Sự vâng phục là một đức tính quan trọng và cốt lõi trong đời sống của những người dâng mình cho Thiên Chúa, bao gồm các linh mục, giám mục, nữ tu, và tu sĩ. Đây không chỉ là việc tuân theo các quy định hay mệnh lệnh, mà còn là một hành trình thiêng liêng, một cách để hiến dâng ý chí của mình cho Chúa.
Ý Nghĩa của Sự Vâng Phục
– Vâng phục ý muốn của Thiên Chúa: Vâng phục trước hết là noi gương Chúa Giêsu Kitô, Đấng đã hoàn toàn vâng phục ý muốn của Chúa Cha cho đến chết trên thập giá. Đối với những người sống đời thánh hiến, sự vâng phục giúp họ đặt ý Chúa lên trên ý riêng, để Thiên Chúa hành động và hướng dẫn cuộc đời họ.
– Hiệp nhất với Giáo hội: Sự vâng phục giúp các tu sĩ, linh mục, và giám mục hiệp nhất với Bề trên và toàn thể Giáo hội. Qua đó, họ cùng nhau xây dựng Nước Chúa, tránh được sự chia rẽ và những hành động mang tính cá nhân chủ nghĩa.
– Thanh luyện bản thân: Vâng phục đòi hỏi sự khiêm tốn và từ bỏ ý riêng. Đây là một con đường để thanh luyện cái tôi, dọn lòng để trở nên giống Chúa Giêsu hơn.
Sự Vâng Phục trong Các Thánh Chức
– Linh mục: Một linh mục khi được thụ phong đã hứa vâng phục giám mục của mình. Sự vâng phục này thể hiện qua việc chấp nhận sứ vụ được trao, tuân thủ các quy tắc của giáo phận, và cộng tác với các linh mục khác. Vâng phục giúp họ phục vụ dân Chúa cách hiệu quả và chu toàn trách nhiệm mục vụ.
– Giám mục: Dù là người có quyền bính, các giám mục cũng phải vâng phục Tòa Thánh và Đức Giáo Hoàng. Sự vâng phục này giúp đảm bảo sự hiệp nhất của Giáo hội toàn cầu. Giám mục cũng vâng phục tiếng nói của Chúa Thánh Thần để dẫn dắt giáo phận của mình theo đúng ý Chúa.
– Nữ tu và Tu sĩ: Ba lời khấn của tu sĩ là khó nghèo, khiết tịnh, và vâng phục. Lời khấn vâng phục đặc biệt quan trọng, giúp họ đặt ý chí của mình dưới sự hướng dẫn của Bề trên. Sự vâng phục này không làm mất đi tự do cá nhân, mà là một sự tự do cao hơn, là sự tự do được sống theo ý Chúa.
Sự Vâng Phục Có Phải Là Bị Động?
Đức vâng phục không phải là sự tuân thủ mù quáng hay thụ động. Đây là một hành động có ý thức, được thực hiện với tình yêu và đức tin. Vâng phục đòi hỏi sự phân định, đối thoại, và đôi khi là can đảm. Mục đích cuối cùng của sự vâng phục là để trở nên hoàn hảo hơn trong tình yêu đối với Thiên Chúa và phục vụ tha nhân.
linh mục, tu sĩ và những người sống đời tu trì không được phép “chửi” bề trên. Việc “chửi” hay lăng mạ bề trên là hành vi thiếu tôn trọng và đi ngược lại với đức tính vâng phục, một trong ba lời khấn quan trọng (cùng với khó nghèo và khiết tịnh).
Phê bình và Góp ý
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là người dưới quyền phải tuân theo một cách mù quáng. Linh mục và tu sĩ vẫn có quyền và trách nhiệm phê bình, góp ý hoặc bày tỏ quan điểm một cách xây dựng khi bề trên làm sai. Việc này phải được thực hiện theo đúng tinh thần Kitô giáo:
– Tinh thần yêu thương và tôn trọng: Góp ý phải xuất phát từ lòng bác ái, mong muốn điều tốt đẹp cho bề trên và cộng đoàn, chứ không phải từ sự thù ghét hay bất mãn cá nhân.
– Thẳng thắn nhưng tế nhị: Thay vì công khai chỉ trích, họ nên gặp riêng bề trên để trình bày ý kiến một cách chân thành và thẳng thắn.
– Cầu nguyện và phân định: Trước khi góp ý, người dưới quyền cần cầu nguyện và suy nghĩ kỹ lưỡng, để đảm bảo ý kiến của mình là đúng đắn và có lợi cho công việc chung.
Giới hạn của Sự Vâng Phục
Giáo luật Công giáo cũng đưa ra những giới hạn cho sự vâng phục. Người dưới quyền không có nghĩa vụ tuân theo mệnh lệnh của bề trên khi mệnh lệnh đó rõ ràng là phạm tội hoặc đi ngược lại với Giáo huấn của Giáo hội. Trong trường hợp này, họ có quyền và thậm chí là nghĩa vụ từ chối.
Tuy nhiên, việc từ chối này phải được thực hiện với thái độ đúng đắn, không phải là sự nổi loạn mà là sự bảo vệ chân lý và đạo đức. Nếu không giải quyết được vấn đề với bề trên trực tiếp, họ có thể báo cáo lên cấp cao hơn, chẳng hạn như Giám mục giáo phận hoặc Tòa Thánh.
Tóm lại, trong Giáo hội, các tu sĩ và linh mục được khuyến khích có một sự vâng phục thông minh và có ý thức, trong đó sự góp ý và phê bình xây dựng là điều cần thiết để giúp bề trên và cả cộng đoàn cùng phát triển. Tuyệt đối không được sử dụng ngôn từ thiếu tôn trọng hay bạo lực.
Việc “đá xoáy” hay “nói bóng gió” về các đấng bề trên là một hành vi không phù hợp trong đời sống tu trì và với tinh thần Kitô giáo. Mặc dù không phải là “chửi rủa” trực tiếp, nhưng hành động này vẫn đi ngược lại với những đức tính quan trọng như:
– Sự tôn trọng và yêu thương: “Đá xoáy” hay “nói bóng gió” thường xuất phát từ sự bất mãn, thiếu tôn trọng hoặc thậm chí là ác ý. Điều này làm tổn hại đến mối quan hệ giữa các thành viên trong cộng đoàn và làm mất đi tinh thần huynh đệ.
– Sự hiệp thông: Việc nói xấu hoặc ám chỉ về bề trên có thể gây chia rẽ, tạo nên những phe phái và làm suy yếu sự hiệp thông trong cộng đoàn.
– Sự vâng phục: Đức vâng phục không chỉ là tuân thủ các mệnh lệnh, mà còn là thái độ tôn trọng và khiêm nhường đối với người có chức vụ.
Vậy, nên làm gì thay thế?
Thay vì chọn cách tiêu cực là “đá xoáy,” người tu sĩ hay linh mục được khuyến khích sử dụng các cách thức xây dựng hơn:
– Góp ý trực tiếp và chân thành: Như đã nói, cách tốt nhất là gặp riêng bề trên để bày tỏ quan điểm một cách thẳng thắn, nhưng đầy đủ lòng kính trọng và yêu thương.
– Cầu nguyện: Cầu nguyện cho bề trên và cho bản thân để có được sự khôn ngoan và lòng khiêm nhường.
– Tập trung vào sứ vụ: Hãy tập trung vào việc chu toàn bổn phận và sứ vụ của mình, thay vì để tâm trí bị phân tán bởi những bất đồng.
Việc “đá xoáy” hay “nói bóng gió” có thể tạo cảm giác hả hê nhất thời, nhưng nó không giải quyết được vấn đề và chỉ làm tổn thương mối quan hệ trong cộng đoàn. Một tu sĩ, linh mục được mời gọi để sống một cuộc đời trọn vẹn và thánh thiện, trong đó có cả sự cao thượng trong lời nói và hành động, ngay cả khi đối diện với những bất đồng ý kiến.
*Bài viết được tác giả ở TGP Sài Gòn gửi về cho CGVST.COM chia sẻ.
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
