‘Bí mật Vatican’ Qua góc nhìn của một nhà báo

CGvST | 06/09/2025

---

Loup Besmond de Senneville, một cây bút kỳ cựu của báo La Croix, đã có những năm tháng đắm chìm trong một thế giới bí ẩn và đầy quyền lực, nơi mà những cánh cửa đóng chặt và những bóng hình xa lạ vẫn tiếp tục ngự trị. Quyển sách của ông không chỉ là một cuốn hồi ký về những ngày tháng làm việc tại Vatican, mà còn là một hành trình vào những ngõ ngách tối tăm của một trong những cơ quan quyền lực và uy nghiêm nhất thế giới. Được viết trước khi Đức Phanxicô qua đời, và khi Đức Lêô XIV đang trên đà được bầu lên, quyển sách của Loup không chỉ là một tường thuật, mà là một chìa khóa mở ra những cánh cửa bí mật về Vatican, một nơi mà sự mưu mô, tham vọng, và những thánh nhân song hành như những bóng ma không thể tách rời.

Những trang sách của ông bắt đầu với một lời phê bình nhẹ nhàng, nhưng sâu sắc: “Nếu bạn không thể hiểu được những bí mật của Vatican, nếu bạn chỉ đọc báo chí Ý và xem L’Osservatore Romano, thì có lẽ bạn nên tìm một công việc khác.” Những câu chữ này không phải để giễu cợt, mà là để khắc họa một thực tế rằng việc thâm nhập vào tâm điểm của Giáo hội Công giáo, nơi mà quyền lực và tín ngưỡng hòa quyện, không phải là chuyện dễ dàng. Nó giống như một cuộc hành trình vào một “khối đá đen” đầy bí ẩn, tựa như câu chuyện trong 2001: A Space Odyssey của Stanley Kubrick, nơi mà sự tò mò, sự kiên trì, và đôi khi là sự thất vọng, mới dẫn bạn đến được những chân lý sâu xa bên trong.

Vatican, theo Loup, không chỉ là một tổ chức tôn giáo, mà còn là một mê cung của những âm mưu, những cuộc chiến quyền lực, và những thách thức không ngừng. Trong một cuốn sách mang đậm dấu ấn của sự hài hước đen, tác giả kể lại hành trình mở cửa những bí mật ấy, và đôi khi, sau những cánh cửa đó, bạn sẽ chỉ thấy một khoảng không trống rỗng. Nhưng điều đó không làm giảm đi sự hấp dẫn, mà ngược lại, càng làm cho những câu chuyện hậu trường ấy trở nên đáng giá hơn bao giờ hết.

Loup cũng miêu tả những bữa trưa kín đáo trong những nhà hàng không tên, nơi các giáo sĩ và quan chức Vatican gặp gỡ và trao đổi những câu chuyện “khó nói” của họ. Một trong những câu chuyện đặc biệt khiến ông ấn tượng là về một Đức ông, người dẫn Loup đến một quán ăn nổi tiếng “tồi tệ nhất” trong khu phố, nơi mà sự hiện diện của ông sẽ không bao giờ gây sự chú ý. Câu chuyện này như một ẩn dụ cho cuộc sống trong Vatican – nơi mà mọi thứ luôn cần phải được giấu kín, từ những cuộc gặp gỡ quan trọng cho đến những quyết định mang tính lịch sử.

Không chỉ là những cuộc họp hay bữa trưa, Loup cũng mô tả những chuyến tông du của Giáo hoàng, khi các nhà báo ngồi chung trong một chuyến bay hạng phổ thông, nhưng luôn mang theo cảm giác “hạng thương gia” về mặt thông tin và quyền lực. Những khoảnh khắc ấy được ghi lại với sự tỉ mỉ, từ việc quan tâm đến sức khỏe của Giáo hoàng cho đến cái chết của Đức Bênêđíctô XVI – một sự kiện đẫm nước mắt và nỗi buồn sâu sắc, khi Loup đứng trước mộ của ngài trong khu vườn Vatican.

Câu chuyện của Loup không chỉ là một cuốn sách về Vatican, mà còn là một nghiên cứu sâu sắc về cách mà quyền lực vận hành trong Giáo hội Công giáo. Một trong những khoảnh khắc gây sửng sốt trong sách là khi tác giả nghe một nhân vật nói về Đức Phanxicô: “Tôi đã ở đây trước ngài, và tôi sẽ ở đây sau ngài.” Đó là sự nhận thức rằng Giáo hội này không chỉ tồn tại trong thời gian của một vị Giáo hoàng mà là một thực thể vĩnh cửu, với những trận chiến không ngừng nghỉ, từ tài chính cho đến quyền lợi của phụ nữ. Chính từ những câu chuyện ấy, chúng ta hiểu được rằng Vatican không phải là một tổ chức chỉ có thánh nhân, mà còn là nơi có những cuộc chiến đầy khốc liệt.

Cuối cùng, với cái nhìn tinh tế và không thiếu phần chua chát, Loup không né tránh những khuyết điểm của Đức Phanxicô. Ông chỉ ra rằng, dù ngài đã mang đến nhiều thay đổi, nhưng trong lòng Giáo hội vẫn tồn tại những bóng ma của chủ nghĩa độc đoán, của sự quay lưng lại với những người thân cận. Quyển sách này không chỉ là một bức tranh về một con người, mà là một bức tranh về cả một thời đại. Và dù nó đã được viết trước khi Đức Phanxicô qua đời, nhưng nó vẫn là một chìa khóa quan trọng để hiểu được những gì đang diễn ra trong mùa xuân của Rôma, khi tất cả đều đang nhìn về phía trước, và những cuộc thay đổi vẫn đang ở thì tương lai.

Quyển sách này, giống như một bức màn mỏng được vén lên, sẽ không chỉ đưa bạn đến với những bí mật của Vatican mà còn thách thức bạn đối diện với những câu hỏi mà mọi tín đồ Công giáo – và cả những người ngoài cuộc – đều phải tự đặt ra cho chính mình. Liệu quyền lực có thể thực sự hòa hợp với đức tin? Và liệu những cuộc chiến quyền lực trong một tòa thánh vĩ đại có thể là động lực thay đổi lịch sử?

CGVST.COM