“Giả danh Hồng y” không chỉ là một trò đùa ác ý. Khi giọng nói được cho là của Đức Hồng y Louis Raphaël I Sako – Thượng phụ Công giáo Chanđê – bất ngờ xuất hiện trên sóng truyền hình Ả Rập, tiết lộ chi tiết về cuộc bầu cử Giáo hoàng vừa diễn ra, cả thế giới Công giáo sững sờ.
Nhưng điều đáng lo hơn là: đây có thể là một âm mưu có chủ đích, nhằm hạ uy tín vị Hồng y duy nhất của Iraq, đồng thời gây tổn thương sâu sắc cho một Giáo hội đang chịu đựng nhiều áp bức và lưu đày.
Tai hại nghiêm trọng: Giả danh Hồng Y
Một làn sóng tranh cãi bùng nổ tại Iraq sau khi một đoạn phỏng vấn qua điện thoại được phát sóng ngày 9 tháng 5 trên Đài phát thanh truyền hình Bác Ái tiếng Ả Rập – một cơ quan truyền thông do các nhà truyền giáo Maronite tại Li Băng điều hành – được cho là có sự xuất hiện của Đức Hồng y Louis Raphaël I Sako, Thượng phụ của Giáo hội Công giáo Chanđê.
Nội dung đoạn ghi âm mô tả chi tiết những gì được cho là đã xảy ra bên trong Cơ Mật Viện, nơi vừa bầu chọn Đức Giáo hoàng Lêô XIV trong hai ngày 7 và 8 tháng 5 – một hành vi vi phạm nghiêm trọng bí mật được quy định nghiêm ngặt của tiến trình bầu Giáo hoàng.
Trong đoạn phỏng vấn, giọng nói được cho là của Hồng y Sako đã thuật lại diễn tiến bỏ phiếu, mô tả rằng:
“Đã xảy ra vấn đề: một trong những Hồng y đã bỏ hai lá phiếu vào hộp. Tổng cộng có 133 Hồng y nhưng tổng số 134 lá phiếu được tìm thấy”.
Theo lời tường thuật, sự cố được cho là do hai lá phiếu dính vào nhau, và Hồng y nộp lá phiếu đã thừa nhận đây là sơ suất vô ý, không nhằm thay đổi kết quả.
Người được cho là Hồng y Sako cũng bày tỏ kỳ vọng vào triều đại mới, đặc biệt về chính sách dành cho các Giáo hội Công giáo Đông phương, đồng thời chia sẻ quan hệ cá nhân với Đức Hồng y Prevost – nay là Giáo hoàng Lêô XIV.
Tuy nhiên, chính những tiết lộ này đã lập tức dấy lên làn sóng phẫn nộ. Trên mạng xã hội Iraq, cả tín hữu Công giáo lẫn người dân không cùng tôn giáo đều chỉ trích mạnh mẽ hành động bị cho là “vi phạm bí mật Cơ Mật Viện” – vốn được bảo vệ bằng hình phạt tuyệt thông tiền kết.
Sự việc càng trở nên nhạy cảm hơn vì Hồng y Sako là người Iraq đầu tiên được tham gia Cơ Mật Viện sau nhiều thế kỷ – một niềm vinh dự từng được truyền thông trong nước ca ngợi rầm rộ.
Những người chỉ trích cho rằng nếu cuộc phỏng vấn là có thật, thì đây không chỉ là một sai sót cá nhân, mà là sự xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự của toàn thể Giáo hội Chanđê cũng như hình ảnh của Iraq trên trường quốc tế.
Tuy nhiên, giữa làn sóng dư luận, Đức Hồng y Sako kiên quyết bác bỏ mọi cáo buộc. Trong tuyên bố ngày 11 tháng 5, ngài khẳng định:
“Những lời đồn đại về Cơ Mật Viện là sai sự thật. Tôi không trả lời bất kỳ cuộc phỏng vấn nào, bằng văn bản, âm thanh hay hình ảnh kể từ ngày 9 tháng 5”.
Ngài cho biết bài viết duy nhất của mình là một chia sẻ tích cực đăng trên trang web Tòa Thượng phụ, viết về trải nghiệm tham dự Cơ Mật Viện, chứ không tiết lộ nội dung cụ thể nào.
Tuyên bố này được hiểu rộng rãi là sự phủ nhận rằng giọng nói trong cuộc phỏng vấn thuộc về ngài, và rằng đoạn ghi âm có thể là sản phẩm giả mạo hoặc thao túng kỹ thuật số – một dạng chiến dịch bôi nhọ tinh vi.
Ngày 12 tháng 5, Đức Hồng y tiếp tục ra tuyên bố thứ hai với tựa đề “Cái ác sẽ không bao giờ chiến thắng”, tố cáo rằng ngài đang là nạn nhân của một loạt chiến dịch khiêu khích “được tổ chức kỳ lạ trên các nền tảng mạng xã hội, sử dụng ngôn ngữ thô tục, thiếu chính xác và thiếu sự thật.”
Ngài viết:
“Cái ác này sẽ không kéo dài, vì chỉ có điều thiện mới là chân thật và bền vững.”
Trong trả lời email với The Pillar ngày 14 tháng 5, Đức Hồng y một lần nữa khẳng định:
“Tôi đã có một số cuộc phỏng vấn tích cực ở Rôma, nhưng không phải ở Iraq hay bằng tiếng Ả Rập.”
Ngài cáo buộc rằng sự nhầm lẫn này xuất phát từ Lữ đoàn Babylon – một lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn, có liên hệ với chính trị gia Iraq Rayan al-Kildani – người đã công khai xung đột với ngài trong nhiều năm.
“Ngay từ đầu, lực lượng dân quân Babylon đã chống lại tôi vì lập trường của tôi chống lại nạn tham nhũng, chủ nghĩa giáo phái và những thứ khác,” ngài nói. “Do đó, họ đã công bố thông tin sai lệch về Cơ Mật Viện, điều mà tôi không hề nói.”
Vị trí mong manh của Đức Hồng y Sako và Giáo hội Công giáo Chanđê
Để hiểu rõ mức độ nhạy cảm và tác động của vụ việc này, cần nhìn lại bối cảnh chính trị – giáo hội của Đức Hồng y Louis Raphaël I Sako và cộng đồng mà ngài đại diện.
Giáo hội Công giáo Chanđê là một trong 23 Giáo hội Công giáo Đông phương hiệp thông trọn vẹn với Tòa Thánh.
Có trụ sở tại Baghdad, Giáo hội này hiện có hơn 600.000 tín hữu, nhưng phần lớn sống trong cảnh lưu vong sau nhiều thập niên chiến tranh, đàn áp và khủng bố tôn giáo tại Iraq.
Từ thời Saddam Hussein đến hậu chiến, rồi đến thời kỳ ISIS trỗi dậy, các cộng đồng Kitô hữu – đặc biệt là Công giáo Chanđê – đã chứng kiến sự suy giảm mạnh mẽ về dân số và sự hiện diện công khai.
Trong bối cảnh ấy, Đức Hồng y Sako không chỉ là một vị lãnh đạo tôn giáo, mà còn là một tiếng nói lương tâm, một biểu tượng văn hóa và chính trị quan trọng của Kitô hữu thiểu số tại Iraq.
Ngài từng mạnh mẽ lên tiếng chống lại các thế lực dân quân thân Iran, phản đối chủ nghĩa bè phái tôn giáo và kêu gọi chính phủ bảo vệ nhân quyền cho các nhóm thiểu số.
Chính vì vậy, ngài đã trở thành mục tiêu của nhiều chiến dịch bôi nhọ, nhất là từ những nhóm vũ trang như Lữ đoàn Babylon – nhóm mà Vatican chưa bao giờ công nhận là đại diện chính đáng của người Công giáo Chanđê.
Việc giả mạo giọng nói của một vị Hồng y để tiết lộ bí mật Cơ Mật Viện không chỉ là một hành vi phá hoại uy tín cá nhân, mà còn là đòn tấn công nhắm vào tính chính danh của một cộng đồng tôn giáo thiểu số đang gắng gượng tồn tại giữa xung đột và tha hương.
Bên cạnh đó, vụ việc còn đặt Tòa Thánh vào thế khó xử: nếu không điều tra kỹ càng, uy tín của Cơ Mật Viện sẽ bị xâm phạm; nhưng nếu xử lý quá mạnh tay, Giáo hội có nguy cơ làm tổn thương một cộng đồng đang bị dồn vào thế yếu.
Hơn cả một vụ lùm xùm truyền thông
Dù cuộc phỏng vấn ngày 9 tháng 5 có thật hay không, thì những hệ lụy của nó cho thấy một điều đáng lo ngại: trong kỷ nguyên kỹ thuật số, danh dự và sự thật có thể bị thao túng một cách dễ dàng và tinh vi, đặc biệt với những ai đang ở tuyến đầu đấu tranh cho sự công chính giữa một thế giới đầy biến động.
Đức Hồng y Louis Raphaël I Sako – dù đang bị bao vây bởi những cáo buộc và xuyên tạc – vẫn là biểu tượng kiên cường của Giáo hội Chanđê đang chịu thương tích. Và Giáo hội hoàn vũ cần cảnh giác trước bất kỳ nỗ lực nào nhằm phá vỡ sự hiệp thông, dù bằng bạo lực quân sự hay thủ đoạn giả mạo kỹ thuật số.
CGVST.COM // Pillar Catholic
