GP Kontum kêu cứu, chính quyền Kon Tum phá dỡ Trường Yao Phu Kuenốt để làm trường học

Kon Tum, ngày 25 tháng 3 năm 2025 – Một thông báo từ Tòa Giám Mục Kon Tum vừa được phát đi, mang theo nỗi trăn trở về số phận của Trường Yao Phu Kuenốt – một cơ sở giáo dục lịch sử đã gắn bó với vùng đất Tây Nguyên hơn một thế kỷ.

Thông báo không chỉ là lời kêu gọi cộng đồng cầu nguyện mà còn là một lời nhắc nhở về giá trị văn hóa, lịch sử và tinh thần của ngôi trường này đối với Giáo phận Kon Tum và cộng đồng địa phương.

Thông Báo Từ Tòa Giám Mục Kon Tum: Một Tiếng Chuông Cảnh Tỉnh

Trong văn bản mang số 46/NT/25/TGmkT, Tòa Giám Mục Kon Tum gửi lời kính chào đến quý cha, quý tu sĩ nam nữ và toàn thể giáo dân Giáo phận Kon Tum, đồng thời bày tỏ sự quan tâm sâu sắc đến tình trạng hiện tại của Trường Yao Phu Kuenốt.

Theo thông báo, ngôi trường được xây dựng từ năm 1906 và hoàn thành vào năm 1908, là nơi đào tạo các thế hệ “Yao-phu” – những giáo sĩ bản địa thuộc các dân tộc Bahnar, Sêđăng, Rơngao, Jarai – nhằm phục vụ sứ mệnh loan báo Tin Mừng tại vùng Tây Nguyên hoang sơ thời bấy giờ.

Trường Yao Phu Kuenốt không chỉ là một cơ sở giáo dục mà còn là một biểu tượng lịch sử của Giáo phận Kon Tum. Đây từng là Tòa Giám Mục đầu tiên, một điểm dừng chân truyền thống và là nơi lưu giữ ký ức của nhiều thế hệ giáo dân, đặc biệt là các anh chị em sắc tộc.

Tuy nhiên, vào ngày 20/01/1978, chính quyền Thị xã Kon Tum đã tiến hành phá dỡ và tiếp quản cơ sở này để sử dụng làm trường học công lập, đánh dấu một giai đoạn gián đoạn trong lịch sử của ngôi trường.

Trong nhiều năm qua, Giáo phận Kon Tum đã không ngừng nỗ lực yêu cầu chính quyền địa phương trả lại cơ sở để tiếp tục sứ mệnh giáo dục, nhưng chưa nhận được sự đồng thuận. Đến nay, cơ sở vật chất của Trường Yao Phu Kuenốt đã xuống cấp nghiêm trọng, trở thành một nơi nguy hiểm, không thể sử dụng.

Trước tình hình này, chính quyền địa phương đã có kế hoạch phá bỏ hoàn toàn cơ sở, điều mà Giáo phận Kon Tum cho rằng cần phải xem xét lại.

Sáng ngày 25 tháng 3 năm 2025, Đức Cha Giáo Phận đã gửi văn thư chính thức đến chính quyền tỉnh Kon Tum, bày tỏ ý kiến phản đối việc phá bỏ cơ sở và kêu gọi các cơ quan chức năng cân nhắc một giải pháp phù hợp hơn.

Thông báo kết thúc bằng lời kêu gọi cộng đồng giáo dân tiếp tục cầu nguyện, hy vọng chính quyền sẽ quan tâm và hỗ trợ để bảo tồn di sản quý giá này.

Trường Yao Phu Kuenốt: Cái Nôi Giáo Dục Của Tây Nguyên

Để hiểu được tầm quan trọng của Trường Yao Phu Kuenốt, chúng ta cần nhìn lại hành trình 120 năm của ngôi trường này. Được thành lập vào năm 1906 bởi các linh mục thuộc Hội Thừa Sai Paris, Trường Yao Phu Kuenốt ra đời trong bối cảnh Tây Nguyên còn là một vùng đất hoang sơ, nơi giao thông khó khăn, đời sống người dân chủ yếu dựa vào canh tác và săn bắt.

Việc xây dựng một cơ sở giáo dục tại đây không chỉ là một nỗ lực lớn lao mà còn thể hiện tinh thần tiên phong của Giáo hội Công giáo trong việc mang ánh sáng tri thức và đức tin đến với các dân tộc bản địa.

Trong những năm đầu, Trường Yao Phu Kuenốt tập trung đào tạo các giáo sĩ bản địa, những người được gọi là “Yao-phu,” với mục tiêu truyền bá Tin Mừng một cách gần gũi và hiệu quả hơn trong cộng đồng các dân tộc Tây Nguyên.

Chương trình học bao gồm tiếng Latinh, thần học, và các kỹ năng cơ bản như đọc, viết, tính toán. Nhiều học sinh tốt nghiệp từ trường đã trở thành những linh mục, tu sĩ, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển các cộng đồng Công giáo tại Kon Tum và các khu vực lân cận.

Đến năm 1957, dưới sự dẫn dắt của Đức Cha Paul Seitz (Kim), Trường Yao Phu Kuenốt được khởi công xây dựng lại với quy mô lớn hơn, nhằm đáp ứng nhu cầu giáo dục ngày càng tăng. Tuy nhiên, dự án này đã bị gián đoạn do những hạn chế từ chính quyền thời bấy giờ.

Sau đó, vào năm 1978, cơ sở của trường bị phá dỡ và tiếp quản, đánh dấu một giai đoạn khó khăn trong lịch sử của ngôi trường.

Dù không còn hoạt động dưới hình thức ban đầu, tinh thần của Trường Yao Phu Kuenốt vẫn được Giáo phận Kon Tum duy trì qua các hoạt động giáo dục khác, như các lớp học giáo lý, các chương trình đào tạo giáo dân và hỗ trợ trẻ em nghèo.

Tuy nhiên, việc cơ sở vật chất của trường bị xuống cấp nghiêm trọng và đứng trước nguy cơ bị phá bỏ hoàn toàn đã khiến cộng đồng giáo dân không khỏi xót xa.

Kon Tum: Vùng Đất Của Đức Tin Và Văn Hóa

Kon Tum, nơi tọa lạc của Trường Yao Phu Kuenốt, là một thành phố nhỏ nằm ở trung tâm Tây Nguyên, Việt Nam. Với dân số khoảng 500.000 người (tính đến năm 2025), Kon Tum là nơi sinh sống của nhiều dân tộc anh em như Bahnar, Sêđăng, Rơngao, Jarai, và Kinh.

Vùng đất này nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, từ những cánh rừng đại ngàn, dòng sông Đắk Bla thơ mộng, đến những buôn làng truyền thống với nhà rông cao vút và âm thanh cồng chiêng rộn rã.

Giáo phận Kon Tum, được thành lập từ năm 1932, hiện quản lý hơn 300.000 giáo dân, chiếm một tỷ lệ đáng kể trong tổng dân số khu vực. Tòa Giám Mục Kon Tum, tọa lạc tại số 146 Trần Hưng Đạo, thành phố Kon Tum, là trung tâm điều hành các hoạt động tôn giáo và xã hội của giáo phận.

Ngoài Trường Yao Phu Kuenốt, Giáo phận còn quản lý nhiều cơ sở giáo dục và từ thiện khác, như các trường học, trại trẻ mồ côi và trung tâm y tế, nhằm phục vụ cộng đồng địa phương.

Sự hiện diện của Giáo hội Công giáo tại Kon Tum không chỉ mang lại giá trị tinh thần mà còn góp phần bảo tồn và phát triển văn hóa bản địa.

Các linh mục và tu sĩ, nhiều người trong số họ từng là học sinh của Trường Yao Phu Kuenốt, đã đóng vai trò quan trọng trong việc gắn kết đức tin Công giáo với các giá trị truyền thống của các dân tộc Tây Nguyên, tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng và hài hòa.

Hành Động Bảo Tồn: Một Cuộc Đua Với Thời Gian

Việc chính quyền địa phương có kế hoạch phá bỏ hoàn toàn cơ sở của Trường Yao Phu Kuenốt đã đặt ra một thách thức lớn cho Giáo phận Kon Tum và cộng đồng giáo dân.

Đối với nhiều người, ngôi trường không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là một di sản lịch sử, một chứng nhân cho hành trình truyền giáo và giáo dục tại Tây Nguyên. Việc phá bỏ cơ sở này đồng nghĩa với việc xóa đi một phần ký ức tập thể của cộng đồng.

Linh mục Phêrô Lê Văn Hồng, Chánh Văn Phòng Tòa Giám Mục Kon Tum, chia sẻ: “Trường Yao Phu Kuenốt là một phần không thể tách rời trong lịch sử của Giáo phận.

Chúng tôi hiểu rằng cơ sở hiện tại đã xuống cấp và không còn an toàn, nhưng chúng tôi hy vọng chính quyền sẽ xem xét một giải pháp thay thế, chẳng hạn như trùng tu hoặc xây dựng một công trình mới để tưởng nhớ giá trị của ngôi trường.”

Cộng đồng giáo dân tại Kon Tum cũng bày tỏ sự đồng lòng trong việc bảo vệ di sản này. Nhiều người đã tham gia các buổi cầu nguyện và vận động, kêu gọi chính quyền địa phương lắng nghe nguyện vọng của Giáo phận.

Một số ý kiến đề xuất rằng, nếu việc phá bỏ là không thể tránh khỏi, chính quyền có thể hỗ trợ Giáo phận xây dựng một cơ sở mới mang tên Trường Yao Phu Kuenốt, để tiếp tục sứ mệnh giáo dục của ngôi trường.

Nhìn Về Tương Lai

Dù đứng trước nhiều thách thức, tinh thần của Trường Yao Phu Kuenốt vẫn là nguồn cảm hứng lớn lao cho cộng đồng Kon Tum. Hành trình 120 năm của ngôi trường là minh chứng cho sức mạnh của giáo dục và đức tin, vượt qua mọi khó khăn của thời gian và lịch sử.

Dù cơ sở vật chất có thể bị phá bỏ, nhưng giá trị tinh thần mà Trường Yao Phu Kuenốt để lại sẽ mãi trường tồn trong lòng người dân Tây Nguyên.

Trong bối cảnh Tây Nguyên đang đối mặt với nhiều vấn đề như nghèo đói, thiếu thốn giáo dục và sự mai một của văn hóa truyền thống, việc bảo tồn và phát huy di sản của Trường Yao Phu Kuenốt có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Đây không chỉ là trách nhiệm của Giáo phận Kon Tum mà còn là nhiệm vụ chung của toàn xã hội, nhằm giữ gìn một phần lịch sử và văn hóa quý giá của vùng đất này.

Hành động của Tòa Giám Mục Kon Tum trong việc gửi văn thư đến chính quyền tỉnh là một bước đi quan trọng, mở ra hy vọng về một giải pháp tích cực.

Dù tương lai của Trường Yao Phu Kuenốt sẽ ra sao, tinh thần của ngôi trường – tinh thần của tri thức, đức tin và phục vụ – sẽ tiếp tục là ngọn lửa soi đường cho các thế hệ mai sau tại Kon Tum.

Mời quý Cộng Đoàn đọc qua: Lược Sử Trường Yao Phu CUÉNOT Và Hội Yao Phu Giáo Phận Kon Tum

CGVST.COM