Đức Cố Giám mục Giuse Hoàng Văn Tiệm (tên đầy đủ: Giuse Hoàng Văn Tiệm) là một vị giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam, nguyên Giám mục Chính tòa Giáo phận Bùi Chu, thuộc Dòng Salêdiêng Don Bosco (SDB). Ngài là vị giám mục thứ 81 của hàng Giám mục Việt Nam và được biết đến với khẩu hiệu giám mục “Người bảo sao thì cứ làm vậy” (Quodcumque dixerit vobis facite).
Dưới đây là tiểu sử chi tiết về công việc và hoạt động trong từng giai đoạn, cập nhật đến ngày 17/08/2025.
Thông tin cá nhân và gia đình
– Sinh ngày 12 tháng 9 năm 1936 tại giáo xứ Nam Phương, xã Hải Sơn, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định (nay thuộc Giáo phận Bùi Chu). Ngài lớn lên trong một gia đình Công giáo sùng đạo với 9 anh chị em, chịu ảnh hưởng từ truyền thống tu trì của gia đình, đặc biệt từ cha già Đa Minh Vũ Ngọc Thụ.
– Song thân của ngài là ông Giuse Hoàng Văn Vang và bà Anna Trần Thị Vị. Gia đình có 4 anh chị em đã qua đời, trong đó có linh mục Giuse Hoàng Ngọc Khoát và hai nữ tu thuộc Dòng Trinh Vương và Dòng Mến Thánh Giá Đà Lạt.
Hành trình học vấn và tu tập
– 1946-1950: Học tại trường thử Trung Linh, Bùi Chu. Ngài bắt đầu hành trình tu trì, nổi bật với tinh thần học hỏi và lòng sùng kính từ nhỏ.
– 1950-1954: Học tại Tiểu chủng viện Trung Linh (sau di cư vào Sài Gòn năm 1954). Ngài tiếp tục đào tạo trong môi trường Công giáo, duy trì ơn gọi qua biến cố lịch sử.
– 1959: Chuyển sang Dòng Salêdiêng Don Bosco. Ngài gia nhập Dòng, bắt đầu tu tập theo tinh thần giáo dục giới trẻ của Don Bosco.
– 1960-1962: Nhà tập Dòng Salêdiêng tại Thủ Đức. Ngài cam kết bước đầu với Dòng, chuẩn bị cho sứ vụ linh mục.
– 1962-1966: Học Triết học tại Hồng Kông. Ngài được đào tạo trong môi trường quốc tế, tiếp thu kiến thức thần học và giáo dục.
– 1969-1973: Học Thần học tại Học viện Salêdiêng Cremisan, Bethlehem, Israel. Ngài hoàn thành chương trình thần học, tốt nghiệp và chuẩn bị cho sứ vụ linh mục.
Thụ phong và các vai trò mục vụ
– 19/04/1973: Thụ phong linh mục tại Israel, do Giám mục Dòng Salêdiêng chủ phong. Khẩu hiệu linh mục: “Người bảo sao thì cứ làm vậy” (Quodcumque dixerit vobis facite).
– 1973-1975: Giáo sư Thần học luân lý tại Học viện Don Bosco Đà Lạt. Ngài giảng dạy, góp phần đào tạo thế hệ tu sĩ mới.
– 1975-1995: Giám đốc Học viện Thần học Salêdiêng, Giám đốc Cộng thể Salêdiêng Thủ Đức, và Bề trên phó Giám tỉnh Dòng Salêdiêng Việt Nam.
– 1995-2001: Giáo sư Thần học luân lý tại Đại chủng viện Hà Nội. Ngài hỗ trợ đào tạo linh mục, truyền đạt kinh nghiệm mục vụ và thần học.
Bổ nhiệm giám mục và các chức vụ cao cấp
– 04/07/2001: Được Giáo hoàng Gioan Phaolô II bổ nhiệm làm Giám mục Chính tòa Giáo phận Bùi Chu, kế vị Giám mục Giuse Maria Vũ Duy Nhất.
– 08/08/2001: Lễ tấn phong giám mục tại Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu. Chủ phong: Hồng y Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng; Phụ phong: Giám mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang và Giám mục Giuse Nguyễn Văn Yến. Ngài lãnh đạo giáo phận với khẩu hiệu “Người bảo sao thì cứ làm vậy”, tập trung vào mục vụ tu sĩ và xây dựng cơ sở hạ tầng.
– 2001-2013: Giám mục Chính tòa Giáo phận Bùi Chu. Ngài quản lý giáo phận, phát triển Đại Chủng viện Đức Mẹ Vô Nhiễm và các đền thánh kính Đức Mẹ.
– 17/08/2013: Qua đời tại Tòa Giám mục Bùi Chu do nhồi máu cơ tim, hưởng thọ 75 tuổi (theo giấy tờ) hoặc 77 tuổi (theo tuổi thật).
Vai trò trong Hội đồng Giám mục Việt Nam
– 2001-2013: Chủ tịch Ủy ban Tu sĩ. Ngài lãnh đạo các chương trình hỗ trợ tu sĩ, tổ chức Đại hội Tu sĩ toàn quốc lần III năm 2009, và thúc đẩy sự liên kết giữa các dòng tu.
Các đóng góp và sự kiện nổi bật
– Là vị giám mục Dòng Salêdiêng đầu tiên của Giáo phận Bùi Chu, Ngài đóng góp lớn vào việc đào tạo tu sĩ và linh mục, xây dựng Đại Chủng viện Đức Mẹ Vô Nhiễm (2010) và Học viện Liên Dòng Têrêsa Avila (2002).
– Đóng góp trong lĩnh vực mục vụ và sùng kính Đức Mẹ, như thành lập vườn Ave, Nhà nguyện Ave Maria, và tôn phong các đền thánh như Tiểu Vương Cung Thánh Đường Phú Nhai.
– Đóng góp ứng phó với các thách thức xã hội, như hỗ trợ giáo dân trong khó khăn kinh tế và tổ chức các hoạt động từ thiện.
– Được nhớ đến với hình ảnh hiền phụ, qua các bài giảng về Đức Mẹ và ca khúc “Mẹ về trời, Mẹ dọn chỗ cho con”. Lễ an táng ngày 21/08/2013 tại Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu thu hút hơn 20.000 giáo dân.
– Năm 2023: Kỷ niệm 10 năm ngày mất (17/08/2023), với Thánh lễ tưởng nhớ tại Bùi Chu, nhấn mạnh di sản mục vụ của ngài. Không có sự kiện mới đáng kể đến ngày 17/08/2025.
Tiểu sử này dựa trên các nguồn chính thức (Wikipedia tiếng Việt, gpbuichu.org, hdgmvietnam.com) và có thể được cập nhật nếu có thông tin mới.
Mời Cộng Đoàn Thảo luận bài viết này: TẠI ĐÂY
