.
Gần 7 năm tại Vinh là bức tranh đa sắc: từ những cơn bão tố nội bộ đến những bình minh chiến thắng. Chúng ta hãy nhận định từng sự kiện, thấy rõ phong cách mục tử khôn ngoan của ngài.
Vụ Việc Linh Mục Hồ Hữu Hòa: Minh Bạch Giữa Cáo Buộc
Linh mục Hồ Hữu Hòa vướng cáo buộc liên quan đến truyền chức bất hợp pháp tại Philippines năm 2022. Một số nguồn trên mạng xã hội vu khống ngài có liên hệ với Đức cha Anphongsô, nhưng trong văn thư ngày 24 tháng 8 năm 2025, Đức cha minh định: “Không hề có sự việc anh GB. Hồ Hữu Hòa được nhận là chủng sinh Giáo phận Vinh…
Các cáo buộc là chiêu trò kích động.” Ngài kêu gọi giáo dân phân định thiêng liêng, tránh lan truyền tin sai. Nhận định về vụ việc này, phong cách của ngài thể hiện sự khôn ngoan mục tử: không tranh cãi công khai mà dùng minh bạch để chữa lành chia rẽ, phản ánh lời Chúa “Sự thật sẽ giải phóng anh em” (Ga 8,32). Vụ việc đã thúc đẩy Giáo phận tăng cường đào tạo truyền thông, giảm thiểu xung đột tương tự.
Vụ Việc Linh Mục Đặng Hữu Nam: Đối Thoại Giữa Mâu Thuẫn
Linh mục Antôn Đặng Hữu Nam, nổi tiếng với hoạt động bảo vệ môi trường và quyền lợi giáo dân, đã công khai phản biện Đức cha về các vấn đề đất đai và mục vụ. Từ năm 2023-2025, các video của ngài tố cáo Đức cha “thân chính quyền” hoặc thiếu kiên quyết, như cáo buộc “cắt khẩu phần ăn” năm 2025, gây tranh cãi rộng rãi trên mạng xã hội.
Đức cha chọn thinh lặng ban đầu, tổ chức đối thoại riêng, và qua thông cáo nhấn mạnh sự thật, kêu gọi cầu nguyện. Trong phỏng vấn, ngài khẳng định các quyết định nhằm hòa bình lâu dài, không thỏa hiệp. Nhận định về vụ việc, đây là thử thách lớn nhất, phản ánh căng thẳng giữa “đấu tranh trực tiếp” và “đối thoại kiên nhẫn”.
Phong cách của ngài giống Đức Thánh Cha Phanxicô: ưu tiên hiệp thông, biến mâu thuẫn thành cơ hội chữa lành, dù gây chia rẽ tạm thời.
Vụ Việc Trại Gáo: Công Lý Giữa Tranh Chấp Đất Đai
Vụ đất đai tại Đền Thánh Antôn Trại Gáo kéo dài từ 2023, với cáo buộc quản lý không đúng mục đích. Đức cha thành lập Ban Điều tra độc lập, gặp giáo dân ngày 22 tháng 6 năm 2023 để công bố kết quả, nhấn mạnh công lý và minh bạch qua video ghi lại.
Dù một số giáo dân gửi tâm thư bất đồng, ngài tiếp tục đối thoại định kỳ. Nhận định về sự kiện này, ngài đã biến tranh chấp thành bài học về quản lý tài sản Giáo hội, ban hành hướng dẫn mới về minh bạch tài chính, minh chứng rằng mục tử phải là người bảo vệ đoàn chiên trước mọi bất công.
Vụ Việc Thuận Nghĩa: Giao Tiếp Mục Vụ Giữa Hụt Hẫng
Ngày 18 tháng 8 năm 2025, lễ Thêm Sức tại Thuận Nghĩa bị hoãn mà không báo trước, khiến giáo dân chờ từ 5h30 đến 7h30 rồi ra về ngậm ngùi. Họ đã chuẩn bị chu đáo: đơn thỉnh nguyện, danh sách ứng viên, học giáo lý.
Thông báo muộn qua loa truyền thanh khiến cộng đoàn hoang mang, đặc biệt trong bối cảnh tranh cãi trước với Linh mục Phêrô Nguyễn Xuân Quý. Giáo dân bày tỏ: “Chúng tôi cần sự quan tâm và cảm thông.” Nhận định về vụ việc, đây là lỗ hổng giao tiếp, nhưng cũng là dịp để ngài cải thiện, tăng cường viếng thăm mục vụ, phản ánh nhu cầu mục tử phải luôn gần gũi đoàn chiên.
Hoa Trái Tại Con Cuông Và Cầu Rầm: Kỳ Tích Của Đối Thoại
Giữa thử thách, hoa trái rực rỡ nhất là tại Cầu Rầm và Con Cuông. Tại Cầu Rầm, sau 56 năm đất thánh bị quản lý, ngài áp dụng đối thoại ôn hòa, bổ nhiệm linh mục uy tín, và năm 2024, chính quyền cấp “bìa đỏ” cho 25.000 m² đất trị giá gần 4.000 tỷ đồng – một kỳ tích lịch sử, chữa lành vết thương chiến tranh.
Tại Con Cuông, cộng đoàn non trẻ từng bị ngăn cản, nhưng qua kiên trì đối thoại, tháng 8 năm 2025, cấp giấy chứng nhận đất, mang lại nơi thờ phượng ổn định. Nhận định về những thành tựu này, phong cách mục vụ của ngài – đối thoại khôn ngoan – đã làm những điều “60 năm qua chưa làm được”, như nhận xét từ các nguồn Công giáo, minh chứng sức mạnh của Tin Mừng hòa bình.
Bên cạnh các sự kiện, ngài giữ vai trò Phụ trách Hội Thừa sai Việt Nam (2020-2025), thúc đẩy truyền giáo toàn quốc, tổ chức đào tạo và hỗ trợ biên giới. Tại Vinh, ngài cấm chuông phóng thanh, khuyến khích chuông truyền thống để tôn trọng cộng đồng, và tham gia bác ái như hỗ trợ lũ lụt. Nhận định tổng thể, sứ vụ của ngài là minh chứng cho “hiệp hành”, biến thử thách thành hoa trái, dẫn dắt Giáo phận Vinh từ sóng gió đến bình an.
Kỷ niệm 12 năm hồng ân Giám mục của Đức cha Anphongsô Nguyễn Hữu Long năm 2025 là dịp để chúng ta ca ngợi một vị mục tử đã biến bão tố Vinh thành bình minh hy vọng. Từ thử thách Trại Gáo, Hồ Hữu Hòa, Linh mục Nam, Thuận Nghĩa đến hoa trái Con Cuông, Cầu Rầm, ngài đã khắc dấu “mang mùi chiên” bằng đối thoại và kiên trì. Là tín hữu, chúng ta cầu nguyện xin Chúa ban sức mạnh cho ngài, và noi gương để Giáo hội Việt Nam mãi rực sáng.
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
