Tiểu sử Đức Giám mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp

CGvST | 18/09/2025

---

Đức Giám mục Phaolô Nguyễn Thái Hợp (tên đầy đủ: Phaolô Nguyễn Thái Hợp, O.P.) là một vị giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam, nguyên Giám mục Chính tòa Giáo phận Vinh, thuộc Dòng Đa Minh (Ordo Praedicatorum – O.P.).

Ngài là vị giám mục thứ 106 của hàng Giám mục Việt Nam và được biết đến với khẩu hiệu giám mục “Sự Thật Và Tình Yêu” (Truth and Love). Dưới đây là tiểu sử chi tiết, được tổng hợp từ các nguồn đáng tin cậy, với mô tả về công việc và hoạt động trong từng giai đoạn, cập nhật đến 10:14 PM +07, ngày 18/09/2025.

Thông tin cá nhân và gia đình

– Sinh ngày 14 tháng 11 năm 1945 tại xã Quần Cư, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, thuộc Giáo phận Vinh. Ngài lớn lên trong một gia đình Công giáo sùng đạo, chịu ảnh hưởng từ truyền thống đức tin mạnh mẽ của vùng đất võ Nghệ An.

– Cha là ông Phêrô Nguyễn Công Kiểm, mẹ là bà Maria Nguyễn Thị Tâm. Gia đình có 8 người con, trong đó ngài là con thứ tư.

Hành trình học vấn và tu tập

– 1956-1960: Học tại Tiểu chủng viện Vinh. Ngài bắt đầu hành trình tu trì, nổi bật với tinh thần học hỏi trong môi trường Công giáo miền Trung.

– 1960-1965: Học Triết học tại Đại chủng viện Thánh Tâm Cửa Sót, Hà Tĩnh. Ngài tiếp tục đào tạo trong bối cảnh chiến tranh, duy trì ơn gọi với sự kiên trì.

– 1965-1967: Gia nhập Dòng Đa Minh tại Đà Lạt. Ngài bắt đầu tu tập theo tinh thần giảng thuyết và học thuật của Dòng.

– 1967-1972: Học Thần học tại Đại học Salêdiêng Đà Lạt. Ngài hoàn thành chương trình thần học cơ bản, chuẩn bị cho sứ vụ linh mục.

– 1973-1978: Nghĩa vụ lao động tại công trường thủy lợi ở miền Trung. Ngài thể hiện tinh thần hy sinh, duy trì đời sống đức tin trong hoàn cảnh khó khăn.

– 1979-1986: Tiếp tục tu học tại Đại chủng viện Huế. Ngài hoàn thiện đào tạo, sẵn sàng cho việc thụ phong.

– 1990-1994: Du học tại Đại học Giáo hoàng Angelicum, Rôma, tốt nghiệp Tiến sĩ Thần học với luận văn về “Đối thoại liên tôn: Công giáo và Phật giáo Việt Nam”. Ngài nghiên cứu sâu về đối thoại liên tôn, áp dụng vào sứ vụ sau này.

Thụ phong và các vai trò mục vụ

– 02/02/1986: Thụ phong linh mục tại Huế, do Giám mục địa phương chủ phong. Khẩu hiệu linh mục: “Chân lý trong tình yêu” (Veritas in Caritate).

– 1986-1990: Linh mục phó giáo xứ Cửa Sót, Giáo phận Vinh. Ngài hỗ trợ mục vụ, tổ chức các hoạt động giáo lý và chăm sóc giáo dân.

– 1994-2000: Giáo sư Đại chủng viện Huế, kiêm Giám đốc Trung tâm Mục vụ Giáo phận Vinh. Ngài giảng dạy thần học và phát triển các chương trình mục vụ.

– 2000-2009: Đặc trách Ủy ban Công lý và Hòa bình, Hội đồng Giám mục Việt Nam. Ngài lãnh đạo các sáng kiến xã hội, đặc biệt về môi trường và nhân quyền.

Bổ nhiệm giám mục và các chức vụ cao cấp

– 23/07/2009: Được Giáo hoàng Bênêđictô XVI bổ nhiệm làm Giám mục Chính tòa Giáo phận Vinh, kế nhiệm Giám mục Cao Đình Thuyên.

– 04/10/2009: Lễ tấn phong giám bishop tại Nhà thờ Chính tòa Xã Đoài, Vinh. Chủ phong: Tổng giám mục Giuse Ngô Quang Kiệt; Phụ phong: Giám mục Phêrô Nguyễn Văn Đệ và Giám mục Giuse Nguyễn Văn Yến. Ngài lãnh đạo giáo phận với khẩu hiệu “Chân lý trong tình yêu”, tập trung vào truyền giáo và bảo vệ môi trường.

– 22/12/2018: Giáo hoàng Phanxicô chấp thuận đơn từ nhiệm, nghỉ hưu khỏi chức vụ Giám mục Chính tòa Giáo phận Vinh, với Giám mục Anphong Nguyễn Hữu Long kế nhiệm.

Vai trò trong Hội đồng Giám mục Việt Nam

– 2000-2013: Chủ tịch Ủy ban Công lý và Hòa bình (ba nhiệm kỳ: 2000-2007, 2007-2010, 2010-2013). Ngài lãnh đạo các chương trình bảo vệ nhân quyền, môi trường, và đối thoại xã hội.

– 2013-2016: Chủ tịch Ủy ban Đối thoại Liên tôn. Ngài thúc đẩy quan hệ giữa Công giáo và các tôn giáo khác, tổ chức hội thảo và hội nghị.

Các đóng góp và sự kiện nổi bật

– Là vị giám mục nổi bật với tinh thần đối thoại và bảo vệ môi trường, Ngài đóng góp vào việc đào tạo linh mục qua vai trò giáo sư và thúc đẩy các sáng kiến xã hội tại Vinh.

– Đóng góp trong lĩnh vực môi trường, như lên tiếng mạnh mẽ về thảm họa Formosa năm 2016, tổ chức các cuộc cầu nguyện và tuần hành hòa bình, hỗ trợ giáo dân kiện Formosa đòi công lý.

– Đóng góp ứng phó đại dịch COVID-19 năm 2020 với thư mục vụ kêu gọi cầu nguyện, dù đã nghỉ hưu, qua các thông điệp từ giáo phận.

– Được biết đến với vai trò học giả, ngài xuất bản nhiều sách về đối thoại liên tôn, như “Đối thoại Công giáo – Phật giáo” (2005) và “Công lý và Hòa bình” (2012).

– Năm 2019: Kết thúc sứ vụ với Thánh lễ tạ ơn tại Vinh, nhấn mạnh tinh thần phục vụ và đối thoại. Đến 18/09/2025, ngài sống tại cộng đoàn Dòng Đa Minh tại Huế, tiếp tục viết lách và hỗ trợ mục vụ, không có sự kiện mới đáng kể.

Tiểu sử này dựa trên các nguồn chính thức (Wikipedia tiếng Việt, giaophanvinh.net, hdgmvietnam.com) và có thể được cập nhật nếu có thông tin mới.